Duminica 22 Novèmber 2020 – Leture bìbliche

Duminica 22 Novèmber 2020 –  Ël Crist a l’é Rè – ùltima duminica apress ëd la Pancòsta

Leture bìbliche: Salm 100; Esechiel 34:11-24; Efesin 1:15-23; Maté 25:31-46 con le vos ëd Pàul Castlin-a, March Moretti, Màssim Marietta, Anin Ferrero, Gianni Marietta.

A l’é Nosgnor Dé medésim che, an soa sovranità, a stabiliss, conform a sò caràter, lòn ch’a l’é ver, giust e bon. Dé a lo diciara e a na da la definission e, ëd conseguensa, a l’é Chiel ch’a stabiliss lòn ch’a l’é fàuss, cativ e nen giust. Da lòn, Chiel, an soa santità, as na dësferensia. A l’é për lòn che, dàit che chiel a l’ha stabilì ij criteri ëd lòn ch’a l’é ver, giust e bon, Dé a giùdica e a fà ‘d sante discriminassion. L’istess, Chiel a mostra ‘d fé parèj a le creature uman-e, creature moraj e dotà ‘d responsabilità. Ij sò fieuj a l’han, donca, ël dover e ‘l dirit ëd giudiché, ëd fé ‘d distinsion, ëd disserne e discriminé an sla base dij Sò criteri, e lor medésime a saran parèj giudicà. Minca n’esse uman a sarà giudicà da Nosgnor an sla base ‘d coj criteri-lì. Sossì a l’é lòn che Nosgnor Gesù Crist a proclama ant la quarta letura bìblica d’ancheuj, anté che chiel a parla dël Giudissi Darié, ch’a a vëdrà la separassion ëd coj ch’a saran trovà conform a Soe sante Lej e tuti j’àutri. Ant la tersa letura, ciapà da l’epìstola a j’Efesin, l’Apòstol a prega che Nosgnor a daga, ai sò letor, lë spirit ëd conossensa, disserniment e sant giudissi, “ch’av daga ‘d saviëssa spiritual e d’arvelassion për conòss-lo sèmper mej”. Ant la sconda letura, ciapà dal lìber dël profeta Esechiel, i vëdoma coma Dé medésim a farà ‘n giudissi e na discriminassion an tra sò pòpol. A-i é n’arson ëd sossì ant ël Testament Neuv, andoa ch’a l’é scrit: “Përchè a l’é temp che ‘l giudissi a comensa da la cà ‘d Nosgnor. E se a comensa da nojàutri, cola ch’a sarà la fin ëd coj ch’a ubidisso nen a l’Evangeli ‘d Nosgnor?” (1 Pero 4:17). La prima letura a arconòss, an laudandlo, ël dirit ëd Nosgnor Dé a regné e a esse servì con gòj e arconossensa.

I.

Salm 100. Ch’a seurto d’aclamassion a Nosgnor da tuta la tèra!

Ël Salm 100 a l’é ‘n cant pcit ma satì ‘d gòj e d’arconossensa anvers a Dé. An evidensa i-i trovoma l’esortassion:  “Arconòsse che ‘l Signor a l’é Dé!”. A l’é Chiel ël Creator. A l’é Sò ël dirit ëd fé ‘d lege e ‘d giudiché. Tut lòn ch’a fà a l’é bon e giust e ‘l mej për nojàutri as trova ant l’esse an armonìa a soa volontà arvelà.

Ch’a seurto d’aclamassion a Nosgnor da tuta la tèra! Rendije l’adorassion con gòj! Vnì dë ‘dnans a chiel an cantanda d’argiojissansa. Arconòsse che ‘l Signor a l’é Dé! A l’é chiel ch’a l’ha creane, e nojàutri i soma ij sò; i soma sò pòpol, lë strop che chiel a men-a an pastura. Intré për ij portaj ëd sò templi am rendendje grassie! Esaltelo! Benedì sò Nòm. Përchè Nosgnor a l’é brav, e sò amor a dura për sèmper. Nosgnor a l’é fidel për ij sécoj dij sécoj.

II. Esechiel 34:11-24 – Ël bon bërgé

Nosgnor Dé a l’é stàit, a l’é e sèmpre a sarà fedel a tute le promësse ch’a l’ha fàit e ch’a l’ha angagiass-ne. Nen parèj a l’é sèmper con sò pòpol, malgré ch’a sìa stàit ciamà a rende ‘n sërvissi fedel a Dé. Soens, an efet, ël pòpol ëd Nosgnor as dimostra dzubidient e ij sò angagg a-j onora pa. A l’é per lòn che Nosgnor a lo giudica, a lo conda-a e a lo castiga. Nosgnor a l’ha da confrontesse a l’infidelità dij bergé ‘d sò pòpol, sìa an condanandje che an piesse soen ëd person-a dle vìtime ‘d costa infidelità. An ës test a l’é ‘dcò prefigurà l’euvra dël Mëssìa, Gesù Crist, ël Bon Bërgé pr’ ecelensa.

“Përché sossì a l’é lòn ch’a dis ël sovran Signor: Vardé: mi medèsim i andrai a l’arserca ‘d mie feje e i-j troverai. I sarai tanme ‘n bërgé për sò stròp dësperdù. I troverai mie feje e i j’arcupererai da tùit ij leugh anté ch’a son përdusse quand ch’ a l’era fosch e scur. Mie feje i-j farai seurte d’ant le nassion e i-j archeuierai dai pais foresté. I-j porterai torna an sò pais. I-j farai pasturé an sle montagne d’Israel, press ij torent e an tùit ij leugh anté ch’a sta la gent. Vera, i-j darai ëd bon pasturagi an sj’àute colin-e d’Israel. Ambelelà as cogeran pasìe an dij bej leugh e a saran sodisfàite dla bon-a erba dle colin-e. Mi medèsim i farai pasturé mie feje e mi medèsim i-j farai cogé an sl’erba, a fortiss ël sovran Signor. I andrai a l’arserca dle feje sperdùe e i-j farai artorné cole ch’a ‘ndasio dëdsà e dëdlà sensa ch’a savèisso ‘ndoa ch’a j’ero. I-j binderai le ferìe e rinforserai cole ch’a son malavie. I distruverai, nopà, coj bërgé ch’a l’ero angrassasse e fase fòrt grassie a mè stròp. Ëdcò lor i-j faraj mangé – ma ‘d mè giudissi!

E vojàutre, mè stròp, sente lòn che ‘l Signor a dis a sò pòpol: “Vardé, i sarai ‘l giudes ëd minca feja, ‘d minca moton e ‘d minca boch. É-lo nen pro d’avèj ciapà ‘n bon pastoragi mach për vojàutri? Veule-ne ‘dcò sbërgnaché lòn ch’a-i resta? Ë-lo nen pro për vojàutri ‘d bèive d’eva ciàira? Veule ‘dcò antërbolé lòn ch’a-i resta con vòstri pé? Përché a dovrìa mè strop mangé lòn ch’i l’eve sbërgnacà e bèive l’eva ch’i l’eve ‘ntërbolà? Për sta rason, scoté lòn ch’ ël sovran Signor a dis: I giudicherai pro fra la feja grassa e la feja màira. A l’é vojàutre, feje grasse, ch’i l’eve possognà con ij fianch e con le spale e i l’eve slontanà le feje débole a cornassà fin-a tant ch’i l’eve sbërgiairaje là fòra lontan. Për lòn mi i arcupererai mie feje e a patiran pi nen d’abus. I giudicherai ògni bestia dlë strop. I stabilirai su ‘d lor un sol bërgé: a sarà Chiel a mneje an pastura, visadì mè servidor David. A sarà Chiel a deje da mangé e a-j sarà ël bërgé. Mi, ël Signor, i sarai sò Dé e mè servidor David a sarà ‘n Prinsi fra ‘d lor; Mi, ël Signor, i l’hai parlà“.

III. Efesin 1:15-23 – Preghiera për saviëssa e arvelassion

Ël pòpol ëd Nosgnor a l’ha sèmpre da arconòsse i tanti don e privilegi che Nosgnor a l’ha daje, ma ‘dcò dla necessità d’avèj conossensa, saviëssa e disserniment ant la vita. A l’é la preghiera che l’apòstol a adressa ambelessì a Nosgnor përché coste virtù a sìo e a travajo an nojàutri.

“Për costa rason, përchè i l’hai sentù ‘d vòstra fé ‘nt ël Signor Gesù e dl’amor ch’i l’eve për tut ël pòpol sant, i chito mai ‘d rende grassie, an mie orassion, për tuti vojàutri. 17I prego për che ‘l Dé ‘d Nosgnor Gesù Crist, ël Pare glorios, av daga ‘d saviëssa spiritual e d’arvelassion për conòss-lo sèmper mej dàit che j’euj ëd vòstr cheur a son stàit anluminà – parèj ch’i conòsse la speransa ‘d Soa vocassion, la richëssa dla gloriosa ardità ch’ ij sant a ‘rseivran, e qual ch’a sìa la grandëssa fòra dë mzura ‘d soa potensa, anvers a noi ch’i chërdoma, coma ch’a l’é mostrà ‘nt l’esercissi ëd soa inmensa fòrsa. Costa potensa Nosgnor a l’ha manifestala an Crist, quand ch’a l’ha arsussitalo dai mòrt e a l’ha falo seté a Soa drita ‘nt ij céj, an àut, tant pì dzura d’ògni prinsipà, potensa, dignità, dominassion, e dzora d’ògni nòm ch’as peussa nominesse, nen mach an cost temp-sì, ma ‘dcò an coj ch’a l’han a vnì. An efet, Nosgnor a l’ha butà tute le còse sota ai pé dël Crist, e a l’ha stabilìlo an su tute le còse për esse ‘l cap ëd la Cesa. An efet, la Cesa a l’é sò còrp, ël compiment ëd col ch’a ampiniss tut con soa presensa“.

IV. Maté 25:31-46 – Ël giudissi darié

Coj ch’a saran ij criteri ‘d giudissi che Nosgnor an aplicherà quand ch’is presentroma ‘dnans a chiel për esse giudicà? S’i lesoma mach an la superfìcie ‘d lòn ch’i trovoma an costa dëscrission ch’a na fà Gesù, i podrìo pensé che costi criteri a sio j’euvre ‘d solidarietà social ch’i l’oma o i l’oma nen fàit an ësto mond. Ëd sicur, coma ‘d cristian i l’oma da pijesse soen ëd tuti coj ch’a son ant le bzògn, ma coj che ambelessì a son ciamà “ij frej e le seur ëd Gesù”, a son nen tant jë bzognos an general, ma coj ch’an pòrto ‘l mëssagi dl’Evangel. A son lor, an efet, coj che, an portand l’Evangel, a son soens butà an përzon, maltratà, privà dij sò béni. An efet, Gesù an disìa: “Përchè chionque a farà lòn ch’a comanda mè Pare ch’a l’é an cél, col-lì a l’é mè frel, e mia seur, e mia mare” (Maté 12:49). Se ij criteri ‘d valutassion per podèj esse salvà a fusso mach j’euvre ‘d solidarietà, lolì a sarìa an contradission con tut ël messagi dl’Evangeli ch’i trovoma ant ël Testament Neuv, ch’a dis: “Pura i savoma che gnun a sarà considerà giust, visadì, “a pòst” dë ‘dnans a Nosgnor pr’ ël mojen ëd soa ubidiensa a la Lej, ma mach për la fidelità ëd Gesù Crist. A l’é për lòn che nojàutri i l’oma fidasse an Gesù Crist, pr’ esse considerà giust pr ël mojen dla fedelità ‘d Crist, dagià che gnun a podrà mai esse diciarà giust grassie a j’euvre che la Lej a comanda” (Gàlat 2:16). Ël criteri ‘d salvëssa ‘dnans a Dé a l’é s’i l’oma acetà ‘l mëssagi dl’Evangeli portà dai sò ambassador. S’i l’oma acetà lor, i l’oma acetà Gesù midem. Lolì a l’é ‘l criteri ël pì amportant. Tut ël rest a l’é na conseguensa ‘d na fede sincera. Ma scotoma lòn ch’a dis Gesù:

“Ora, quand che ‘l Fieul ëd l’òm a vnirà, anvironà ‘d Sòa glòria e compagnà da tùit j’àngej sant, anlora as seterà an sël tròno ‘d Soa glòria. E tute le nassion a saran radunà dë ‘dnans a Chiel, e a dividrà j’un da j’àutri coma ‘l bërgé a divid le feje da le crave. A butrà le feje a Soa drita, e le crave a Soa mancin-a. Anlora ‘l rè a dirà a coj ch’a staran a Sòa drita: ‘Vnì, vojàutri ch’i seve benedì da Mè Pare, arsèive l’ardità dël règn ch’a l’é stàit prontà për vojàutri fin-a da la fondassion dël mond. Përchè i l’avìa fam e voi i l’eve dame da mangé; i l’avìa sèj e i l’eve dame da bèive, i j’ero ‘n forësté e i l’eve anvitame a sté da voi; i j’ero dësvestì e i l’eve vestime; i l’ero malavi e i l’eve cudìme; i j’ero an përzon e i seve vnume a trové’. Anlora ij giust a-j rispondran: ‘Signor, quand l’é-lo ch’i l’oma vëddute avèj fam, e ch’i l’oma date da mangé; opura avèj sèj e ch’i l’oma date da bèive?; E quand é-lo ch’i l’oma vëddute foresté e ch’i l’oma ‘nvitate a sté da noi; o dësvestì e ch’i l’oma vestite? Opura, quand’é-lo ch’i l’oma vëddute malavi o an përzon e ch’i soma nen vnute a trové? E’ l ré a-j rëspondrà: “Iv diso la vrità, ch’an tant ch’i l’eve fàit cole còse a un dij cit ëd mè frel o seur, a l’é coma se l’avèisse falo a Mi”. Peui a dirà ‘dcò a coj ch’a saran a Soa mancin-a: “Maledì ch’i seve, artireve da Mi e andé ‘nt ël feu etern ch’a l’é pront për ël diav e për ij sò àngej. Përché i l’avìa fam e i l’eve nen dame da mangé; i l’avìa sèj e i l’eve nen dame da bèive; i j’ero forësté e i l’eve nen anvitame a sté da voi, dësvestì e i l’eve nen vestime; i son stàit malavi e an përzon e i seve nen vnume a trové. Anlora coj-lì ‘dcò a rëspondran: “Signor, quand é-lo ch’i l’oma vëddute avèj fam, o avèj sèj, o esse forësté, o dësvestì, o malavi, o an përzon, e ch’i l’oma nen dàte lòn ch’it l’avìe damanca?’. Anlora a-j rëspondrà: “Iv diso la vrità, lòn ch’i l’eve nen fàit a un dë sti-sì, ch’a son ij pì cit, i l’eve ‘dcò nen falo a Mi’. E sti-sì as n’andran a ‘n castigh sensa fin, ma ij giust as n’andran a gòde la vita eterna”.

Orassion

Nosgnor, ch’it ses tut-potent e etern! Tò volèj a l’é ‘d ristabilì tute le còse an tò Fieul bin-amà, ël Rè dij rè e ‘l Signor dij signor: acòrdane, an toa misericòrdia, che ij pòpoj ëd la tèra, separà e rendù s-ciav dal pecà, a peudo esse liberà e portà ansema sota tò domini ‘d grassia; ch’a viv e regna con Ti e con lë Spirit Sant, un sol Dé, ora e për sèmper. Amen.