Duminica 27 Dzèmber 2020 – Prima dòp Natal
Leture bìbliche: Salmo 147; Isaia 61-62:1-3; Galat 3:23-25; 4:4-7; Gioann 1:1-18 con le vos ëd Pàul Castlin-a, March Moretti, Màssim Marietta, Anin Ferrero, Gianni Marietta.
Grassia e Vrità a son ëvnùe a nojàutri ‘d manera ùnica e suprema ant la Përson-a e l’euvra dël Signor e Salvator Gesù Crist. Cola-lì a l’é l’arvelassion definitiva che gnente a-j peul esse giontà o gavà vìa. Costa a l’é la confession ëd fede fondamental ch’a tèrmina la letura dël vangel ëd costa duminica. A l’é nen che cost’arvelassion a pija ‘l pòst ëd tut lòn ch’a l’é rivane da le Scriture Sante ebràiche, nò, ma a lo pòrta a compiment e a n’é l’integrassion. La “grassia” as opon pa a la “lege” (Torah), ma a l’é chila midema un tèrmin giurìdich ch’as relassion-a ‘d manera ch’as peul nen separeje. Ël Crist an salva da le conseguense ‘d nòstre trasgression a la Lege ‘d Nosgnor e an deurb la stra a n’arnovà e gioiosa ubidiensa. Tut sossì a l’é selebrà ant le càntiche ‘d làude dla prima e sconda letura d’ancheuj, e dëspiegà ant la tersa. Apress d’avèj ëscotà coste leture, che Nosgnor av daga ‘d fonghé ancreus ant ël mëssagi ch’a dan.
I. Salm 147 – Che bel ch’a l’é canté ‘d làude a nòst Dé!
Ël mond dij mischërdent a fa finta ‘d nen savèj o a meprisa ‘l Dé ver e viv ch’a l’é arvelasse an Gesù Crist tut a travers ëd le Scriture Sante dël Testament Neuv e del Testament Vej. Coj che Nosgnor a l’ha salvà dal pecà e da soe conseguense, contut, a l’han tante rason per laudelo e ringrassielo per sèmper. Lor a l’han, an efet, fàit l’esperiensa concréta ‘d coma Nosgnor a-j variss l’ànima e a buta ‘n pé për lor ëd realità neuve. Con Nosgnor a l’han un rapòrt ëstrèit perché chiel a-j conòss për nòm. A l’han tocà con man soa providensa e l’abondansa dij sò don. Lor a lo làudo dzurtut për la sapiensa ‘d soa Paròla ch’a-j dà conossensa e sicurëssa për soa vita ‘d lor. Coste-si a son ëd ròbe ch’a trasparisso da cost Salm.
“Laudé Nosgnor! Che bel ch’a l’é canté ‘d làude a nòst Dé! A dà pròpi ‘d piasì! La làuda a-j conven. Nosgnor a l’é ‘n camin ch’ arcostruv Gerusalem e ch’a ‘rpòrta a ca j’esilià. A guariss coj ch’a l’han ël cheur dësfàit e ‘mbinda soe ferìe. A conta le stèile e a-j ciama tute për nòm. Quant ch’a l’é grand Nosgnor! Sò pòdej a conòss gnun confin! Soa sapiensa as peul nen mzuresse! Nosgnor a sosten ij crasà ma a sbat a tèra ij gram. 7Canté vòstra ‘rconossensa a Nosgnor! Canté ‘d làude a nòst Dé con l’arpa! A l’é Chiel ch’a quata ‘l cél con ëd nìvole! A l’é Chiel ch’a pronta la pieuva për la tèra! A l’é Chiel ch’a fà chërse l’erba an sle colin-e! A l’é Chiel ch’a dà da mangé a le bestie servaje e ch’a nuriss ij croass quand ch’a crijo. Nosgnor a pija gnun piasì ‘nt la fòrsa d’un caval o ‘nt la potensa d’un guerié. Nò, Nosgnor a l’ha ‘d piasì an coj ch’a l’han ëd riguard për chiel an coj ch’a l’han fiusa ant sò amor ch’a ven mai a manché. Dà glòria a Nosgnor, òh Gerusalem! Canta ‘d làude a tò Dé, òh Sion! Përché Chiel a l’ha rinforsà le protession dij tò porton e a l’ha benedì ij tò fieuj ch’a stan al sicur ant la sità anvironà da murajon. A l’é Chiel ch’a sicura la pas ëd toa nassion e ch’a pasia toa fam con ël mej frument. Nosgnor a manda ij Sò òrdin për ël mond – quant ch’a l’é lesta Sòa Paròla! A l’é Chiel ch’a manda la fiòca tanme ‘d lan-a molzin-a. A l’é Chiel ch’a spatara la brin-a an sla tèra tanme ‘d sënner. A l’é Chiel ch’a tira le nos ëd tempesta tanme ‘d pere. Chi é-lo ch’a podrìa ‘rziste a Sò frèid? E peui, quand ch’a dà ‘n comand, tut as ëslingua. A manda ‘l vent e la giassa a fond. A l’é Chiel ch’a l’ha ‘rvelà Soa Paròla ai fieuj ëd Giacòb, ij Sò decret e Soe decision ai fieuj d’ Israel. A l’ha fàit tut sossì për gnun-e d’àutre nassion. Lor a conòsso nen Soe régole. Laudé Nosgnor!”.
II. Isaìa 61:10-11-62:1-3
La giustissia dont a parlo le Scriture Sante a l’é motobin da pì e ‘d mej ëd lòn che ‘l mond a ciama: “giustissia sossial” o lòn ch’i spetoma ch’an rendo ij tribunaj. La giustissia ‘d Dé a l’é la conformità a soa volontà e sapiensa, cola ch’a l’ha arvelà ant soa Lege. A soe lege chiel a l’ha sogetà tut ant ël creà, e a-j podoma nen ëscapé. Soe lege a son dàite përchè tut a funsion-a bin e an armonia. Coma ch’a traspariss da j’espression profètiche d’Isaìa, ël servitor mëssianic ëd Nosgnor “a peul nen stess-ne chiet” fintant ch’a l’àbia fàit trionfé cola giustissia-lì an cost mond caraterisà dal pecà e da l’arvira a Nosgnor. A sarà chiel a la fin a trionfé.
“I sarai pien ëd gòj për Nosgnor, mè Dé, përché Chiel a l’ha ‘rvestime con la vestimenta dla salvëssa e festonà con ël mantel ëd la giustissia. I smijo a në spos con soa vestimenta ‘d nòsse, i smijo a na sposa ch’a porta sòa giòja. Nosgnor Dé a mostrerà soa giustissia a le nassion dël mond. Tuti a lo lauderan! Soa giustissia a sarà coma ‘n giardin ant ël temp ëd le fior con ëd piante ch’a chërso daspërtut! (…) Pròpi përch’ i veuj bin a Sion, i starai pa ciuto. Pròpi përch’ i sosnisso Gerusalem, i peuss nen stemne chiet. I chitrai nen ëd preghé për chila fin-a a tant che soa giustissia a splendrà tanme ‘l sol a la primalba, e soa salvëssa a brusrà tanme ‘n flambò afoà. 2Le nassion a vëdran toa giustissia. Tùit ij rè dël mond a saran sbalucà da toa glòria. A ti at sarà dàit un nòm neuv da la boca midèma ‘d Nosgnor. Nosgnor at tnirà an man parèj che tùit at vëddo – na splèndida coron-a ‘nt le man ëd Dé. Mai pì it saras ciamà “La sità bandonà” o “Tèra ‘d desolassion”. Tò nòm neuv a sarà: “Sità delissia ‘d Nosgnor” e “La sposa ‘d Dé”, përché an ti Nosgnor a treuva Soa delissia e at vorerà coma Soa sposa.“.
III. Galat 3:23-25; 4:4-7
J’apostoj dël Crist, tanme Pàul ant la litra ai Gàlat, a l’ha lassane la pì bon-a e autorèivola spiegassion dl’Evangeli. A j’ero tante antlora le deviassion da lòn che Gesù a l’avìa mostrà e tante ancora a son le fàusse deviassion ancheuj ch’a-j son pa an lìnea. Da d’eror ëd cola sòrt jë scrit dj’Apostoj an guerno. Sto-sì a l’é ‘l cas ëd lòn che l’Apòstol a dis a propòsit dël Crist, ch’a l’ha dël tut onorà la Lege arvelà da Dé e an dà la significassion giusta. Ël Crist a l’era nà e a l’avìa passà soa vita an sla tèra “an sogession a la lej” përché nojàutri i podèisso osservela pa coma dë s-ciav, ma coma ‘d fieuj. La diferensa an tra coste doe categorìe a l’é granda e i l’oma da comprendla bin.
“Anans che ‘l senté dla fé an fussa stàit mostrà, nojàutri i j’ero coma ‘d gent detenùa sota la sorveliansa dla Lej. I j’ero stàit butà “sota na guerna protetiva” ant l’aspetativa dël moment che la fé an fussa arvelà. As podrìa ‘dcò di che antlora la Lej an fasia da guida për ch’i rivèisso al Crist, përch’ i fusso rendù giust për ël mojen ëd la fé. Ma ora ch’i l’oma conossù ‘l senté dla fé, i l’oma pì nen da esse sota la sorveliansa dla Lej. (…) Quand che, però, a l’é vnuje ‘l temp giust Nosgnor a l’ha mandà Sò Fieul, nassù da na fomna, nassù an sogession a la Lej. Nosgnor a l’ha mandalo a caté la libertà për coj ch’a j’ero djë s-ciav ëd la Lej, parèj ch’a podèissa adotene e dene la condission ëd fieuj ch’a l’han tùit ij drit, ij sò. E përchè adess i soma ij sò fieuj, Nosgnor a l’ha mandà lë Spìrit ëd sò Fieul ant ij nòstri cheur e ch’an cissa a ciamé Nosgnor con ël nòm ëd “Abbà”, visadì, papà, pare. A l’é parèj ch’ adess I seve pì nen dë s-ciav ma ‘d fieuj gènit ëd Nosgnor, e dàit ch’ I seve ij sò fieuj, Nosgnor a l’ha fave ij sò ardité”.
IV. Gioann 1:1-17
Ant la Bibia antrega a-i é pa n’àutra dotrin-a ch’a sìa pì ancreusa e arvelatriss ëd cola ch’a l’é mostrà ant ël prim capìtol dl’evangeli scond Gioann. Ël tòch ch’i andoma adess a lese, a buta an evidensa, a la fin, coma che la lege ‘d Mosé (la Torah) e la dotrin-a ‘d grassia e ‘d vrità dël Signor e Salvator Gesù Crist a sìo ij fondament dl’arvelassion ëd Nosgnor. A l’é pa ch’a sìo an contraposission (com a diso coj ch’a vorìo dëstòrze le Scriture Sante), ma as fondo an armonìa. A l’é nòstra responsabilità cola d’arsèive con fiusa cost’arvelassion, comprendla tut’ ansema e passela anans a d’àutri fidelment.
“Ant ël prinsipi a-i era ‘l Verb, e ‘l Verb a l’era con Nosgnor, e ‘l Verb a l’era Nosgnor. Ël Verb a l’era con Nosgnor al prinsipi. Tute le còse a son stàite creà da chiel e a-i é gnente ch’a sia stàit creà ch’a sìa nen stàit creà da chiel. An chiel a-i era la vita, e la vita a l’era la lus ëd j’òm. E la lus a splend an sël top, ma ‘l top a l’ha nen podula stenze. A l’é vnuje n’òm, mandà da Nosgnor. As ciamava Gioann. A l’é vnuit për fé da testimòni, për rende testimoniansa a la lus, parèj che tuti a chërdèisso për sò mojen. A l’era nen chiel la lus, ma a l’é vnuit mach për rende testimoniansa a la lus. La vera lus, ch’a dà la lus a tuti j’òm, a l’era ‘n camin ch’a vnisìa ‘nt ël mond. A l’era ‘nt ël mond e ‘l mond a l’é stàit creà da chiel, ma ‘l mond a l’ha pa nen arconossulo. A l’é vnuit dai sò, ma ij sò a l’han nen arseivulo. Nopà, a tuti coj ch’a l’han arseivulo – a coj ch’a chërdo an sò nòm – a l’ha dàit ël drit ëd dventé fieuj ‘d Nosgnor – nen fieuj nà coma coj ch’a nasso da ‘n pare e na mare, o da na volontà uman-a, opura për decision ëd quaidun, ma da Nosgnor. Ora, ël Verb a l’é dventà ‘d carn uman-a e chiel a l’é stàit an tra ‘d noi. I l’oma vëddù soa glòria – la glòria dël Sol e Ùnich ch’a l’é vnù dal Pare, pien ëd grassia e ‘d vrità. Gioann a l’ha rendune testimoniansa e a l’ha crijà: “Sto-sì a l’é col dont i l’avìa dit: ‘Col ch’a ven apress ëd mi a l’é da consideresse pi grand ëd mi, përchè chiel a esistìa già prima ‘d mi”. Përchè da soa pienëssa i l’oma arseivù na grassia dòp l’àutra. La Lej a l’é stàita dàita për ël mojen ëd Mosè, ma la Grassia e la Vrità a son ëvnùe për ël mojen ëd Gesù Crist. Gnun a l’ha mai vëddù Nosgnor. L’Ùnich, ch’a l’é chiel istèss Nosgnor, ch’a l’é ant la pì strèita comunion con ël Pare, a l’é col ch’a l’ha arvelalo”.
Orassion
Nosgnor tut-potent! It l’has arvërsà an sù nojàutri la neuva lus ëd toa Parola fàita carn: acòrdane che costa lus, anviscà ant ij nòst cheur, a peussa splende an nòstra vita; për Gesù Crist, nòst Signor, ch’a viv e regna con Ti, ant l’unità dlë Spirit Sant, un sol Dé, ora e për sèmper. Amen.
Leave a Reply