Duminica 23 aost 2020 – Dumenica apress la Pancòsta ch’a fa dódes – Con le vos ëd Paul Castlin-a, Massimo Marietta, Gianni Marietta, Anin Ferrero, Marco Moretti
Leture bìbliche: Salm 124; Surtìa 1:8–2:10; Roman 12:1-8; Maté 16:13-20
Ël pòpol ëd Nosgnor, për motiv ëd soa vocassion e carater, a l’è ciamà a marché soa distinsion moral e spiritual dal rest dël mond e ‘d felo ‘d manera ciàira. Sossì a l’era vera ant l’antichità e a resta vera ‘dcò ancheuj. La vocassion, ch’i podoma nen arnunseje, a esse anticonformista, a l’ha causaje e a-j càusa tanti problema. Tante fòrse polìtiche a l’han provà soens, an efet, a sugetela, la gesia cristian-a e fin-a ‘d dësblela. As trata dij “tentativ”, përché gnente e gnun a riussirà mai a felo dël tut. La rason as treuva ant le leture bìbliche dë sta duminica che an sicura che ij progèt ëd Nosgnor a peudo pa esse rendù inùtij, mai – lor as compisso sèmpe. Nosgnor a l’ha promëttù dë sté sèmpe dacant ai Sò, ëd libereje, ëd vendicheje con soa potensa. Ël pòpol ëd Nosgnor, la Gesia, a l’é n’organism ch’a viv, al sërvissi ‘d sò Signor.
I.
Ël pòpol ëd Nosgnor a l’ha tanti nemis da fòra e da drintra ch’a rendo pitòst precari sò echilibri e soa dzurvivensa. I lo vedoma ‘d manera costanta ant ël cors ëd la stòria già dal temp dël Testament Vej. Vàire aversari a l’avrìo vorsù, e a lo veulo ancora, dëstrùe la Gesia ‘d Nosgnor! A son mai riussì a felo e mai a riussiran. Përchè? A lo fortisso le paròle dël Salm 124.
“Còsa sarìa-lo rivane se Nosgnor a fussa nen ëstait da nòstra part? Che tut Israel a l’arpeta: Còsa sarìa-lo rivane se Nosgnor a fussa nen ëstàit da nòstra part quand ch’i j’ero atacà dai nòstri nemis? An soa furia afoà lor a n’avrìo angosasse viv. N’inondassion a l’avrìa ramassane via complet. N’arianass a l’avrìa portane vìa. Vera, d’aque furiose a l’avrio dël tut scancelane da la facia dla tèra. Ch’a sia benedì Nosgnor che ij sò dent ëd lor a l’han pa fane a tochet! I soma scapà via tanme n’osel da la tràpola dël cassador. La tràpola a l’é s-ciapasse e adess i soma liber! Nòstr agiùt a l’é ‘Nosgnor, col ch’a l’ha fàit ël cél e la tèra” (Salm 124).
II.
Mosè a l’é un di përsonagi an tra ij pì amportant ëd la stòria dël pòpol ëd Nosgnor. A l’é chiel che Nosgnor a l’avìa sernù per guidé ‘l pòpol ëd Dé da la s-ciavensa an Egit a la libertà e a la Tera dla Promëssa. Chiel a l’é l’autor ëd la pì part dël test dij prim sinch lìber ëd la Bìbia, ël Pentateuch, o Torah. A l’é chiel ch’a l’ha butà ansema la Lege moral e sirimonial dël pòpol ëd Dé. Dal lìber ëd la Surtìa, capìtol 1 e 2, i lesoma ancheuj ël prelùdi ëd soa stòria, cola anté che Nosgnor a-i dësvlopa, an soa providensa, ij sò propòsit etern.
Crasament ëd j’Ebreo e nassensa ‘d Mosè. “A l’é vnùit al podêj an Egit un rè neuv ch’a l’avìa mai conossù Giusep. Chiel-sì a l’ha dije a soa gent: “Vardé-sì, la gent d’Israel a l’é vnùita pì numerosa e pi potenta che nojàutri. Fomse furb con lor: i l’oma da fé quaicòsa për ampedine la chërsùa, dësnò, s’a-i rivèissa mai na guèra, a podrìo fé n’aleansa con ij nòstri nemis. I combaterìo contra ‘d noi për peui scapé dal pais”.
Parèj a l’han forsà j’Israelita a travajé për j’Egissian coma dë s-ciav. A l’han amponuje ‘d sovrintendent crudej ch’a-j fasìo travajé pes che ‘d borich. A l’é parèj ch’a son për craseje ancora ‘d pì la vita, a son ëstàit forsà a fabriché për Faraon le sità-depòsit ëd Pitom e Ramses. Ma pì a-j crasavo la vita, pì lor a chërsìo ‘d nùmer e a strabondavo; e për j’Egissian a l’é ancaminasse a sent-se coma na carcaveja la presensa dij fieuj d’Israel e a j’avìo an ghignon. J’Egissian, për lòn, a l’han faje travajé për fòrsa sensa pietà. A l’han renduje la vita mèra obligandje a la preparassion ëd creja e ‘l modlagi dij mon e con tute sòrt ëd travaj dij camp. A tuti costi travaj ad l’han obligaje con la violensa. Ël rè d’Egit a l’ha mandà a ciamé le levatris ëd le fomne dj’Ebreo, ch’as ciamavo Sifra e l’àutra Pua: “Quand che vojàutre i giutreve le fomne dj’Ebreo a partorì, controlé bin: s’a l’é un masc-cc, felo meuire, ma s’a l’é na fumela lassela vive”. Ma le le levatris a l’avìo timor ëd Nosgnor e a l’han pa fàit lòn ch’a l’avìa dije ‘l ré d’Egit e a l’han lassà vive ‘dcò ij mas-cc. Ël ré d’Egit, parèj, a l’ha torna ciamaje e a l’ha dije: “Përchè l’eve-ne fàit sòn e i l’eve lassà vive i mas-cc?”. Lor a l’han rësponduje a Faraon: “Le fomne dj’Ebreo a son pa coma le Egissian-e, lor a son fòrte. Prima che la levatris a riva dacant a lor, a son già pajolà”. Nosgnor a l’ha guernà le levatris; për lòn ch’a riguarda la gent, a l’é vnuita de bon nùmer e motobin potenta. E për la rason che le levatris a l’avìo timor ëd Nosgnor, a l’ha acordaje d’avèj na bela famija ‘dcò lor. Faraòn a l’ha dàit antlora cost comand a soa gent: “Tuti ij mas-cc ch’a nassran a j’Israelita, ch’a sio campà ant ël fium Nil, ma i lassereve vive le fije”.
Apopré an col temp-lì, n’òm e na fomna dla tribù ëd Levi a son maridasse. Bin tòst la fomna a l’é trovasse ch’a spetava ‘n cit e a l’é nassuje un mas-cc. A l’era pròpi na bela masnà e chila a l’ha tenulo stërmà për tre mèis. Ma podendlo nen ëstermé për vàire, chila ha l’ha pijà na cavagna ‘d papir, a l’ha dëspalmala ‘d bijum e d’apèis, a l’ha butaje drinta ‘l cit e a l’ha anterposalo tra Ij gionch an sla rivera dël fium Nil. La seur dël cit a l’é butasse a na certa distansa për osservé lòn ch’a sarìa ancapitaje. Ora, la fija ‘d Faraon a l’era calà al fium Nil për bagnesse, antramente che soe servente a spassigiavo an sla rivera dël fium. Quand che la prinsëssa a l’ha vëddù la cavagna an tra le giunchin-e, a l’ha mandà na serventa për pijejla. A ha l’ha duvertà la cavagna e a l’ha vëddù la masnà. A l’era un cit ch’a piorava. Tocà da la compassion, a l’ha dit: “A deuv esse un dij cit dj’ebreo”. Antlora la seur dël cit a l’ha dije a la prinsëssa: “Veus-to ch’i vada a serché na fomna israelita për feje da bàila e ch’a lo nutrissa?”. “D’acòrdi. Va!”, a l’ha rësponduje la prinsëssa. La fijëtta a l’é andàita e a l’ha ciamà la mare dla masnà. La prinsëssa a l’ha dije: “Pòrta con ti costa masnà e nutriss-la. Për lòn it darai na paga”. Antlora la fomna a l’ha portà via ‘l cit, ch’a l’era sò fieul, e a l’ha nutrilo. Quand che ‘l cit a l’é stàit dëspopà, chila a l’ha mnalo a la fija ‘d Faraon ch’a l’ha tratalo coma ‘n fieul e a l’ha daje ‘l nòm ëd Mosè përchè, coma che peuj a l’ha dëspiegalo, Mosè a veul di: “Mi i l’hai gavate da l’eva” (Surtìa 1:8-2:10).
III.
Ël pòpol ëd Dé, tant ant ël Testament Vej che ant ël Testament Neuv, a l’é ciamà a marché soa distinsion, da la mira moral e spiritual, dal rest ëd la società uman-a. Chiel a l’ha, an efet, dij travaj ëspecifich da fé an cost mond, ëd dover ch’a peudo nen esse lassà da banda. As trata d’un pòpol ch’a serv ai propòsit etern ëd Nosgnor ant la stòria. A l’é për lòn che Dé a dà a minca un ëd sò member d’abilità e ‘d competense ch’a servo për compì l’istess progèt. A l’é coma ij vàire travajeur ch’a-i son për fabriché na ca, minca un ed lor con sò incarich e competense. La Gesia’d Nosgnor a l’é, an efet, un còrp ch’a viv, ch’as dësvlopa e ch’a travaja – e i l’oma da comprend-lo parèj. Tut sossì a lo dëscriv l’Apòstol Pàul ant ël capìtol 12 dla litra ai Roman. Scotoma.
Na vita arnovà. “I m’arcomando, car ij mè frej e seur, për motiv ëd tut lòn che Nosgnor a l’ha fàit për vojàutri, ch’i smon-e voi medésim a Nosgnor coma ‘n sacrifissi vivent, sant e agreàbil. A l’é cola-lì la manera vritàbil ëd rende a Nosgnor l’adorassion ch’a jë speta.
Conformeve nen a la condòta e ai costum ëd cost mond, ma lassé che Nosgnor av trasforma an përson-e arnovà an cambiand vòstra manera ‘d pensé. Antlora i amprendreve a conòsse ‘l volèj ëd Nosgnor, ch’a l’é bon, agreàbil e përfet.
Ora, për la grassia ch’a m’é dàita, i diso a ognidun ëd vojàutri ëd pretende nen d’esse da pì ‘d lòn ch’a l’é. Sie ùmil e sensà ant lòn ch’i pense ‘d voi medésim, conforma che Nosgnor a l’ha compartì a ognidun la misura dla fej. Ant un còrp a-i son vàire part, e nen tute le part a l’han l’istessa fonsion. A l’é ‘dcò parèj con ël còrp ëd Crist. Nojàutri i soma le vàire part d’un còrp e i apartenoma l’un a l’àutr. Ant soa grassia Nosgnor a l’ha dane ‘d don diversi për fé bin ëd còse diverse. Parèj, se Nosgnor a l’ha dave l’abilità ‘d profetisé, buté ës don an assion con tuta la fej che chiel a l’ha dave. Se vòst don a l’é ‘d serve d’àutri, servije bin. S’i seve ‘d magister, mostré bin. Se vost don a l’é d’ancoragé d’àutri, dëscoragje nen! Se Nosgnor a l’ha dave l’abilità ‘d presidensa, ëd dirige, pijeve costa responsabilità an sël sério. S’i l’eve ‘l don ëd fé d’euvre ‘d misericòrdia, feje con gòj” (Roman 12:1-8).
IV.
Ël Signor e Salvator Gesù Crist a l’avìa e a l’ha na soa precisa identità e mission da porté anans an cost mond. Ël mond a lo dësconòss e a n’ha mach ëd malintèis. L’identità ‘d Gesù, contut, a l’é ciàira për coj che Dé a-j doverta j’euj ëd la ment e dël cheur për arconòss-la e nunsiela. Lor a son coj ch’a fan part dël pòpol ëd Dé, soa Gesia. L’arconosse, la confession ciàira e pùblica dl’identità ‘d Gesù ‘d Nasaret a l’é la pera ‘d fondassion ëd col edifissi spiritual, la Gesia dël Crist, che gnente e gnun a podrà mai dësblé. Tanti a l’han provà a felo e a séguito a felo, sensa mai riussije, perchè lon che Dé a stabiliss, a peul nen esse bugià o dësblà.
La confession ëd Pero. “Quand che Gesù a l’é rivà ant la region ëd Cesarea ‘d Flip, a l’ha ciamà ai Sò dissépoj:; “Chi è-lo ch’a diso che mi, ‘l Fieul ëd l’Òm, i son?”. E a l’han rësponduje: “A-i é chi ch’a dis che ti ‘t ses Gioan Batista, chi Elia; d’àutri a diso ch’it ses Geremia, o un dij profeta”. E chiel a-j dis: “E còsa ch’i dise vojàutri che mi i son?”. Simon Pero a-j rëspond: “Ti ‘t ses ël Crist, ël Fieul dël De ch’a viv”. E Gesù a l’ha dije: “Ti ‘t ses beat,“Simon, fieul ëd Giòna, përché ch’a l’é nen la carn e ‘l sangh ch’a l’han arvelate lolì, ma a l’é stàit mè Pare ch’a l’é ‘n cél!18E mi i ‘t diso che ti ‘t ses Pero, e che an su sta pera-sì i edificherai mia Cesa, e le fòrse dl’infern a podran nen prevalèj an su chila. I’t daraj le ciav dël Regn dij céj. Tut lòn ch’it l’avras gropà an sla tèra, a sarà gropà ‘dcò ant ël cél, e tut lòn ch’it l’avras dësgropà an sla tèra, a sarà dësgropà ‘dcò ant ël cél”. Peui Gesù a l’ha dàit ai sò dissépoj la proibission d’andé a dì an gir che chiel a l’é ‘l Crist” (Maté 16:16-20).
Orassion
Nosgnor ëd misericòrdia! Acòrda che Toa Cesa, radunà ansema ant l’unità da Tò Spirit Sant, a daga l’evidensa ‘d Tò podèj an tra tote le gent, a la glòria ‘d Tò Nòm; për Gesù Crist, nòst Signor, ch’a viv e regna con Ti e con lë Spirit Sant, un sol Dé, ora e për sèmper. Amen.
Leave a Reply