Mese: Novembre 2021

La vnùa dël Salvator Gesù Crist a l’era stàita nunsià ‘d manera ciàira dai profeta d’Israel vàire sécoj prima, e peui da l’ùltim dij profeta, Gioann Batista – Batista a l’é pa ‘n nòm ma a veul dì “col ch’a batesa”. Gioann, ch’a vivìa ant ël temp ëd Gesù midem, a stà al sènter ëd nòstre leture bìbliche ‘d costa duminica, comprèis l’evangeli. Ël servissi ch’a l’avrìa rendù Gioann a l’era stàit preanunsià ‘d manera profética fin-a da sò pare, Zacarìa, apress ëd soa nassensa. Costa professia i la trovoma ancheuj ant la prima letura: la càntica ‘d Zacarìa, dal prim capìtol dl’evangeli ‘d Luca. An costa càntica, Zacarìa a làuda la fidelità ‘d Nosgnor Dé a Soe promësse arportà ant le Scriture Sante. Gioann Batìsta a dventa an cole soe paròle ‘l model ëd coj ch’a nunsio che an Crist i l’oma ‘l Salvator ch’a l’avrìa liberane “da la man dij nòstri nemis”. Col ch’a l’é ‘l nemis pì grand che mai nojàutri i podrìo avèj? A l’é ‘l pecà e la mòrt, ch’a n’é la conseguensa ùltima. Ant ël top d’ës mond, ël Crist as dimostra esse la lus, ël ciàir, për guidé ij pass ëd nòstra vita e mnene torna an comunion con Dé. L’anonsi dj’antich profeta a l’é presentane da nòstra sconda letura dal lìber dël profeta Malachìa. Cost profèta a l’avìa nunsià che ‘l Crist a l’avrìa “fàit brusé” la corussion dël pecà ch’a guasta ‘l cheur d l’òm tant da rendlo giust e agradì a j’euj ëd Nosgnor. As trata nen ëd teorìe, coma ch’i vëdoma ant la tersa nòstra letura, anté che l’apòstol Pàul a ringrassia Nosgnor për l’euvra ‘d trasformassion ëd le vite ‘d coj ch’a j’ero fidasse an Gesù ant le sità andova ch’a l’avìa predicà l’Evangeli. Ëdcò nojàutri i soma ciamà a liberess-ne da tuti j’antrap ch’a fan impediment a la pien-a acetassion d l’euvra ‘d grassia ‘d Gesù an nòstra vita e marcé parèj an sla vìa ‘d Nosgnor. L’om-ne mai pensà a chi ch’a vorìa che nojàutri i stèisso lontan da Chiel, e përchè?

Le leture bìbliche dë sta duminica a nunsio la regalità ‘d Gesù Crist an sl’univers antregh. A-i é gnun d’àutri coma Chiel ch’a peussa salvene dai nostri pecà e esse la guìda sicura anvers tut lòn ch’a l’é ver e giust. Nòstra tersa letura, ciapà dal lìber dl’Arvelassion (o Apocalisse), a l’é cola ch’a lo fortìss an ëd tèrmin ciàir e inmedià. A buta an evidensa coj ch’a son ij sò privilegi, la sostansa ‘d soa euvra ‘d salvassion e che ‘n bel dì Chiel a sarà d’artorn an glòria, coma ch’a l’avìa nunsià. La regalità dël Crist, tutun, a peul nen esse mzurà, comparisionà, a lòn ch’a fan j’autorità ‘d ës mond. Coma che chiel a agiss a l’é motobin diferent da coma ch’i soma costumà a vëdde ambelessì. Che Gesù a sìa ‘n rè divers da tuti j’àutri as peul vëdd-se da nòstra quarta letura, ch’an conta ‘d la vòta che Gesù a l’era stàit rabastà an giudissi ‘dnans a Pilàt, ch’a l’era ‘l governator roman ëd la Palestin-a e ‘l rapresentant dl’imperator. Ansema ai cap di giudé, lor a pensavo d’esse ‘dnans a ‘n soversiv pericolos, un “concorent”, a un ch’a butava ‘n question soa autorità ‘d lor e ch’a fussa mach da eliminesse ‘l pì tòst possìbil. L’ùnica soversion che Gesù a l’avrìa rapresentà a l’era cola dij valor che lor a sostnìo e ch’a l’avrìo fàit bin a arnunsié. Nòstra prima e sconda letura an presento ‘l përsonagi dël rè David, protòtip ëd la regalità dël Crist, dont la famija Gesù a n’era ‘l dissendent. Ël Salm an parla dl’angagg ëd David a realisé an Gerusalem d’un templi degn ëd Nosgnor, për ancontresse con Chiel an preghiera e për dimostreje soa arconossensa për esse stàit sernù, chiel e ij sò dissendent, a sò sërvissi. La famija ‘d David a l’era stàita ciamà da Dé a esse lë strument ël pì important për porté anans ij sò propòsit an ës mond. La promëssa ‘d Dé, contut, a l’era condissionà da l’osservansa dël Pat ch’a l’avìa stabilì con israel, ch’a na definìa ij termo. Che d’àutr se pa ‘l rapòrt con Nosgnor Dé e l’ubidiensa a Soa volontà, a podrìa, an efet, dé na significassion a nòstra vita? Sossì a l’é fortì da le paròle darié ‘d David anans ëd meuire, ch’a son arportà an nòstra sconda letura. A son la selebrassion dl’Aleansa eterna an tra Israel e Dé, “l’acòrd ch’a conten ch’a l’é rangià e garantì precis”. A l’é mach cora ch’i butoma Gesù ‘n sël tròno ‘d nòstra vita, cura ch’i arconossoma e is sogetoma volenté a soa regalità ch’i trovroma ‘l compiment ëd nòstra vita.

A-i é na diferensa ‘d sostansa an tra ij lìber dë stòria ch’an fan ëstudié ant le scòle e la Bìbia. Ij prim an parlo dle imprèise dij potent d’ës mond, ëd soe cort e dij gran edifissi ch’a l’han fasse fé a soa glòria ‘d lor. A l’opòst, la Bibia an conta la stòria ëd përson-e sèmpie, gent dël pòpol che, a j’euj dël mond a l’avìa gnun-a importansa – al massim mach për esse dësfrutà al servissi dij prim. An efet, a l’é la gent ch’a conta nen, ij déboj, ij mìser, cha l’han ant ij racont ëd la Bìbia l’amportansa la pì granda. A son lor ij protagonista ch’a fan la stòria ch’a l’ha ‘n valor pì grand ant ij propòsit ëd Dé. Mentre che l’orgheuj e l’arogansa dij potent a l’é fàit a tòch e umilià dal giudissi ‘d Dé, la Bibia a magnìfica ‘d përson-e tanme Anna, na fomna “da pòch” e “‘d provinsa”. Chila a patiss ëdcò la condission ëd podèj nen caté ‘d masnà e ‘d crasament. A l’é soa càntica ‘d làuda ch’a l’é l’oget ëd nòstra prima letura. Anna a ringrassia Nosgnor che chila a l’é stàita sernùa për buté al mond, malgré tut, un përsonagi ch’a sarìa stàit ëd significassion për dësvlopé la stòria ‘d Nosgnor: ël profeta Samuel. An costa càntica, Anna a buta an evidensa pròpi l’euvra ‘d Dé ch’a umìlia ij potent e esalta j’ùmij. La sconda letura a parla dl’aflission d’Anna për avèj nen podù caté ‘d fieuj, ëd soa preghiera afoà e coma Dé a-j la concèd. Chila a ‘avrà na masnà che peui a la consacra a Nosgnor e a dventrà ‘l gran profeta Samuel, ch’a pijerà ‘n pòst ëd significassion ant la stòria dla salvëssa. As trata dl’istessa stòria ch’a l’avrà sò cò, a sò temp, ant la vicenda ‘d Gesù ‘d Nasaret. Chiel, ch’a apartnìa pa a le caste dël podèj sivil e religios, a dventerà l’ùnich e sol Grand Sacerdòt përché nojàutri i peuda avèj l’intrada ant la comunion con Dé, parèj dësvergognand le pretèise dle religion d’ës mond. A dimostra sossì nòstra quarta letura, ciapà dai vangej. Chitand për sèmper con ij sò dissépoj ël Templ ëd Gerusalem, chiel a lo “bandon-a a sò destin” e a na profetisa la dëstrussion. A l’é për lòn che Gesù a avertiss ij sò dissépoj  ëd nen lassesse sbaluché da la grandeur ëd coj edifissi e liturgìe, përché la stòria ‘d Dé, cola ch’a conta ‘d pì, a va dapress a ‘d senté opòst a lòn  che cost mond, an soa vanità, tant a apressia. Costa-sì a l’é n’amonission che ‘dcò nojàutri i l’oma da manca d’arsèive. Cola sarà che nojàutri i sernoma?

A peudo nen contesse le inissiative dl’òm, tant bon-e che grame, ch’a falisso dël tut. Che ‘d vergògna: a duro për un pò ma peuj a fondo coma ‘d fiòca sota la calor dël sol. Përchè a càpita parèj? Përchè, coma ch’a dis ël Salm 127: “S’a l’é nen Nosgnor ch’a fabrica la ca, a serv pròpi a gnente ch’ ij fabricant as dago tant da fé”. Dé a l’é ‘l sovran e a son mach ij Sò progèt coj ch’as compiran sicur. A son savi coj che, anans ëd fé cheicòsa, a serco ‘d comprende cola ch’a sìa la volontà ‘d Nosgnor e as na conformo. Cola-lì a l’é l’esperiensa ‘d Ruth, la moabita, dont la stòria i andoma anans a lese ancheuj. Chità ij sò dìo fàuss, coj ‘d soa gent, chila as angagia ‘d cheur con ël Dé ver e viv, ël Dé d’Israel. Parèj, chila as anseriss ant la stòria ‘d Nosgnor e a sarìa peuj dventà fin-a l’antica dël famos rè David. Nàutra ròba ch’a l’é pa durà, ma ch’a l’era mach provisòria a l’era la pràtica dij sacrifissi. Cola pràtica-lì a l’é vnùa a la fin quand che Gesù, ël Crist, a l’ha dàit Soa vita antrega an sacrifissi për ël përdon dij pecà, përchè ‘d sò sacrifissi lor a n’ero mach la prefigurassion profètica. An parla ‘d sossì nòstra tersa letura, ciapà da l’epìstola a j’ebréo. La futilità e l’ipocrisìa dij cap ëd la religion e dla polìtica, a la fin, a l’é cola che Nosgnor Gesù Crist a condan-a an nòstr a quarta letura, dal vangel ëscond san March. Lòn ch’a conta ‘d pì, a j’euj ëd Dé, a l’é la fej umil e la dedission ëd na pòvra vidoa, ch’a l’era antlora ‘d gnun-a ‘mportansa e fin-a dësfrutà e dëspressià. A sarà chila a esse anserìa, con tuti j’onor, ant la stòria ‘d Dé e pa coj-là. A sò compiment a vniran ij propòsit ëd Dé e lolì a l’é sicur coma la mòrt e ‘l giudissi ch’a vnirà dòp!