Ai 20 ëd Giugn 2021 – Leture bìbliche an piemontèis

Ai 20 ëd Giugn 2021 – Duminica apress la Pancosta ch’a fà  quatr

Letture bibliche: Salmo 9:10-20; 1 Samuele 17:1-23; 2 Corinzi 6:1-13; Marco 4: 35-41 – con le vos ëd Paolo Castellina, Marco Moretti, Massimo Marietta, Anin Ferrero, Gianni Marietta

Ël moviment dij cristian a l’é stait sugetà da sèmper a tanti atach ch’a na mnasso l’estinsion. La stòria a lo testimònia e tanti a-i son ancora ancheuj. Tuti a son ëstait arpossà e batù. Përchè? Përchè ij propòsit ëd Nosgnor a peudo pa, an gnun-a manera, esse butà an derota, quai ch’a sio ij sò nemis. Le leture bìbliche dë sta duminica-sì a buto an bela evidensa coma le mnasse dij nemis ëd Nosgnor a l’avran gnun-a riussìa. Ël Salm 9 a l’é n’acorà preghiera për che Nosgnor a protega dai sò nemis l’òm ch’a l’é fedel a Chiel. La letura dal prim lìber ëd Samuel an presenta la dësfida e le mnasse dël gigant Golìa che, a sò temp, a saran ësbusiardà da David ch’a lo mass-rà. L’esperiensa, peui, dl’apòstol Pàul an é presentà coma na colession ëd preuve e ‘d dificoltà che, grassie a Nosgnor, chiel a-j supererà. L’episòdi dël vangel a conta dla tempesta an sël lagh ëd Galilèa che a l’avrìa podù fé fonghé la barca andoa ch’a j’era Gesù e ij sò dissépoj e feje fé na bruta fin a tut ël moviment cristian. Gesù, tutun, a-j gava dal perìcol: la dësgrassia a riva pa. Gesù an dis ancora ancheuj: “Përchè i l’eve tanta pàu? Com é-lo ch’i l’eve nen ëd fé?”.  

Prima letura: Salm 9:10-20

Seguité a fidesse ‘d Nosgnor, ch’a mai a bandon-a Sò pòpol, a l’é essensial ëdcò ‘dnans a le dificoltà le pì grev. La stòria an na dà grande evidense. La dësfàita dj’émpi e ‘l trionf dij giust a son pa ‘d bele ilusion. Cost Salm a l’é la canson ëd coj ch’a son sostnù e rinforsà da certësse come cole-lì.

Coj ch’a conòsso Tò nòm a l’han fiusa ‘n Ti, përché Ti, Nosgnor, it bandone pa coj ch’at serco. Canté a Nosgnor, Chiel ch’a l’ha sò tròno a Sion; fé conòsse an tut ël mond soe imprèise. Përché Chiel, ch’as arcòrda dij crimen ëd sangh, as dësmentia mai dij crij ‘d coj ch’a l’han gnun ch’a-j dësfend. Àbie pietà ‘d mi, Nosgnor, varda coma ij mè nemis am dan ëd torment. Ciapme al vòl prima ch’i tombo ‘nt la gola dla mòrt. Salv-me, parèj i podrai laudete an pùblich a le pòrte ‘d Sìon e mostré mia gòj përchè Ti ‘t l’has dësgagiame. Ij pagan a son tombà lor medésim ant ël trabucèt ch’a l’avìo piassà për d’àutri. Ij sò pé medésim a son stàit ciapà ‘nt la tràpola che lor a l’avìo stërmà. Nosgnor a l’é bin conossù për Soa giustissia. Coj ch’a lo rispeto nen a son antrapasse ‘nt soe assion medésime. Coj ch’a rispeto nen Nosgnor a fongran ant l’infern. Sto-sì a l’é ‘l destin dij pagan ch’as dësmentio ‘d Nosgnor. Jë bzognos a saran mai dësmentià; le speranse dij pòver a saran nen crasà për sèmper. Auss-te su, Nosgnor: lassa nen che ij mortaj at dësfido. Che ij pagan a sio giudicà an Toa presensa! Faje tërmolé da la pàu, òh Dé; faje vëdde quant ch’a sio stùpid!

Sconda letura: 1 Samuel 17:1-23

Ël pòpol antich dij Filisté ch’a fasìa sèmper oposission an tute le manere ai progèt ëd Nosgnor për ël mojen d’Israel, a l’é dventà n’oget ëd proverbi fin-a ancheuj. A l’ero ‘d gent sensa moral, spietà, ëd tante pretèise. A chërdìo che soe arsorse econòmiche, polìtiche e militari a l’avrìa renduje invincibij. A së sbaliavo: malgré le mnasse ‘d sò campion, el gigant  Golìa, lor a sarìo stàit batù e dësvërgognà da n’aversari tut da rije: David. David, an efet, a l’era ‘n giuvnòt ësplufrì e, a l’aparensa, pròpi nen adat për batse con chiel-lì, ma se Nosgnor a l’é con ti, ti’t ses pì fòrt ëd qualsëssìa d’àutri.            

“Ij Filisté a l’han fàit la mobilitassion ëd soe trope. A l’han concentraje a Socò ‘d Giuda. Sò campament a l’era an tra Socò e Azecà, a Efes-Dammim. A l’han ëdcò mobilitasse Sàul e j’Israelita. A l’han drissà n’acampament ant la val dl’Alzin-a e a l’han pijà posission ëd front ai Filisté. Ij Filisté a ocupavo na colin-a e j’Israelita l’àutra, e an mes a-i era la val. Peui, dai rangh dij Filisté a l’é surtì në sfidant: a l’era àut pì che doi méter. A l’era Golìa ‘d Gath. An sla testa a l’avìa n’elm ëd bronz e a portava ‘n bust a maja ‘d fer ch’a peisava sinquanta chilo. A l’avìa ‘d gambere ‘d bronz e a an sle spale, gropà, na lansa ch’a l’era ‘dcò ‘d bronz. La pertia ‘d soa lansa a l’era coma ‘l brass dël tlé ‘d na tessiòira e la ponta ‘d fer ch’a l’avìa a peisava da sola ses chilo. Dë ‘dnans a chiel a marciava sò scudé. Golìa a l’é piantasse là ‘n mes e a crijava ‘nvers le trope d’Israel: “Përchè i seve nen surtì a combate? Mi i son un Filisté e vojàutri i seve mach dë s-ciav ëd Sàul. Troveve n’òm ch’a s’ancala a ven-e giù da mi a feme fòra, se mai a-i rivèissa (ma i lo chërdo propi nen)! Se col-lì am bat e am massa, nojàutri i saroma vòstri vassaj. Contut, s’i son mi a vagné e i lo masso, vojàutri i sareve nòstri vassaj e i l’avreve da sogetéve a nojàutri. Anlora ‘l Filisté a l’ha dit: “I dësfido le trope d’Israel. Ch’a ven-a un dij vòstri e ch’as bata contra mi!”. Quand che Sàul e tùit j’Israelita a l’han sentù ste paròle dël Filisté, a l’han comensà a tërmolé coma ‘d feuje. Ora David a l’era ‘n fieul d’un efraitita ‘d Betlem ch’as ciamava Jessé e ch’a l’avìa eut fieuj. Ai di ‘d Sàul cost’òm a l’era vej e na përson-a ‘d riguard. Ij tre fieuj grand ëd Jessé a l’ero ‘ndàit a la guèra a j’ordin ëd Sàul. As ciamavo Eliab, ël prim nà, Abinadab, ël second, e Shimé, ël ters. David a l’era ‘l pì pcit. I tre pì grand a j’ero anrolasse al séguit ëd Sàul. David a ‘ndasìa e venìa da la ca ‘d Sàul a Betlem, përché a l’avìa ‘dcò da pasturé jë strop ëd sò pare. Antramentre, për quaranta di, ël Filisté as piantava là ‘n mes, matin e sèira, a galëzzesse ëd front a l’armada dj’Israelita. Jessé a l’ha dit a sò fieul David: “Ciapa sto sach ëd grand rostì e ste doe miche ‘d pan e va ‘n pressa a porteje ai tò frej ch’a stan al campament. Coste des forme ‘d formagg, peui, portje al comandant. Serca ‘d savèj coma ch’a stan ij tò doi frej e torna con ëd neuve sicure. Sàul a l’é con lor e con tute le trope d’Israel ant la val dl’Alzin-a ch’a combato contra ij Filisté”. Anlora David a l’é levasse ‘d matin prest, a l’ha afidà lë strop a quajdun ch’a lo guernèissa, a l’ha carià tut e a l’é partì tal coma Jessé a l’avìa dije. Quand ch’a l’é rivà al campament, le trope a j’ero ‘n camin ëd butesse an formassion ëd bataja e a dé ‘l crij ëd guèra. Le file dj’israelita e dij Filisté a son posisionasse l’un-a ‘n facia a l’àutra. David a l’ha dëscarià lòn ch’a portava, a l’ha dalo ‘nt le man dl’ufissial dj’arfor-niment e a l’é corù ‘nt ij rangh ëd l’armada për vëdde coma ch’a stasìo ij sò frej. Antramentre ch’a parlava con lor, a l’é vnù anans da le file dij Filisté col ësfidant ch’as ciamava Golìa, ël Filisté ‘d Gath, e a l’é butasse a fé col dëscors ëd dësfida ch’a fasìa tùit ij di. David a l’ha sentulo”.

Tersa letura: 2 Corint 6:1-13

Vàire ch’a l’ha passane l’apòstol Pàul për porté anans soa mission evangélica, coma che Nosgnor Gesù Crist a l’avìa daje da fé! An ës test ëd la sconda litra ai Corint, chiel a fà la lista ‘d tuti ij sagrin e dificoltà da nen disse ch’a j’ero capitaje. A l’ero ‘d ròbe ch’a l’avrìo dëscoragià ‘dcò ‘l pì fòrt an tra ‘d nojàutri tant da desse për batù e arnunsié a tut. Ma chiel nò: l’apòstol a l’avìa na determinassion e na fej che gnun a l’avrìa podù socrolé! Ij propòsit ëd Nosgnor a peudo nen esse batù. Fé n’investiment an Chiel a l’é sicur e a va contra a ògni prevision negativa! 

“A l’é parèj che nojàutri i travajoma ansema a Nosgnor. Për costa rason iv suplicoma ‘d fé atension ëd nen troveve ‘nt la sitoassion d’avèj arseivù la grassia ‘d Nosgnor për gnente. Përchè chiel a dis: “I l’hai scotave ‘nt ël temp ch’a l’era giust; i l’hai giutave ‘nt ël di dla salvëssa”. Vardé: a l’é sto-sì, pròpi adess, ël “temp giust”, ël di dla salvëssa! I doma a gnun l’ocasion dë scandalisesse, parèj che nòstr ministeri a sia dël tut sensa rimpròcc. An tut lòn ch’i foma i mostroma d’esse ‘d minister ëd Dé ver e s-scèt. Con passiensa i soportoma ògni sòrt d’aflission, dificoltà e tribulassion. I soma stàit barotà, butà an përzon e fin-a tacà da furfe anfurià. I l’oma travajà fin-a a nen podèjne pì për la fatiga. Quante vire i l’oma gnanca podù andé a deurme la neuit o ch’i l’oma patì la fam! I l’oma dimostrà nòstra purëssa d’intension. I soma stàit sèmper ëd gent ch’a capiss, ch’a l’ha ‘d passiensa, e ch’a l’é grassiosa. I l’oma dimostrà d’avèj lë Spìrit Sant e n’amor ës-cèt. I mostroma la vrità con fidelità. La potensa ‘d Nosgnor a l’é a l’euvra an nojàutri. Ant la man drita i l’oma j’arme dla giustissia për ataché e ‘nt la mancin-a lòn ch’a serv për dësfend-ne. I servoma Nosgnor nen mach quand che la gent an rend onor, ma ‘dcò quand ch’an dëspresia, tant quand ch’a parla mal ëd nojàutri che quand an làuda. I soma onest, ma a diso ch’i soma d’ambrojon. A fan finta ‘d nen conòss-ne, combin ch’i sio bin conossù. I soma stàit considerà press a la mòrt, ma i soma ancora viv. I soma stàit barotà, ma nen massà. I nòstri cheur a sagno, ma i soma sèmper alègher. I soma pòver, contut i soma generos anvers j’àutri e jë foma rich. I soma padron ëd gnente, contut i l’oma tut lòn ch’an serv. Corintian! I l’oma sèmper parlà an manera onesta e ij nòstri cheur a son slargasse dël tut anvers a vojàutri. Gnun a podria dì ch’ i l’oma nen vorsuve pro bin: contut, as podrìa disse che vojàutri i l’eve arsarà ‘l cheur anvers a nojàutri. Adess iv suplico coma s’i fusse nòstri fieuj medésim: doverté ‘l cheur anvers a nojàutri!”.

Quarta letura: March 4: 35-41 – Gesù a pasia na burasca

L’imbarcassion ch’a portava Gesù e ij sò a l’era lì lì për fonghé për càusa ‘d na fòrta tempesta an sël lagh, e tùit a sarìo bin tòst mòrt. A l’era cola-lì la fin dël moviment cristian? Mentre che tut lolì a capitava, Gesù a smijava che a j’interessèissa pa e a fasìa ‘n bel seugn! Coma ch’a l’é possibil? Gesù, contut, a dormìa pa e a l’avìa tut sota sò contròl. A l’era na preuva për ij sò dissépoj. An efet a l’era soa fej ëd lor ch’a strabocava. Se Gesù a l’é “ant la barca” gnun-a tëmma!

“Peui ‘nt l’istess di, vnùa ch’a l’era la sèira, Gesù a l’ha dije: “Passoma da l’àutra banda dël lagh”. E chitand la furfa, a l’han ëmnalo ansem a lor, chiel essenda già là ‘nt la barca. A-i era ëdcò d’àutre barchëtte ch’a-j compagnavo. Ora, a l’é aussasse un turbij ëd vent tant fòrt, che j’onde a campavo l’eva ‘nt la barchëtta, ëd manera ch’as ancaminava già a ampinisse. Ma chiel a l’era a la popa, ch’a durmìa an s’un cussin. Anlora a l’han dësvijalo, e a l’han dije: “Signor, at na fà gnente ch’i meuiroma?”. Ma chiel, an dësvijandse, a l’ha crijaje al vent e a l’ha dit al mar: “Stà chièt, stà ferm”; e ‘l vent a l’é chità e tut a l’é stàit chiet. Peui a l’ha dije: “Përchè i l’eve tanta pàu? Com é-lo ch’i l’eve nen ëd fé?”. E lor as son sentusse adòss na gran tëmma e as disìo l’un l’àutr: “Ma chi é-lo chiel-sì, che fin-a ‘l vent e ‘l mar a-j dan da ment?”.

Orassion

Nosgnor! Fà che noi i l’àbia sèmper d’amor e ‘d riverensa për Tò Nòm sant, përché Ti it ses mai strach ëd giuté e governé coj ch’it l’has butà dzura ‘l fondament frem ëd Toa misericòrdia; për Gesù Crist, nòst Signor, ch’a viv e regna con Ti e con lë Spirit Sant, un sol Dé, pr’ ij sécoj dij sécoj. Amen.

Mùsiche ch’i l’oma dovrà ancheuj

• Prelude and Fugue in D Major – J. S. Bach (Vikingur Olaffson)
• Psalm 20 from the Genevan Psalter – setting by Goudimel (Ernst Stolz)
• Prelude and Fugue in C Minor – J. Bach (Vikingur Olaffson)
• Goldberg Variationen, Var. 13 a duo clav. J. S. Bach (Lang Lang)
• Unaccompanied Cello Suite n. 2, J. S. Bach (Yo Yo Ma)
• Gottes Zeit ist das allerbeste Zeit, J. S. Bach (Marta Kurtag, Gyorgi Kurtag)
• Prelude and fugue in C Minor – J. S. Bach (Vikingur Olaffson)
• Ogni mia parola (Gen Verde)