Duminica 7 Mars 2021 – Tersa dumenica ‘d Quarésima
Leture bìbliche: Salm 19; Surtìa 20:1-17; 1 Corint 1:18-25; Gioann 2:13-22 con le vos ëd Pàul Castlin-a, March Moretti, Màssim Marietta, Anin Ferrero, Gianni Marietta.
I podrìo dì che ancheuj i vivoma ant l’época dla comunicassion. An question ëd second, ëd mëssagi scrit, àudio e vìdeo a fan el gir dël mond e tuti i podoma arsèivje con un pcit telefonin da sacòcia. A coj mëssagi i podoma respondje e peuj ambastine d’àutri daspërnojàutri. La tecnologìa dla comunicassion a l’é dësvlopasse pròpi përchè nojàutri uman i soma stait creà a imàgine e smijansa ëd Dé, ël Comunicator për ecelensa. Ël Salm 19, ch’a l’é la prima letura ‘d costa dominica-sì, a mostra che doe a son le manere che Dé a arvela chiel medésim e Soa volontà: për ël mojen dl’oservassion ëd la natura e ‘d Soa Paròla-Lege, cola che da sèmper Chiel a trasmët a j’uman. Cola-lì a l’é la lege moral contnùa ant ij Des Comandament. I la trovoma an nòstra sconda letura. Tuti nojàutri da sèmper i podoma arsèive ij mëssagi ‘d Nosgnor, ma tanti a fan finta ‘d nen e a diso ch’a l’han pa arseivuje! A-i é ‘dcò tanti ch’a diso che ‘l mëssagi ‘d grassia dl’Evangeli a sia na folairà e a l’Evangeli a preferisso ‘d religion ëd còmod. Sossì a l’é lòn ch’a armarca l’apòstol Pàul ant la tersa letura e ch’i vdoma ‘dcò ilustrà ant la quarta letura dal vangel ëscond Gioann, anté che Gesù, ant l’episòdi dla purificassion dël Templi, a fà piassa polida dla religion fàussa, cola ch’a l’avìo ‘dcò denunsiala ij profeta d’Israel, ch’a l’ero ‘d mëssagé génit ëd Dé.
I. Salm 19
A-i é ‘d coj ch’a penso che Dé a sìa asentasse da la sen-a ‘d cost mond e ch’as na staga ciuto. A son dësgiust: Dé a séguita a parlé fòrt e ciàir, coma ch’a l’ha sèmpe fàit. An efet, i podoma sente soa vos quand ch’i meditoma an sle maravìje dla natura, che Chiel a l’ha creà. E peuj da lòn che Chiel a l’ha vorsù ch’a fussa scrit ant la Bibia, an particolar Soa lege moral – ch’a a arflèt sò caràter e ch’a l’é për ël bin ëd nojàutri. Ël Salmista ambelessì a célebra Dé coma ‘l grand Comunicator e a-j ciama che soa vita ‘d chërdent a sia sèmper ëd pì conform a soa volontà.
“Ij cej a nunsio la glòria ‘d Nosgnor, la vòlta del cel an fà conòsse l’euvra ‘d soe man. Un di a fà passé ‘d conossensa a l’àutr di, e na neuit a ‘rvela la grandëssa ‘d Nosgnor a n’àutra neuit. A l’é pa na lenga, a son pa ‘d paròle ch’as peusso nen antendje. Soa vos a ‘rson-a da na part a l’àutra dla tèra, soe paròle a viagio fin-a a l’orisont ël pì lontan. Ant ël cel Nosgnor a l’ha piantà na tenda për ël sol. Tanme në spos, ël sol a seurt da soa stansia da let. A l’é tanme n’òm fòrt ch’a l’ha gòj ‘d fé soa corsa. Chiel a ven fòra da l’orisont ël pì lontan e a va da na part a l’àutra dël cel; a-i é gnente ch’a peussa scapé da sò calor. La lej ëd Nosgnor a l’é përfeta e a guerna la vita ‘d coj ch’a la osservo. Ëd le régole che Nosgnor a l’ha stabilìe as peul fidess-ne. A dan ëd sapiensa a coj ch’a l’han nen d’esperiensa. Ij precet ëd Nosgnor a son giust e a dan gòj al cheur. Ij comandament ëd Nosgnor a son pur e a ‘nlumino j’euj. Ij comand ëd tëmme Nosgnor a son giust e a duro për sèmper. Ij giudissi ch’a l’ha dàit Nosgnor a son degn ëd fiusa e dël tut giust. A l’han un valor pì grand che l’òr, fin-a ‘d na granda quantità d’òr. A son pì doss che l’amel, fin-a pì doss dl’amel ch’a ven diret da ‘n cotel d’avije. A l’é pròpi vera: tò servitor a treuva ambelelà na guida moral sicura. Coj ch’a-j scoto a treuvo na granda arcompensa. Chi é-lo ch’a podrìa comprende tùit ij sò eror? Përdon-me ij pecà ch’i l’hai fàit për fala. Ëd pì, ten lontan ij tò servitor dal comëtte dij pecà ‘d presunsion, parèj che lor a la faso nen da padron an mia vita. Anlora i sarai sensa rimpròcc, nossent da ‘d trasgression grossere. Che le paròle ‘d mia bòca e la meditassion ëd mè cheur a sio agreàbil dë ‘dnans ëd Ti, Nosgnor, mia fòrsa e mè Redentor!“ (Salm 19).
II. Surtìa 20:1-17
Ij Des Comandament, anreisà coma ch’a son ant la cossiensa uman-a e peuj proclamà da Mosè al pòpol d’Israel për volontà ‘d Nosgnor, a compendio ij criteri dla condòta la pì bon-a e a garantisso nòstra vita. Lor a son tanme la “Carta costitussional” dël pòpol ëd Dé antich e modern, ciamà a dé na testimoniansa ‘d fidelità an mes a n’umanità arvirosa ch’a-j arnega. Ij Des Comandament a son ël patrimòni spiritual dla siviltà ebràica e cristian-a che quajdun a vorìa dëscancelé, ma mach a sò dëscàpit.
“Anlora Nosgnor Dé a l’ha pronunsià tute ste paròle-sì:“Mi, ël Signor, i son tò Dé, col ch’a l’ha fate seurte da la tèra d’Egit, da la tèra andoa ti j’ere në s-ciav. Ch’it l’abie nen d’àutri dio a l’anfòra ’d mi. Fà pa ëd mistà scurpìe o ch’a l’abio na quàich ësmijansa con le còse ch’a stan su an cel, o an sla tera o sota tèra. But-te pa an ginojon dë ‘dnans a cole ròbe-là për adoreje, për che mi, ël Signor, i son un Dé gelos, ch’a castiga la colpa dij pare an sij fieuj fin-a a la tersa e a la quarta generassion ëd coj ch’am arnego e che smon soa benevolensa a mila ‘d generassion ëd coj ch’am veulo bin e ch’a ubidisso ai mè comandament. Dòvra pa ’l nòm dël Signor fòra ’d leu, përchè ’l Signor a lasserà nen andé impunì chionque a dòvra ’l nòm dël Signor fòra ’d leu. Arcòrd-te dël di ’d Saba. Tenlo da cont coma ‘n dì fòravìa. Travaja ses di e fà an coj di-là tut tò travàj, ma ël di ch’a fà set a l’é ’n di consacrà a Nosgnor tò Dé. An col di lì fà nen ëd travaj, nì ti, nì tò fieul, nì toa fija, nì ij tò servidor, nì toa serventa, nì toe bestie, nì ’l forësté ch’a stà an toa ca. Përchè an ses di Nosgnor a l’ha fàit ij cej e la tèra, e ’l mar e tut lòn ch’a jë stà, e a l’ha arposasse ’nt ël di ch’a fà set, parèj che Nosgnor a l’ha benedì ’l Saba e a l’ha consideralo foravìa coma un di sant. Rend onor a tò pare e a toa mare, parèj che ti’t peusse vive motobin d’agn an sla tèra che ‘l Senior tò Dé at dà. Sassin-a pa. Comèt pa d’adulteri. Ròba nen. Rend pa na fàussa testimoniansa contra n’àutr. Susta pa la ca ’d n’àutr. Susta nen la fomna ’d n’àutr, nì sò servent, nì soa serventa, ni sò beu, ni sò aso, ni ’d ròba qualsèssia ch’a sia ’d n’àutr“ (Surtìa 20:1-17).
III. 1 Corint 1:18-25
La predicassion ëd l’Evangeli, fondà an sël valor ëd salvëssa dij patiment, mòrt an cros e arsurression ëd Gesù Crist, a l’era e a resta considerà da cost mond coma na ròba da rije, ch’a l’ha gnun sens, na folairà. L’evangeli, an efet, a l’é motobin lontan da tut lòn ch’a diso le filosofìe e le religion ëd cost mond, dai sò criteri e spetative, ansi, da tut lòn ch’a lor a diso ch’a sìa rasonèivol. Costa reassion, contut, a rend mach testimoniansa ‘d vàire che l’umanità a sìa slontanasse da tut lòn che Nosgnor a l’ha stabilì quand ch’a l’ha creà ‘l mond. A “dësrasoné”, an efet, a l’é l’umanità corumpùa dal pecà an camin ch’a và vers la përdission. A l’é për lòn che l’Evangeli an ciama a cangé tuta la manera ch’i l’oma ‘d pensé e ‘d vëdde ‘l mond, për butela torna “an lìnea” con Nosgnor Dé. Nòstra salvassion a part propi da lolì.
“An efet, un messagi ch’a parla dla cros a l’é considerà na ròba da mat da coj ch’a son an sla stra dla përdission, ma për nojàutri, ch’i soma an sla via dla salvassion, a l’é la potensa ‘d Nosgnor, da già ch’a l’é scrit: “I dësblerai la sapiensa dij savant e i rendrà inùtil l’inteligensa dj’inteligent”. Dov’ é-lo ‘l savant? Dov’ é-lo col ch’as n’antend ëd la lej ëd Mosé? Dov’ é-lo ‘l disputàire ëd cost mond? E-lo nen vera ch’a l’é la sapiensa dë sto mond-sì che Nosgnor a l’ha rendula na ròba da mat? Dàit che Nosgnor, an soa sapiensa, a l’ha considerà che ‘l mond a l’avrìa mai conossùlo për ël mojen ëd la sapiensa uman-a, chiel a l’ha avù la compiasensa ‘d salvé coj ch’a chërdo për ël mojen ëd la “folairà” ‘d lòn che nojàutri i predicoma. A l’é na folairà për ij Giudé, ch’a ciamo mach ‘d vëdde ‘d segn miracolos dal cel e a l’é na folairà për ij Grech, ch’a serco mach ëd sapiensa uman-a. Nojàutri, contut, i predicoma ‘n Crist butà ‘n cros, na ròba che për ij Giudé a l’é në scàndol e che për ij grech a l’ha gnun sens. Nopà, për coj ch’a son ciamà a la salvëssa, tant ij giudé che ij grech, a l’é Crist la potensa ‘d Nosgnor e la sapiensa ‘d Nosgnor. La sapiensa ‘d Nosgnor a l’é motobin pì savanta ëd la sapiensa uman-a e la dëbolëssa ‘d Nosgnor a l’é pì fòrta che la fòrsa uman-a” (1 Corint 1:18-25).
IV. Gioann 2:13-22
Ij profeta antich d’Israel a j’ero la “interfacia” ‘d comunicassion la pì importanta (i dovro ambelessì un termin ëd l’informàtica) an tra Dé e Sò pòpol. Lor a trasmëttìo Soe prescrission, promësse e consolassion, ma ‘dcò ij sò arpròcc cora ch’a mancava ‘d fé compléta ubidiensa a Nosgnor e as corumpìa. Ël Signor Gesù Crist a l’era motobin ëd pì che ‘n profeta: a l’era la Paròla ‘d Dé fasse n’òm e vnùa “ant la ca ‘d Sò Pare”. Còsa ch’a l’avìa trovaje, tra l’àutr? Corussion e sfrutament ëd la religion. A l’é parèj che Gesù, ant l’episodi dla “Purificassion dël Templi” a fà piassa polida ‘d tut lòn ch’a lo guasta e a lo coromp e a lo pòrta torna a soe funsion originaj. Ij Sò dissépoj a lo arconòsso e chërdo a le paròle dla Bìbia e a cole ‘d Gesù. Na bela equassion costa-sì!
“Dòp ëd lòn Gesù a l’é calà a Capernaum ansem a Soa mare, ij Sò frej e ij Sò dissépoj, ma a son staje pòch. Përchè la Pasqua dij Giudé a l’era davzin-a, Gesù a l’é montà a Gerusalem. Ant le cort del templi Gesù a l’ha trovà ‘d gent ch’a vendìo ‘d beu, ëd feje e ‘d colomb për ij sacrifissi. A l’ha vëdduje ‘dcò ij cambista che, setà ai sò taulin, a marcandavo. Con ëd cordin a l’ha fasse, anlora, un foèt e a l’ha scassà tuta cola gent fòra dal Templi con soe feje e ij beu. A l’ha peui campà a tèra ij dné dij cambista e a l’ha stravacà ij sò taulin. A coj ch’a vendìo ‘d colomb a l’ha dije: “Porté via da sì tute ste ròbe e fé nen ëd la cà ‘d mè Pare ‘n mërcà”. Anlora ij Sò dissépoj a son arcordasse dla professìa ch’a dis: “Mè cheur a brusa ‘d passion për toa ca”. A l’é parèj che ij cap dij Giudé a l’han dije: “Lòn ch’it fas? Se Nosgnor a l’ha date l’autorità ‘d fé tut ës brut ciadel, mostr-ne ‘n segn miracolos ch’a peussa prové ch’it l’has rason!”. Gesù a-j rëspond: “Dësblé sto Templi, e an tre di i lo butrai torna ‘n pé!”. E ij cap dij Giudé a-j diso: “A l’ vorsuje quaranteses agn për fabriché sto Templi, e ti ‘t vorerìe torna butelo ‘n pé an tre di?”. Ma Chiel a parlava dël Templi ëd sò còrp. Quand che peui Gesù a l’é stàit arsussità dai mòrt, ij Sò dissépoj a son arcordasse ch’a l’avìa dije lòn e a l’han chërdù a la Scritura e a costa paròla ‘d Gesù“ (Gioann 2:13-22).
Orassion
Nosgnor tut-potent, Ti’t sas ch’i l’oma gnun-a fòrsa an noi medésim për ess-ne d’agiut: guernane tant ant l’esterior ëd nòst còrp che ant l’interior ëd nòstra ànima, ch’i podoma trové protession da tùit ij sagrin ch’a peudo rivé al còrp e da tùit ij pensé malegn ch’a peudo taché nòstra ànima; për Gesù Crist, nòst Signor, ch’a viv e regna con Ti e con lë Spirit Sant, un sol Dé, ora e për sèmper. Amen.
Leave a Reply