Dominica 25 d’Avril 2021 – Quarta dumìnica ‘d Pasca
Leture bìbliche: Salm 23; At 4:5-12; 1 Gioann 3:16-24; Gioann 10:11-18 con le vos ëd Pàul Castlin-a, March Moretti, Màssim Marietta, Anin Ferrero, Gianni Marietta.
Un magìster a sà che për podej mej fé comprende n’idèja o na lession, a-j conven sèmper ësmon-e ‘d figure (dij paragon, similitudin, metàfore, alegorìe) ciapà dal mond ch’a l’é pròpi ëd coj ch’a-j parla. Sossì a l’é soens lòn ch’a fà la Bìbia e, dzurtut, Gesù. As peul nen disse che le corispondense a sìo sèmper përfete, përchè a-i son bin ëdcò ‘d diferense, ma “a rendo l’idèja” ch’a veulo fé passé. Le leture bìbliche ch’i scotroma ancheuj, a buto an evidensa la përson-a ‘d Dé (e ‘d Nosgnor Gesù Crist) coma ‘n bon Bërgé. Ël mond ëd la pastorissia (ël bërgé e soe feje), ch’a l’era antlora l’esperiensa ‘d tanti, a l’é soens dovrà ant le Scriture për fé comprende ‘d concèt ëd pèis. Coj ch’a conòsso nen col mond-lì a podrìo nen comprende o equivoché cole figure. Për comprendje e da lì apressieje, a l’é necessari che ‘l letor a jë studia ancreus për vëdde coma ch’as vivìa an coj temp-lì. La prima e l’ùltima letura bìblica d’ancheuj a son tanme le doe fëtte ‘d pan d’un sànguis ch’a conten-o ‘d ròba bon-a dla nòstra fèj ch’an nutriss e ch’a l’é contnùa an sla sconda e tersa letura.
I. Salmi 23
Ël Salm 23 (Nosgnor a l’é mè bërgé) a l’é ‘d sicur ancheuj col ch’a l’é. an tra ij 150 salm, ël pì soens mensionà, lesù e cantà. Ël fieul ëd Dé as arlegra përchè a vëd an Nosgnor, për l’esperiensa, Col ch’a provëd a soa vita a minca sò bzògn. As trata ‘d noritura, arpòs, ristòr, guida sicura, consolassion ant j’aflission, arpròcc amorèivol, guerna dai perìcol, benevolensa e fidelità an abondansa. As podrìa armarchesse: chi mai sarìa-lo tant fòl da slontanesse da Chiel? Pura…
“Nosgnor a l’é mè bërgé: am fà manché gnente. Am men-a a dij pasturagi bondos e am fà andé anté ch’i trovo d’aque chete. Am ristòra le fòrse e am men-a për dij senté giust: Chiel a mancherà mai ‘d paròla. Bele s’i dovèissa travërsé na val sombra, i l’avrìa gnun-a tëmma, perchè ti të stas sèmper con mi. Toa can-a e tò baston am dan sicurëssa. Ti t’ëm prontes na festa pròpe dë ‘dnans ai mé nemis. Ti t’ëm onze la testa con d’euli përfumà. Mè càles a dësborda. A l’é sicur: Toa benevolensa e Toa fidelità a më vniran sèmper dapress për tùit ij mè di e la ca ‘d Nosgnor a sarà mia residensa për sèmper“.
II. At 4:5-12
Ël Signor e Salvator Gesù Crist a l’é nen mach un përsonagi dla stòria (mòrt e sotrà) ch’i podoma ancheuj mach comemoré e trovene ispirassion. Chiel a l’é na realità present e an assion, dont j’efet, ch’i-j podoma toché, as peudo pa fé finta ch’a-j sìo nen e ch’a dësfido la malafasson e ij potentà ‘d cost mond. Con l’ardiman e la potensa che lë Spirit ëd Crist a-j avìa anfondù, j’apòstoj Pero e Gioann, an ës test, a dësfido la stupidità e la malafé dj’autorità con un mëssagi d’efet ch’a cangia la realità. Ël nòm ëd Gesù a l’era e a resta potent. J’apòstoj “as ancalo” a ciamé al pentiment e a la fej an Chiel ëd përson-e ‘d minca sòrt, fin-a cole ch’a son ij sò nemis.
“Ël di dòp, a l’é radunasse a Gerusalem ël consèj dij governator, ëd j’ansian e djë scriba, con Annàs, ël grand sacerdòt, Caifàs, Gioann, Sànder, e d’àutri mèmber ëd la famija dël grand sacerdòt. A l’han portà Pero e Gioann dë ‘dnans a lor e a l’han ciamaje: “Con che podèj e an nòm ëd chi i l’eve fàit sossì?”. Anlora Pero, pien dë Spìrit Sant, a l’ha dije: “Governator dël pòpol e vojàutri j’ansian d’Israel; È-lo chi soma esaminà ancheuj për ël bin ch’i l’òma fàit a n’òm stropi? Veule savèj an che manera a l’é stàit varì? Lassé ch’i fortisso a tuti voi e a tut ël pòpol d’Israel che col òm a l’é stàit varì grassie al nòm ëd Gesù Crist ël Nazaré, che vojàutri i l’eve butà ‘n cros, ma che Nosgnor a l’ha arsussitalo dai mòrt. A l’é ‘d Chiel ch’a parlo lë Scriture anté ch’a diso: ‘La pera che vojàutri costrutor i l’eve lassà da banda, a l’é dventà la pera la pì amportanta’.La salvëssa as peul trovesse an gnun d’àutri, përchè, sota ‘l cel, a l’é nen dàit a j’òm d’àutri nòm ch’a peusso salvene“.
III. 1 Gioann 3:16-24
L’amor ëd Dé, ch’a l’é fasse carn an Gesù ‘d Nasaret e ch’a l’é l’esperiensa ‘d coj ch’a lo séguito, a contradiss e ranvërsa le filosofìe e le religion d’ës mond, përché a n’è dël tut diferent. Com’a l’é stàit armarcà: “L’amor as arvela pròpi ant ël fàit che ‘l nòbil as bassa e cala ‘nvers a col che nòbil a l’é pa, ël san a va dal malavi, lë sgnor anvers ël pòver, ël bel anvers al brut, ël bon e ‘l sant anvers al gram e al grossé, ël Mëssìa anvers ij publican e ij pëcador. Tut sossì sensa l’angossa antìca ‘d perdse e svilisse, ma ant la përsuasion religiosa s-ceta d’oten-e, ant ël compiment ëd cost ‘bassesse’, ant ël ‘lassesse andé’, ant ël ‘përd-se’, ël màssim: dventé parèj ëd Dé”. I vëdoma sossì magnifich an cost test ëd la prima litra dl’apòstol Gioann.
“Car ij mè fieuj, sìe nen ëd coj che mach a diso ‘d volèj bin a j’àutri: mostrelo con ij fàit ch’a l’é vera. Lòn ch’i foma, nòstre assion, a son cole ch’a mostro ch’i soma dla vrità e, quand ch’i soma dë ‘dnans a Chiel, nòstra consiensa a peul sté tranquila. Nòstra consiensa a podrìa fin-a condanene, ma Nosgnor a l’é pì grand che nòstra consiensa e i soma sicur che Chiel a conòss ògni còsa. Car ij mè amis! Se nòstra consiensa an condan-a nen, i podoma ven-e dë ‘dnans a Nosgnor con na fiusa ardìa e i podroma arsèive da Chiel tut lòn ch’i-j ciamoma, përchè i ubidioma ai Sò comandament e i foma tut lòn ch’a-j pias. Sto-sì a l’é sò comandament, ch’i chërdo al nòm ëd sò Fieul Gesù Crist e ch’is voroma bin l’un l’àutr, pròpi coma ch’a l’ha comandane. Coj ch’a ubidisso ai Sò comandament a stan an comunion con Chiel, e Chiel con lor. Pì ‘d lòn, da sossì i savoma che Chiel a sta an noi: da lë Spìrit ch’a l’ha dane“.
IV. Gioann 10:11-18
Ël bon bërgé a l’é col ch’a mostra na dedission compléta e sacrifical al bin ëd le feje ch’a-j aparten-o. Ëd Chiel as peul avèj fiusa compléta. Sta-sì a l’é l’idèja ‘d base che, al dëdlà dla metàfora, Gesù a veul trasmëtt-ne. Chi d’àutri se dësnò Chiel, an cost mond, a podrìa mai dì d’avèj smonù soa vita antrega, fin-a al sacrifissi dla mòrt ëd cros, për ij sò fedej? A-i é nen d’àutri an tra ij cap polìtich e religios, passà o present, ch’as podrìo comparisionesse a Chiel. Chi ch’a lo conòss përdabon a Lo séguita e a dësconòss chionque d’àutri!
“Mi i son ël bon bërgé; ël bon bërgé a buta da banda soa vita për le fèje, ma col ch’a l’é mach pagà për fé sto travaj, ch’a l’é nen ël bërgé e ch’a l’é nen ël padron dle feje, a vëdd ven-e ‘l luv, a lassa lì le fèje e a scapa; e ‘l luv a pòrta via le fèje e a jë sbanda. Chiel a scapa për ël motiv ch’a l’é mach lì për vagné ‘d sòld, e còs’ a-j na fà-lo chiel ëd le fèje? Mi i son ël bon bërgé; i conosso cole ch’a son le mie, e le mie am conòsso. Tanme ‘l Pare am conòss, ëdcò mi i conòsso ‘l Pare, e i dago mia vita për mie fèje. I l’hai ‘dcò d’àutre fèje ch’a son nen dë sto strop-sì. A venta che mi i-j vada a sambleje e porteje ansema. Lor a scotran mia vos, e a-j sarà ‘n sol ëstrop e ‘n sol bërgé. A l’é për lòn che ‘l Pare am veul bin, përchè i smon-o mia vita (an sacrifissi), për tornemla peui a pijé. Gnun am la gava, ma i la smon-o da mi istess: i son padron ëd dela, e i son padron ëd tornela a pijé; sossì a l’é lòn ch’a l’ha comandame mè Pare“.
Orassion
Òh Dé, dël qual ël fieul Gesù a l’é ’l bon bërgé ’d tò pòpol: fà che quand ch’i scotoma Soa vos i peusso conòsse Col ch’an ciama për nòm e deje dapress andoa ch’an pòrta; che con Ti e lë Spìrit Sant, a viv e a regna, un sol Dé, ant ij sécoj dij sécoj. Amen
Le mùsiche ch’i l’oma dovrà an cost programa
- Ernst Stolz, Salmo 23, Genevan Psalter, Goudimel setting.
- Junge Mitteldeutsches Barockansamble, Mon Dieu me paist sous sa puissance haute (Salmo 23)
- Michele d’Ambra, Certo beni e benignità (tradission, da YouTube)
- Ernst Stolz, “Christus Wir sollen Loben”.
- Ernst Stolz, Easy Duos, (1) Mrs. Nichols Almain, (2) Now Should I True Love know, (3) Cortesia amorosa, (4) Orlando Sleepeth, (5) The Frog Galliard.
- Grimethorpe Collery Band, Guide Me oh Thou Great Redeemer.
Leave a Reply