Leture dla dumìnica

I podrìo dì che ancheuj i vivoma ant l’época dla comunicassion. An question ëd second, ëd mëssagi scrit, àudio e vìdeo a fan el gir dël mond e tuti i podoma arsèivje con un pcit telefonin da sacòcia. A coj mëssagi i podoma respondje e peuj ambastine d’àutri daspërnojàutri. La tecnologìa dla comunicassion a l’é dësvlopasse pròpi përchè nojàutri uman i soma stait creà a imàgine e smijansa ëd Dé, ël Comunicator për ecelensa. Ël Salm 19, ch’a l’é la prima letura ‘d costa dominica-sì, a mostra che doe a son le manere che Dé a arvela chiel medésim e Soa volontà: për ël mojen dl’oservassion ëd la natura e ‘d Soa Paròla-Lege, cola che da sèmper Chiel a trasmët a j’uman. Cola-lì a l’é la lege moral contnùa ant ij Des Comandament. I la trovoma an nòstra sconda letura. Tuti nojàutri da sèmper i podoma arsèive ij mëssagi ‘d Nosgnor, ma tanti a fan finta ‘d nen e a diso ch’a l’han pa arseivuje! A-i é ‘dcò tanti ch’a diso che ‘l mëssagi ‘d grassia dl’Evangeli a sia na folairà e a l’Evangeli a preferisso ‘d religion ëd còmod. Sossì a l’é lòn ch’a armarca l’apòstol Pàul ant la tersa letura e ch’i vdoma ‘dcò ilustrà ant la quarta letura dal vangel ëscond Gioann, anté che Gesù, ant l’episòdi dla purificassion dël Templi, a fà piassa polida dla religion fàussa, cola ch’a l’avìo ‘dcò denunsiala ij profeta d’Israel, ch’a l’ero ‘d mëssagé génit ëd Dé.

Na strenzùa ‘d man ëd tut cheur, n’ambrass sincer, un basin fòrt, për nojàutri a son n’espression d’amicissia, d’amor, d’arconossensa. A podrìo esse d’àutri ancora ij segn estern ch’a pòrto na significassion che, për sò mojen, a n’é confërmà e rinforsà. I na trovoma ‘dcò ant la Bìbia: ëd segn vorsù da Dé midem ch’a sigìlo la stipulassion ëd pat e d’aleanse. L’arcansiel, për esempi, a l’é ‘l segn dël pat establì da Nosgnor con Noè e soa famija apress d’esse stàit lor salvà da j’aque dël diluvi. Ël batésim e la Sin-a ‘d Nosgnor, a son ij segn e ij sugej che Nosgnor Gesù Crist a l’ha instituì e ch’a rapresento l’euvra che Chiel a l’ha compì për la salvassion dij Sò dal pecà e da soe conseguense. Tut sossì i lo trovoma ant le leture bìbliche ‘d costa sman-a, tant ant ël Testament Vej che ant ël Testament Neuv, an armonìa përfeta an tra ‘d lor.

La fidelità a la comission che Dé a l’ha fidane a sarà arcompensà: a-i é gnun dubi a cost rësguard! A-i è ‘dcò gnun dubi al rësguard ch’a-i sarà ‘n giudissi an s’ lòn ch’i l’oma fàit ant la vita, përchè i soma stàit creà da Dé coma ‘d creature responsabij. Cost prinsipi a l’é fortì ant ël Salm 50, ch’a doverta ancheuj nòstre leture bìbliche. La misteriosa assunsion an cel dël profeta Elìa (contà an nòstra sconda letura) an mostra coma che Nosgnor a fasa onor a coj ch’a lo servo con fidelità. La consacrassion al servissi ‘d Dé a l’é ‘dcò mostrà da l’esempi dl’apòstol Pàul ant la tersa letura, anté che chiel a spiega la rason përchè a-i son tanti che pura a arfudo la salvassion ch’a n’é sporzùa ant la Përson-a e euvra dël Crist. Mersì a Dé, tutun, a-i é coj ch’a doverto j’euj e, quand ch’a vëddo la glòria dël Crist ëstermà an soa ùmil umanità, e l’arsèivo con fèj, a mancheran pa d’otnì la grassia dla comunion eterna con Chiel, fin-a dëdlà dla mòrt. Sossì a l’é lòn ch’an mostra nòstra quarta letura, ciapà dal vangel ëscond March. A-i é pròpi da penseje bin ansima a ste ròbe-sì.

A-i é ‘d coj ch’a chërdo che ‘l Testament Vej a serva pì nen e ch’a sia stàit rimpiassà dal Neuv: lolì, contut, a l’é pròpi pa nen vera. A-i é na continuità ‘d sostansa an tra ij doi. Tant ch’a l’é vera che Nosgnor Gesù Crist a considerava j’euvre ‘d Mosè, dij profeta e j’àutri scrit coma na paròla autorèivola, la Paròla ‘d Dé midema e che chiel a l’era pà vnù për cangiela ma për compila. Tuit e doi, ij Testament Vej e Neuv, a pòrto l’arvelassion ëd Dé, cola che Chiel a l’avìa dàita ai sò mëssagé për nòstra istrussion. Ij profeta d’Israel e j’apostoj ëd Gesù a son coj che Dé a l’ha consacrà e sernù për parlene ‘dcò ancheuj. Soa dedission e abnegassion ëd lor a l’era compléta. An sò rapòrt con Nosgnor, tant ij profeta che j’apòstoj a son nòstr esempi ant soa vita ‘d preghiera e an sò servissi ativ për la càusa ‘d Dé. I lo vëdoma ant nòstre leture bìbliche ancheuj: ant ël Salm, ant ël toch ch’i lesroma dal profeta Isaìa e peuj ant l’esempi dl’apòstol Paul. Ël cò dle leture a l’é ‘l passagi dal vangel ëscond March ch’a términa con l’esortassion che Gesù a fà ai sò dissépoj e ch’a dis: “Andoma ‘nt le borgià davzin-e për ch’i l’hai da prediché ‘dcò ambelelà: a l’é bin për lòn ch’i son ëvnùit”. A l’é ‘dcò nòst dover seguité a porté la bon-a neuva ‘d Gesù Crist an tùit ij leugh anté ch’a l’é pa conossùa e ch’a riguarda soa përson-a e euvra. Coma ch’a dis ël Salm 147: “Nosgnor a manda ij Sò òrdin për ël mond – quant ch’a l’é lesta Sòa Paròla!”. Gnente e gnun a la podrà fé antrapé.

Le sircostanse anté ch’is trovoma ancheuj an òbligo a isolesse da j’àutri, a tajesse fòra da la vita dla società. A l’isolament a-i é ‘l rìsigh an quàich manera ëd costumess-ne. Chi ch’a dòmina la società as na profita për mej controlene. Tutun. për nojàutri ij cristian, radunesse coma comunità a l’é essensial. Ij mojen ch’i l’oma për arpiassé ‘l rescontr an tra frej e seur a son mej che nen, ma a peudo nen paragonesse a la richëssa dël rescontr ëd person-a. A l’é ansema a j’àutri ch’i vnuma instruì ant la Paròla ‘d Nosgnor e ch’i chërsona ant la fej. A l’é an comunità ch’is esercitoma ant le virtù cristian-e. Le leture bìbliche ancheuj a sélebro e a stabilisso con autorità ij prinsipi dla dimension comunitària dël pòpol ëd Nosgnor.

L’Evangeli ‘d Gesù Crist a l’é pa na religion ëd consolassion ch’an fà scapé da la realità, ma na fòrsa ‘d trasformassion ëd la realità ch’a ìmplica sacrifissi e angagg. S’a l’é bin fondà an sij propòsit arvelà ‘d Nosgnor e a-j ambrassa con fiusa, col-lì a sarà n’angagg ch’a sarà mai inùtil. Le leture bìibliche ch’i foma ancheuj, an prim leu a stabilisso col ch’a sìa ‘l fondament sicur ch’i dovoma pogeie ij pé. A dan l’evidenza, peuj, ant la sconda e quarta letura, a coma ‘l mëssagi dl’Evangeli a sia n’apel al pentiment, l’é a dì a chité në stil ëd vita d’ilusion ch’a porta mach a la ruin-a. La tersa letura an ciama, a la fin, a anvestì nòstra vita an lòn ch’a l’é permanent, durèivol e a dé nen tanta importansa a lòn ch’a l’é transitori, ch’a vnirà a la fin. Sossì a l’é përdabon n’apel a esse realista ‘d manera costrutiva.

Dé, ël Dé ver e viv ch’a l’é arvelasse travers ëd la stòria d’Israel e al gré màssim an Gesù Crist, a l’é ‘n Dé “ch’a fà”, ch’as dà sèmpe da fé: Dé a realisa, a compiss, tut lòn ch’a l’ha stabilì e con la sapiensa la pì àuta. Dé a l’ha travajà ant la creassion ëd l’univers ch’a l’é nòstra ca, e bin pì dë dlà ‘d lolì: i lo vdoma ancheuj ant la letura dla Génesi. Dé a travaja, e ‘d manera sovran-a ant lòn ch’a càpita ant ël mond ëd la natura: ël Salm 29 a làuda e a esalta coste soe atività. Dé a agiss ant la përson-a e euvra ‘d Gesù Crist: cost-sì a l’é l’anunsi profetich ëd Gioann Batista. Dé a séguita a operé për ël mojen ëd sò Spirit Sant, an arnovand ëd manera ancreusa la vita ‘d chi ch’as fida al Signor e Salvator Gesù Crist. Coste-sì a son pa ‘d teorìe, ma ‘d pratica “tocàbil”.

Andova ch’a l’é nòstra ca? A l’é daspërtut andova ch’a-i é coj ch’i-j vorsoma bin e ch’i-j podoma steje ansema an pas e ch’an manca nen ël necessari për vive. A fà nen andova ch’a sìa. Vera, i vorsoma bin a nòst pais e a nòstra gent, e i-j doma l’onor ch’a jë speta. A l’é ‘l leugh da dova ch’a ven nòstra famija e andova ch’a son sotrà ij nòstri cé. Për esempi, Dé a l’avìa acordà a sò pòpol, Israel, na tera da steje ch’a sarìa stàita la soa e ambelelà, a Gerusalem, an sla colin-a ‘d Sion, a j’era ‘l templi andova che Nosgnor a sarìa ancontrasse con lor. Cola lì a l’è la tèra d’Israel e ‘d gnun d’àutri. Apress ëd tante vicende, la grassia ‘d Nosgnor a l’ha consentije d’artorneje. Essje, për lor, a l’é na granda gòj: na tèra da soagné e da dësfende gelos. La prima e la sconda letura ancheuj a dan espresson a cola gòj-lì. Fòrsi che a riguarda nen nojàutri ch’i soma d’àutre nassion? Nò, an riguarda dla manera spiritual. Ël Salvator Gesù Crist a l’é nòst templi viv, e con Chiel, ch’i-j vorsoma bin perché ch’a l’ha vorsune bin për prim, an comunion con chiel, is sentoma “a ca”, a fà nen andova ch’is trovoma. I soma l’oget ëd soa grassia e benedission, tèra o cel ch’a sìa. Sossì a l’é lòn ch’a-j dà espression la tersa letura. Ël mond antregh, contut, a l’ha da esse “dàit andaré” a Dé, ch’a n’é ‘l proprietari legìtim. So progèt an Crist a l’é d’arconquistess-lo. Ij dominator d’ës mond, ch’a son d’usurpator, a-j fan oposission soens con violensa. Tutun, lor a vinceran nen: sossì a l’é lòn ch’a na fa la dëscrission la quarta letura d’ancheuj. Sentoma.

La Bìbia antrega an parla ‘d coma Nosgnor, për salvé l’òm dal pëccà e da soe conseguense, a sern a sò sërvissi ‘d përsone che gnanca i l’avrìo pensaje! A l’é parèj che Nosgnor a sern David për dventé rè d’Israel, n’òm ëd gnun-a considerassion e ch’a l’era mach un bërgé ‘d feje. David a dventa, ant soa përson-a e regn, na figura ‘d lòn che Dé a veul realisé an ës mond. L’istess a l’é la figura ‘d Marìa ‘d Nasaret, dësconossùa dëssendenta ëd David: a l’é për sò mojen che ‘l Fieul etern ëd Dé a pija carn e sangh. La devossion e la pairansa a Nosgnor ëd David e, motobin pì tard, ëd Marìa ‘d Nasaret (an tra i tanti përsonagi che la Bibia an presenta) a son le figure an evidensa ant le leture dla quarta duminica dl’Advent. A pituro la manera dëstravisa che Nosgnor Dé a deuvra për arvelesse e operé an ës mond, na manera ch’a dësfida minca na prevision e pretèisa dl’òm.