Duminica 18-7-2021 – Leture bìbliche an piemontèis

Duminica ël 18 ëd  Luj 2021 – Duminica apress la Pancòsta ch’a fà eut

Leture bibliche: Salm 89:20-37; 2 Samuel 7:1-14; Efesin 2:11-22; March 6:30-34, 53-56 con le vos ëd Paolo Castellina e Michele Bonavero

Moviment e sërvissi ativ. Avèj ‘d certësse sicure ch’a sìo fisse coma n’ancra an sna ròca, a l’é l’aspirassion ëd tanti ‘dcò ancheuj. A l’é për lòn che l’umanità a l’ha sèmper edificasse ‘d templi massiss, catedraj e santuari. A l’é për lòn ch’a veul avèj për l’adorassion dë stàtue ch’as peudo toché e ‘d mistà ch’as peudo contemplé. A l’é për lòn ch’as serca la fisicità ‘d sacrament ch’a peudo dé “la garansìa” ëd la presensa fìsica dla divinità bele s’a sìa mach imaginà – ma as veul “toché cheicòsa”. Nosgnor Dé, contut, a veul ch’i-j chërdoma “an sla paròla”, sensa cola sòrt-lì ëd “garansìe” materiaj, përché Chiel a l’é fidel a soe promësse e a veul nen esse “fissà” (e controlà) da gnente e da gnun. Chiel a l’é moviment e “dinàmica”. Ëdcò sò pòpol a l’ha da esse ativ e “an moviment”. Le leture bibliche dë sta sman-a a buto an evidensa ciàira tut sossì.

Prima letura: Salm 89:20-37

Lë promësse ‘d Nosgnor anvers ëd David e ‘d soa dissendensa a son certe e sicure: a son pa ‘d paròle veuide! A saran tute compìe, mai dësmentìe o rivocà. Dé a castijerà ij contraventor a soa volontà, ma an gnun cas a smentirà soa fidelità. Chiel a cangia pa: lòn ch’a l’ha giurà ‘d fé a lo farà. Ёl Salm 89 a proclama e a sélebra sto fàit-sì. Përché? Dzurtut përchè Dé a l’ha stabilì che ‘l Mëssìa, ël Salvator, a sarìa sortì da la dissendensa ‘d David. Coma ch’a dìs ël profeta Isaia ant ël capìtol 53 ‘d sò lìber, “chiel a vëdrà na dissendensa”, ij riscatà, “përchè a l’é cariasse chiel ëd soe colpe ‘d lor” (Isaia 53:11). “Sossì a peul esse chërdù sensa gnun-a esitassion” (1 Timòt 1:15).

I l’hai trovà mè servitor David, i l’hai consacralo con mè euli sant. ²¹I l’hai sustnulo con mia man, con mè brass potent i lo rendrai fòrt. ²²Ij sò nemis a podran nen batlo; gnun craseur violent a podrà mai mortifichelo. ²³I crasrai ij sò aversari dë ‘dnans a chiel e i distruvrai coj ch’a-j veulo mal. ²⁴Mia fidelità e amor – ch’a vnirà mai a manché – a saran con chiel, e a conseguirà ‘d vitòrie con mè agiùt. ²⁵I slargherai soa dominassion an sël mar e an sij fium.

²⁶Chiel am invocherà an disend: “Ti ‘t ses mè Pare, mè Dé e la Ròca ‘d mia salvëssa”. ²⁷I lo diciarerai mè fieul prim-génit, ël rè pì potent ëd la tèra. ²⁸I vorerai bin a chiel e mè favor a sarà sèmper con chiel; mia aleansa con chiel a sarà mai cassà. ²⁹I-j darai na dinastìa eterna; sò tròno a sarà sensa fin tanme ij di dël cel. ³⁰Tutun, se ij sò dissendent a arfudran mia lej e a scotran pa mie régole; ³¹s’a scotran nen mie ordinanse e a faliran ant l’ubidiensa ai mè comandament, ³²anlora i-j castigherai ij sò pecà a legnà e soa disubidiensa con ëd batùe, ³³ma mi i chiterai mai ‘d volej-je bin, nì i falirai ‘d manten-e mie promësse anvers ëd chiel. ³⁴Nò, i s-ciaprai nen l’aleansa ch’i l’hai fàit con chiel, i n’artirerai gnanca nà paròla. ³⁵I l’hai fàit un giurament a David e, an mia santità, i peudo nen dì ‘d busiardarìe. ³⁶Soa dinastìa a chiterà mai, sò regn a durerà tanme ‘l sol. ³⁷A sarà eterna tanme la lun-a; ël cel a l’é na testimoniansa ‘d mia fidelità.

Sconda letura: 2 Samuel 7:1-14 – Nosgnor a stabilìss n’aleansa con David

Le promësse ‘d Dé anvers ëd David e ‘d soa dissendensa, promësse certe e ‘d sicur compiment, a son fortìe an ës test për ël mojen ëd le paròle dël profeta Natan. David, contut, a l’avrìa vorsù “garantisse” la presensa ‘d Dé con la costrussion an Gerusalem d’un templi massiss ëd pera, ma Dé a-j lo acòrda pa. Nosgnor a l’é e a veul seguité a esse na realità fluida, an moviment, dont mach na tenda provisòria a peul ess-ne ‘l sìmbol. L’istess che për la monarchìa (ch’a l’avìa acordàila, malgré ch’a l’avèissa dësconsijala), ëdcò ‘n templi ‘d pera a sarìa pì tard ëstàit acordà). Un templi, tutun, a podìa pa esse për ël pòpol ëd Dé, na “sicurëssa dla carn”, përché a sarìa stàit pì che na vira dësblà për motiv dij pecà d’Israel. Dé a l’ha da esse chërdù (e ubidì) “an sla paròla”, sensa avèj da manca ‘d conferme esterne. Dé “a stà” ant le përson-e ‘d fej.

¹A l’é rivà che quand ël rè David a l’avìa sistemasse ‘nt sò palass, anté che Nosgnor a l’avìa conceduje n’arlass da tùit ij nemis ch’a l’anvironavo, ²ël rè a dis al profeta Natan: “Varda, mi i vivo ‘nt un palass ëd sitron, antant che l’erca ‘d Dé a stà sota na tenda”. ³Natan a rispond al rè: “Và e fà tut lòn che tò cheur at dis, përché ‘l Signor a l’é con ti”. ⁴Cola istessa neuit Nosgnor a l’ha dit a Natan: ⁵“Và e dì a mè servitor David: ‘Sossì a l’é lòn ch’a dis ël Signor: Avrìes-to da fabriché na ca përchè i jë staga ‘ndrinta? ⁶I son nen ëstàit ant na ca dal temp ch’i l’hai tirà fòra j’israelita da l’Egit fin-a adess. Al contrari, i l’hai viagià con lor e i son ëstàit sota na tenda. ⁷Tute vòlte ch’im bogiava an tra j’israelita, i l’hai mai dit a qualsëssia cap ch’i l’avìa stabilì coma ‘n bërgé për mè pòpol Israel: ‘Përchè i l’eve pa fabricame ‘n palass ‘d sitron?’. ⁸Ora, donca dì a mè servitor David: “Sossì a l’é lòn ch’a dis ël Signor Dé dl’univers: i l’hai pijate dai pasturagi, dal pasturé dë strop, përché ti ‘t fusse ‘l bërgé ‘d mè pòpol Israel. ⁹I son ëstàit con ti daspërtut andoa ti ‘t andasìe e i l’hai batù tùit ij tò nemis dë ‘dnans a ti. Adess it rendrai famos tanme a lo son ij grand ëd la Tèra. ¹⁰I procurerai na patria për mè pòpol Israel, a saran piantà ‘nt un leugh sicur andoa che mai a na saran dësreisà. A saran pì nen crasà dai violent coma ch’a l’é rivaje al prinsipi ¹¹e durant ël temp ch’i l’avìa stabilì ‘d giùdes për goerné Israel, mè pòpol. Al contrari, iv darai l’arlass da tùit ij vòst nemis. Ëd pì, ël Signor a fortiss che chiel medesim at ëstabilirà na casà, na dinastìa ‘d rè. ¹²Quand ch’a vnirà për ti ‘l temp ëd meuire e ti ‘t saras sotrà con ij tò Cé, i butrai an tò leugh un dij tò dissendent, un dij tò fieuj e i rendrai fòrt sò regn. ¹³A sarà chiel ch’a farà fabriché na ca dedicà a mè nòm e i rendrai stàbil soa dinastìa. ¹⁴I sarai për chiel tanme ‘n pare e chiel a sarà për mi tanme ‘n fieul. Quand ch’a farà lòn ch’a l’é mal, i lo coregerai e lo dissiplinerai pròpi coma ch’a fa ‘n pare con sò fieul. 

Tersa letura – Un pòpol sol an Crist

L’elession dël pòpol d’Israel coma lë strument privilegià dij propòsit ëd Dé për cost mond, a l’avìa da esse superà con la vnùa dël Crist. An efet, Israel a dovìa mach esse ‘l “trampolin dë slans” anvers ël mond antregh.  Tanti, ëd minca na rassa e nassion, a  sarìo stàit salvà dai sò pecà e arconcilià con Dè për ël mojen ëd l’anònsi dl’Evangeli – ch’a fà n’apel generalisà al pentiment e a la fej an Crist. Tanti “ant ës mond sensa Nosgnor e sensa speransa” a sarìo stàit portà a fé part, për la grassia ‘d Nosgnor, dël pòpol ùnich dij chërdent, formà tant da israelita che ‘d gent d’àutre nassion. Ёl privilegi a l’é sèmper finalisà al sërvissi ‘d Dé, con fiusa e ubidiensa. Israel a l’avìa da comprende sossì sensa serché ‘d conferme o ‘d garansìe. L’istess i l’oma da fé ‘dcò nojàutri: a-i é gnun motiv ëd blaga për lòn che Nosgnor an dà e ch’a l’é finalisà ai sò propòsit. Stoma a sente coma a la buta l’apòstol Pàul ant un test ëd l’epìstola a j’Efesin.

¹¹Dësmentieve nen che na vira, vojàutri i fasìe nen part dël pòpol ëd Nosgnor. I j’ere considerà dai Giudé, ch’as vanto ‘d soa sirconcision, dij pagan ch’as sogeto nen a sirconcision, ma la soa a l’é cheicòsa ch’a rësguarda mach la carn e nen ël cheur. ¹²An coj di là i vivìe separà dal Crist. I j’ere fòra dai privilegi dla sitadinansa dël pòpol d’Israel e i conossìe nen le promësse dl’Aleansa che Nosgnor a l’ha fàit con lor. I vivìe ‘nt ës mond sensa Nosgnor e sensa speransa. ¹³Adess, nopà, i seve stàit butà ‘n comunion con Gesù Crist. Na vòlta i j’ere lontan da Nosgnor, ma adess i seve stàit avzinà a chiel për ël mojen dël sangh ëd Crist.

¹⁴A l’é stàit Crist medésim a porté la pas an tra ‘d noi. Chiel a l’ha gionzù ij Giudé e coj ch’a lo son nen ant un pòpol ùnich quand, ant sò còrp an sla cros, chiel a l’ha campà giù ‘l mur ëd nimicissia ch’an dividìa ¹⁵A l’ha falo quand ch’a l’ha portà a la fin ël sistema ‘d lej con ij sò comandament e nòrme^[9]. A l’ha portà la pas an tra ij Giudé e coj ch’a lo son nen quand ch’a l’ha creà an chiel medesim, dai doi grup, un pòpol ùnich. ¹⁶Ansema an un còrp ùnich, Crist a l’ha arconsilià a Nosgnor un e l’àutr grup për ël mojen ëd soa mòrt an sla cros, e la nimicissia ch’ i l’avìo un contra l’àutr a l’é stàita butà a mòrt. ¹⁷Chiel a l’ha portà costa bon-a neuva ‘d pas a vojàutri, chi seve nen ëd Giudé e ch’ i j’ere motobin lontan da Nosgnor, e pas ai Giudé ch’a na j’ero davzin. ¹⁸Adess tuti nojàutri i podoma ven-e al Pare për ël mojen dël medesim Ëspìrit Sant, për motiv ëd lòn che Crist a l’ha fàit për nojàutri. ¹⁹A l’é për lòn che adess vojàutri, ch’i seve nen ëd Giudé, i seve pì nen ëstrangé e forësté. I seve ‘d sitadin ansema a tut ël pòpol sant ëd Nosgnor. I seve mèmber ëd la famija ‘d Nosgnor. ²⁰Ansema, i soma soa ca, edificà an sle fondassion ëd j’apòstoj e dij profeta. Crist Gesù medesim a n’é la pera d’àngol. ²¹I soma butà ansema con deuit për dventé ‘n templi sacrà për ël Signor ²²Për sò mojen vojàutri ch’i seve nen ëd Giudé i seve ‘n camin a esse la residensa andoa Nosgnor a viv për ël mojen ëd sò Spìrit.

Quarta letura: March 6:30-34, 53-56

Gesù a savìa che ‘dcò ij sò apòstoj a l’avìo da manca d’arposesse da le fatighe dël sërvissi ch’a l’avìa ciamaje ‘d fé. Parèj, a-j cissa, com i vdoma an ës test, a “pijesse ‘n pò d’arlass”. As trata, contut, mach “d’un pò”, përchè a-i é tant da fé e a n’é pa consentì ‘d fé ij plandron! A l’é granda la furfa ch’a l’ha ëd bzogn urgent da sodisfesse, sìa spirituaj che materiaj, e a venta desse da fé! A coj bzogn i l’oma da deje na rëspòsta e ‘l Crist a farà pa tut Chiel! Nosgnor a veul ch’i partissipoma a sò travaj. I dovoma esse ativ con ël Crist, e già fin da sùbit. Ël regn ëd Nosgnor a sarà un bel dì compì, ma as anandia, as buta an marcia, da ancheuj.

³⁰Anlora j’apòstoj as son radunasse dantorn a Gesù, e a l’han contaje tut lòn ch’a l’avìo fàit e mostrà. ³¹A l’ha dije: “Vnì e artireve da part ant un leugh desert, e pijeve ‘n pò d’arlass!”. A-i disìa parèj përchè a-i era tanta ‘d cola gent ch’a andasìa e a vnisìa, ch’a l’avìo gnanca ‘l temp ëd mangé”. ³²Ansì a son andasne daspërlor con un barchèt ant un leugh artirà. ³³Ma tanti a l’avìo vëddù che as n’andasìo e l’han arconossùje. Alora a l’han pressasse a pé da tùit ij pais d’antorn e a son rivà là prima ‘d lor. ³⁴E Gesù, seurtì ch’a l’era da la barca, a l’ha vëddù ch’a-i era na gran furfa ch’a lo spetava e a l’ha sentù na granda compassion për cola gent, përchè a j’ero coma ‘d fèje sensa ‘n bërgé, e a l’ha butasse a mostreje tante ròbe.

⁵³Apress ch’a l’avìo travërsà ‘l làgh, a son rivà a Genesaret e là a l’han ormegià. ⁵⁴Quand ch’a son calà giù da la barca, coj dël leugh a l’han arconossulo sùbit ⁵⁵e a son butasse a core da tuta la region, e a l’han ancomensà a porteje ij malavi an su dle steure andoa ch’a sentìo dì che chiel a l’era. ⁵⁶E daspërtut andoa ch’a l’era intrà – ant ij borgh, o ‘nt le sità, o ‘nt ij paisòt – a-j portavo ij malavi ‘nt le piasse dij mërcà e a lo suplicavo che almanch a podèisso toché la frangia ‘d soa vestimenta, e tuti coj ch’a la tocavo a l’ero varì.

Orassion

Nosgnor tut-potent, sorgiss ëd minca sapiensa! Ti’t conòsses lòn ch’i l’oma da manca fin-a anans che nojàutri it lo ciamoma, e ch’i soma gnanca bon ëd preghete coma ch’as deuv; àbie compassion ëd nòstra debolëssa e dane, an toa misericòrdia, lòn che për nòstra indegnità i n’ancaloma gnanca a ciamete e për nòstra borgnarìa i podoma nen ciamete; për Gesù Crist, nòst Signor, ch’a l’é degn e ch’a viv e regna con ti e con lë Spirit Sant, un sol Dé, pr’ ij sécoj dij sécoj. Amen.

Mùsiche ch’i l’oma dovrà

• Abdelazer (Henry Purcell), Academy of Classical Music
• Genevan Psalter Psalm 89 – recorder consort (Ernst Stolz)
• Oh Praise Ye the Lord (Hubert Parry) All Saints Church Choir
• My Magic Flute in Ruins of Media (Andrej Krilov)
• Violin Sonata in F Major (A. Corelli) Enrico Onofri
• A Gaelic Blessing (John Rutter) Wayne Marshall