Dominica 25 ëd Luj 2021 – Duminica apress ëd la Pancòsta ch’a fà neuv
Leture bìbliche: Salm 14; 2 Samuel 11:1-15; Efesin 3:14-21; Gioann 6:1-21 con le vos ëd Paolo Castellina, Marco Moretti, Anin Ferrero, Gianni Marietta.
La folandrà dl’òm a l’é bin piturà ant la prima letura bìblica ‘d costa sman-a, ël Salm 14, ch’an presenta le përson-e émpie, visadì cole ch’a penso ‘d podèj fene a meno ‘d Nosgnor Dé, coma ‘d gent ch’a finiss mach për ruinesse la vita da daspërlor. Ël comportament da stupid, contut, a riguarda nen mach coj ch’a chërdo nen a Dé, ma sovens ëdcò ij chërdent malprudent quand ch’as lasso tiré da le lausenghe dla carnalità, dla lussuria, e a finisso për comëtte ‘d pecà grev. I lo vdoma ant la sconda letura ch’an parla dij pecà ch’a l’avìa comëttù ‘l rè David e le conseguense ch’a na seurto. Mersì a Dé, contut, l’ora che sia ij prim che jë scond as arpentisso sincer, a treuvo le benedission dont an parla la tersa letura, sugelà da la strasordinaria potensa dël Salvator Gesù Crist – com i vdoma ant la quarta letura. N’apel al pentiment e a la fej an Crist a l’é pì che mai necessari për nojàutri ‘dcò ancheuj.
Prima letura: Salm 14
Vive coma se Dé a esistèissa nen a l’é na pràtica bin ëspantià ancheuj. Tutun, a l’é nen sensa conseguense: a l’é da fòj e a guasta da la mira moral e spiritual. A fà ‘dcò ‘d vìtime! Coj ch’a vivo parèj a podrìo bin ësmijé a “gent a pòst”, a ‘d brava gent, ma la sentensa ‘d Nosgnor a l’é ciàira: “A son ëd malfator” ch’a-j piasa o nò ch’as lo disa: a la faran nen franca. Sërcoma Dé e trovoma nòstra gòj an Chiel!
A son pròpi ‘d fòj coj ch’a penso: “Tant, Nosgnor a-j n’an fà gnente ‘d lòn ch’i foma!”. A son mars coma ‘d bolè, a son ëd malfator; gnun ëd lor a fà lòn ch’a l’é giust. Nosgnor a bèica dal cel e a marca j’òm për vëdde s’a-i sia quajdun ch’a l’abia ‘d bon sens e ch’a lo serca. Nò, tùit a l’han voltaje le spale, tùit a son përvertisse; a-i é gnun ch’a fasa ‘l bin, gnanca un. Amprendran-ne mai coj-là? Mè pòpol as lo mangio ‘nt un bocon tanme ‘d pan; a-j passa gnanca ‘nt la ment dë scoté Nosgnor. Contut ël di a vnirà quand ch’a saran ciapà da lë sparm, përchè Nosgnor a l’é con coj ch’a lo scoto. Vojàutri i veule mach smerdé ij chërdent[5] ma Nosgnor a l’é col ch’a-j giuta[6]. 7A-i é fòrse quajdun an gir ch’a salvrà Israel? Èh, a-i é: a l’é Nosgnor. Quand che Chiel a ristablirà Sò pòpol, Giacòb a crijarà ‘d gòj, e Israel a spricerà d’esultansa!
Sconda letura: 2 Samuel 11:1-15 – David e Betsabea
La Bibia a l’é pa ‘n lìber ch’a vanta e magnìfica ij sò sant. A l’é onesta e a pitura la natura uman-a pròpi coma ch’a l’é. A stërma pa ij faliment moraj dij sò eroe. Ël gran’ rè David as arvela ambelessì n’adùltero e ‘n sassin. Mersì a Dé, contut, chiel a l’é arpentisse ‘d lòn ch’a l’avìa fàit. Fin-a ‘l pì grand an tra ij pecator a peul arpentisse, esse përdonà e fé na vita neuva. Vera, a podrà nen evité le conseguense negative an sla tèra ‘d soe malfàite, ma Dé a lo buta an sël senté dla riabilitassion. Parèj, David a dventa ambelessì l’esempi d’un ch’a l’é arpentisse sincer dij sò pecà e ch’a l’é stàit ristabilì ant le grassie ‘d Nosgnor. Pì ‘d lòn, a l’é scrit che: “tute le còse a contribuisso al bin ëd coj ch’a veulo bin a Nosgnor” (Roman 8:28), ij nòstri faliment comprèis.
Quand ch’a l’é rivà la bela stagion. a l’época che ij rè a j’ero sòlit ëd seurte a fé ‘d guère, David a l’ha mandà Joab e ij sò ufissiaj con tuta l’armada d’Israel a fé ‘d ravagi ‘nt ël teritòri dj’Amonita e a bute l’assedi a Rabà, la capital. David a l’era restà a Gerusalem. Na vòlta, David, ch’a l’era aussasse da sò arpòs dël dòp-disné, a l’era andàit a fé doi pass an sla bela vista ‘d sò palass. Da là a l’ha vëddù da leugn na fomna ch’a fasìa ‘l bagn. A l’era pròpi bela. Parèj, David a l’ha mandà quajdun a informesse a propòsit ëd cola fomna e a l’han dije ch’a l’era Betsabea, fija d’Eliam, la mojé d’Uria, l’Hitita. Anlora David a l’ha mandà ‘d mëssagé për fela ven-e a palass e quand ch’a l’é rivà, a l’é cogiasse con chila. Betsabea a l’avìa pen-a terminà ij sò rit ëd purificassion dòp soe ròbe, peui a l’é tornass-ne a ca. Pì anans, quand che Betsabea a l’ha capì d’esse restà ansenta, a l’ha falo savèj a David. David a l’ha ordinà a Joab ch’a-j mandèissa Urìa, l’Hitita. 7Quand che Urìa a l’é rivà a palass, David a l’ha ciamaje coma ch’a stasìo Joab e l’armada, e coma ch’andasìa la guèra. Peui a l’ha dije a Urìa: “Và pura a ca toa a pijete un pò d’arpòs”. David a l’ha fin-a mandaje ‘n cadò, a Urìa, sùbit ch’a l’é artirasse. Contut, a l’é rivà che Urìa, cola neuit, a l’é nen andàit a soa ca, ma a l’é restà a deurme a l’intrada dël palass con le guardie dël rè. Quand ch’a l’é stàit informà che Urìa a l’era nen andass-ne a soa ca, David a l’ha dije: “Coma ch’a l’é ch’it ses nen tornà a toa ca la neuit passà, dòp ess-ne stàit da leugn për tant temp?”. Urìa a l’ha rësponduje: “L’Èrca, e tuta l’armada d’Israel e ‘d Giuda, a vivo an tenda, e Joab, mè comandant, e j’àutri ufissiaj a son acampà al duvert. Coma i podrìa mai mi andemne a ca për mangé e bèive e cogeme con mia fomna? I giuro ch’i podrìa mai fé na ròba parèj!”. Anlora David a l’ha dije a Urìa: “Bin, për ancheuj resta sì e doman ti ‘t podras artorné a l’armada”. Parèj Urìa a l’é restà a Gerusalem për col di-lì e ‘l di dòp. Peui David a l’ha anvitalo a sin-a e a l’ha faje pijé na cioca. Fin-a parèj David a l’ha nen podù felo andé a soa ca e Urìa a l’é ancora andàit a deurme a l’intrada dël palass con le guardie dël rè. A l’indoman David a l’ha scrivù na litra a Joab e a l’ha dàjla a Urìa përchè a-j la consëgnèissa. La litra a disìa: “Fà buté Urìa an prima linia, ant ël setor andoa che la bataja a l’é pì fòrta. Peui artireve da chiel parèj ch’a sìa sicur ch’a lo masso”.
Tersa letura: Efesin 3:14-21 – Preghiera për n’amor fòrt
I trovoma ambelessì n’esempi ëd “la sostansa” dle benedission ëd Nosgnor. La benedission bìblica a l’é pa mach ëd paròle, d’auspissi veuid, ma la “concretëssa” ‘d col ch’a peul fé motobin da pì che tut lòn ch’i podrìo ciameje o fin-a pensé. Quand ch’is butoma “an sintonìa” con Nosgnor i na vëdroma j’efet, ël bon ésit.
Quand ch’i penso a tut sossì, im buto an ginojon e i prego ‘l Pare, col ch’a dà ‘n nòm a tute le famije dël cel e dla tèra. I lo prego che, da soe arsorse gloriose e sensa lìmit, av dìa për sò Spìrit tanta ‘d fòrsa interior, e che, për la fé, Crist a pija soa residensa ‘nt ij vòstri cheur. Anlora vòstre rèis a chërsran ancreuse ‘nt l’amor ëd Nosgnor e av rendran fòrt. I prego ch’ i peusse comprende, coma ch’a dovrìa fé tut ël pòpol ëd Nosgnor, coma ch’a sia largh, longh e përfond sò amor; ch’i peusse fé l’esperiensa dl’amor ëd Crist, combin ch’a gnun a lo podrìa comprende an tuta soa pienëssa. Anlora i podreve gòde dla mzura pien-a dla vita e dla fòrsa ch’a ven da Nosgnor. Sia glòria a Nosgnor, che con la fòrsa ch’agiss an nojàutri a peul fé motobin ëd pì che tut lòn ch’i podrìo ciameje o fin-a pensé. Sia glòria a chiel ant la Cesa e an Gesù Crist, da generassion a generassion, për ij sécoj dij sécoj. Amén!
Quarta letura: Gioann 6:1-21 – Gesù a dà da mangé ai sinch-mila
Col pòch ch’i l’oma a podrìa smijene ch’a serva nen. I podrìo ess-ne dëscoragià e pensé che i podoma fé gnente për Nosgnor. Se, contut, fin-a col pòch ch’i l’oma i lo butoma ant le man ëd Nosgnor, a Soa disposission, i-j lo fidoma, a sarà chiel a moltiplichelo për la glòria ‘d Nosgnor e ‘l benefissi ‘d tanti. Nen mach lòn: as na vanserà fin-a. Sossì a l’é lòn ch’i trovoma esemplificà ant l’episòdi dël vangel ëd costa duminica. A va ansema a la stòria ‘d Gesù ch’a marcia an s’leva. Lòn che Gesù a podìa fé Gesù a sburdiss ij sò dissépoj, ma Chiel a-j tranquilisa e a-j dis: “A l’é mi, abie nen tëmma!”. An costa espression a së stërma ‘l nòm ëd Dé, visadì “Mi i son”, “I son col ch’i son”, col ch’a veul esse nòstr amis e pare.
Dòp dë ste còse, Gesù a l’é andàit da l’àutra banda dël lagh ëd Galilea, visadì ‘l lagh ëd Tiberiade. A lo seguitava motobin ëd gent për motiv ch’a vëddio ij segn miracolos ch’a fasìa an favor dij malavi. Gesù, anlora, a l’é montà an s’na colin-a e a l’é setasse con ij sò dissépoj. Ora ‘l di ‘d Pasqua, ch’a l’era la festa dij Giudé, a l’era davzin. Gesù, donca, a l’ha aussà lë sguard e quand ch’a l’ha vëddù cola granda furfa ‘d gent ch’a venìa da chiel, a dis a Flip: “Dov é-lo ch’i podrio ‘ndé a caté ‘d pan përchè sta gent-sì a l’abia da mangé?”. A disìa lòn për butelo a la preuva, përchè ch’a savìa bin lòn ch’a l’avìa da fé. Flip a l’ha rësponduje: “S’i l’avèisso bin për dosent dné ‘d pan, a-i na sarìa ancora nen pro për dèjne mach na frisa a pr’un!”. E un dij Sò dissépoj, Andrea, ël frel ëd Simon Pé, a-j dis: “A-i é sì ‘n fieul ch’a l’ha sinch panèt d’òrdi e doi pess, ma còs é-lo lòn për tanta gent?”. Anlora Gesù a dis: “Fé seté la gent”. Ant col pòst a-i era motobin d’erba e la gent, donca, a l’é setasse. A-i na j’era apopré sinchmila. E Gesù a l’ha pijà ij panèt, a l’ha ringrassiane Nosgnor e a l’ha fane la distribussion a la gent ch’a l’era setà fin-a a tant ch’a na vorìo, e l’istess a l’ha fàit con ij pess. Dòp ch’a l’han pro mangià, Gesù a dis ai sò dissépoj: “Rabasté ij tòch ch’a son d’avans, përchè gnente a na vada sgairà. A l’han donca rabastaje, e a l’han ampinì dódes cavagne dij tòch ch’a l’ero vansà a coj ch’a l’avìo mangiane. Quand che la gent a l’ha vëddù ‘l segn miracolos che Gesù a l’avìa fàit, a disìo: “Sto-sì a l’é për dabon ël profeta ch’a l’avìa da ven-e al mond”. Ma Gesù, quand ch’a l’ha capì ch’a vorìo ven-e a pijelo për felo rè, a l’é artirasse ancora bel che sol an sle colin-e. Quand l’é fàsse sèira ij sò dissépoj a son calà al lagh, a son montà an sla barca e a son passà dëdlà dël lagh da le part ëd Capernaum. A l’era già neuit che Gesù a l’era pa ancora vnù da lor. E ‘l lagh a l’é gonfiasse d’un grand vent ch’a bofava. Quand ch’a l’avìo già remà tre o quat mija a l’han vëddù Gesù ch’a s’avzinava a la barca an marciand dzora a l’eva e a na son restà bele che sbaruvà. E Chiel a l’ha dije: “I son mi, ch’i l’abie nen tëmma!”. A l’han arseivulo con piasì, donca, ant la barca, e sùbit apress, la barca a l’é abordasse andoa ch’a andasìo.
Orassion
Nosgnor! Protetor ëd tuti coj ch’as fido an Ti, e che sensa ‘d ti a j’é gnente ch’a sìa fòrt e ch’a sìa sant: aumenta e moltiplica an sù nojàutri Toa misericòrdia; a che, con Ti come nòst governator e guida, nojàutri i peussa passé a travers lòn ch’a l’é provisòri e ch’i perda gnente ‘d lòn ch’a l’é etern, për Gesù Crist, ch’a viv e regna con Ti e con lë Spirit Sant, un sol Dé, pr’ ij sécoj dij sécoj. Amen.
Musiche ch’i l’oma dovrà:
- Psaume 140 – O Dieu, donne-moy deliverance (vers. organ).
- Genevan Psalter – Psalm 14 (Ernst Stolz).
- L’homme armé (Anonymous) Chapelle De La Torre.
- Leoncello (Guglielmo Ebreo) Chapelle De La Torre.
- La gamba in basso, E soprano (1564) La capella reial de Catalunia
- The Armed Man, Mass for peace, X, Agnus Dei (Karl Jenkins), London Philarmonic Orchestra
Leave a Reply