Duminica 27 dë stèmber 2020 – Dominica apress la Pancòsta ch’a fà dissèt
Leture bìbliche: Salm 78:1-16; Surtìa 17:1-7; Filipèis 2:1-13; Maté 21:23-32 con le vos ed Paolo Castellina, Marco Moretti, Massimo Marietta, Anin Ferrero, Gianni Marietta.
Ël pòpol ëd Nosgnor, tant al temp dël Testament Vej che dël Testament Neuv, visadì ancheuj, a l’ha na fonsion da compì, n’incombensa da sodisfé. Sò dover e responsabilità a l’é serve i pròposit ëd Nosgnor. Cost pòpol a lo podrà fé s’a scota j’istrussion ch’a-j dà la Paròla ‘d Nosgnor e, dzurtut, s’a và dapress a l’esempi ch’a-j dà ‘l Signor e Salvator Gesù Crist. Ël Salm ch’i lesoma ancheuj an presenta la responsabilità ch’i l’oma ‘d mostré ai nòstri fieuj e fije lòn ch’a veul dì fé part ëd cost pòpol. La letura da le Epìstole an mostra ‘d che manera Gesù Crist a l’ha da esse nòst esempi. La sconda e quarta letura, contut, an parlo ‘dcò dle resistense ch’i ancontroma ant ël compiment ëd nòstre responsabilità, nen mach ant ël mond ch’an n’é nemis, ma ‘dcò an mes a nojàutri ij cristian. Minca na resistensa ai propòsit ëd Nosgnor, a l’é sicur ch’a falirà.
I.
Le famije dël pòpol ëd Nosgnor, con l’apògg ëd la comunità dij chërdent, a l’han la responsabilità ‘d mostré ai sò fieuj e fije coj ch’a son ij fondament ëd nòstra fej e soa stòria a travers dij sécoj. A soa vira lor a dovran trasmëtt-lo anans a le generassion ëd chërdent ch’a vniran. An efet, Nosgnor a l’ha fidà a sò popol na vocassion ch’a l’ha da guerné e da compì con diligensa. Sossì a l’é lòn ch’i trovoma ant ël Salm 78 ch’i andoma adess a sente.
“Fà ‘tension, mè pòpol, a mia istrussion! Scota le paròle ch’it diso. I canteraj na canson ch’a dà sapiensa. I faraj ëd considerassion ancreuse an sij temp antich.
Lòn ch’i l’oma sentù e amprendù, lòn ch’ ij nòstri vej a l’han contane, i lo stërmeroma nen ai nòstri fieuj. I contëroma a la generassion ch’a ven ëd lòn che Nosgnor a l’ha fàit e ch’a l’é degn ëd làude. I-j conteroma ‘d sòa fòrsa e dle maravije ch’a l’ha fàit. Nosgnor a l’ha stabilì un pat con Giacòb, a l’ha fissà na lej an Israel. A l’ha comandà ai nòstri vej ‘d fé conòsse ai sò fieuj lòn che chiel a l’ha fàit, parèj che le generassion ch’a vniran, ij fieuj ch’a son ancora da nasse, a peudo conoss-lo. Lor a vniran grand e, a sua vira, a conteran ëd sòn ai sò fieuj. Anlora ‘dcò lor a duvertran ël cheur a Nosgnor. A dësmentieran nen j’euvre ‘d Nosgnor e a scotran lòn che Nosgnor a comanda. A l’ha da esse parèj përche ij fieuj a dvento nen coma ij sò antich, ch’a l’ero mach ëd teste dure, d’arviros e con në spirit cha l’é nen fedel a Nosgnor.
La gent d’Efraim, ch’a son ëd bon arcé, a son ëscapà ‘nt l’ora dla bataja. A son nen ëstàit fedej a l’Aleansa ‘d Nosgnor; a son arfudasse dë scoté soa lej. A l’avìo dësmentiasse ‘d lòn che Nosgnor a l’avìa fàit, ij prodis che chiel a l’avìa mostraje. Ant la tèra d’Egit, ant la pian-a ‘d Tanis, Nosgnor a l’avìa fàit ëd prodis dë ‘dnans ai sò antich. Për duverteje dë ‘dnans na stra a l’ha dividù an doi ël mar, artenend j’aque coma s’a-i fussa stàit un mur. Ëd di a-j guidava con na nìvola, ëd neuit con lë splendrior dël feu. A l’ha s-ciapà ‘d ròche ‘nt ël desert për deje d’eva tanme ‘d fontan-e. A l’ha fàit seurte dij torent da la ròca, e d’aque a son scorùe tanme ‘n fium!” (Salm 78:1-16).
II
Ij propòsit ed Nosgnor as realiso sèmper – gnun a peul rendje inùtij – ma soens a treuvo ‘d resistense considerevoj an mes al pòpol ëd Nosgnor medésim, ch’a buto a na preuva dura coj ch’a l’han arseivù l’incarich ëd guidelo- La marcia anvers la tèra dla promëssa a l’é greva e tanti an tra ‘d lor a perdo la fiusa a che Nosgnor a-j provëdda lòn ch’a l’han da manca per un viage tanme collì. Coma ch’a faran për travërsé ‘l desert sensa aqua da bèjve, tanti coma ch’a son lor, nen mach la gent ma ‘dcò soe bestie? Cola-lì a l’é la lamenta ch’i trovoma ant la letura dal lìber ëd la Surtìa ch’i foma ancheuj. Podrìa-lo Nosgnor, ch’a l’ha ciamaje, feje manché l’eva? Ëd sicur nò.
L’eva a Massa e a Merìba. “L’antrega comunità dj’Israelita a marciava a tape dal Desert ëd Sin conforma a j’istrussion ëd Nosgnor e a l’han butà ‘l camp a Refidim. Ansilà, nopà, ël pòpol a l’avia nen d’eva da bèive. Për costa rason a l’han lamentass-ne con Mosè, e a l’han dit: “Dane d’eva da bèive!”. Mosè a-j rëspond: “Përchè iv na lamente con mi? Përchè i buteve Nosgnor a la preuva?”.
Ël pòpol a l’era ansilà, pressà da la sèj e as na lamentava con Mosè. A disìa: “Përchè mai it l’has fane seurte da l’Egit, parèj che noi, ij nòstr fieuj e nòstr bestiam a meuira ‘d sèj?”. Anlora Mosè a l’é butasse a feje na plenta a Nosgnor e a l’ha dije: “Còs i l’hai-ne da fé con ësto pòpol? Ancora ‘n pò e sti-sì am masso a prassà!”.
Nosgnor a l’ha dit a Mosè: “Passa ‘dnans al pòpol e pija con ti dj’ansian. Pija ‘dcò ‘nt la man ël baston ch’it l’has dovrà për bate ‘l Nilo e và! Mi im butraj dë ‘dnans a ti an sla rochera d’Horeb. Ti ‘t batras la rochera con tò baston e a na seurtirà d’eva e ‘l pòpol a na beivrà. Mosè a l’ha fàit parèj ëdnans a j’euj ëd j’ansian d’Israel.
Mosè a l’ha peui ciamà col leugh Massa e Meriba për motiv ëd le plente dj’Israelita e përchè a l’avìo butà a la preuva Nosgnor an disand: “Nosgnor é-lo o é-lo pa nen an mes a nojàutri” (Surtìa 17:1-7).
III
La glòria e la sgnorìa ch’a l’ha ‘l Signor Gesù Crist an dl’univers antregh, a l’é nen otnùa con ij mojen che an ësto mond a son dovrà për oten-e la primassìa, ma për ël mojen ëd l’umiltà, dël servissi e dël sacrifissi ëd chiel medésim. Ël mond ëd lolì as na fà na ghignada, ma a l’é ‘l mond a la fin ch’a vëdrà ‘l faliment dij sò sfòrs an mes a la devastassion ch’a l’avrà creà. Coj ch’a aparten-o al Crist a-j van dapress an sla stra che ciel a l’ha segnà, e a na sarà mai dësvërgognà. I lo vëdoma ant la letura ch’a séguita da l’epìstola ai Filipèis, un dij test an tra ij pì rapresentativ ëd la fej cristian-a.
L’esempi dël Crist. “Se donca a-i é na quàich consolassion an Crist, s’a-i é un quàich solagi d’amor, s’a-i é na quàich comunion dë spìrit, s’a-i é na quàich afession o compassion, fé che mia gòj a sia completa: sìe d’un medésim sentiment, avèj un medésim amor, sìe mach n’ànima sola, andé d’acòrdi. Al pòst ëd fé le ròbe mach për vojàutri o për deve ‘d blaga i dovrìe, con umiltà, stimé j’àutri ‘d pì che voi medésim. A venta nen che ognidun a pensa mach për chiel, ma as s’ha da pensé ‘dcò a j’àutri.
Ch’a i sia donca an vojàutri l’istèss sentiment ch’a-i era an Gesù Crist. Chiel, an efet, combin ch’a l’era Nosgnor, a l’ha nen considerà l’egualiansa con Dé coma queicòsa da ambranchesse, ma a l’é sveuidasse, a l’é bassasse coma ‘n servitor, a l’é dventà parèj ‘d tuti j’àutri òm fra j’òm. A l’é umiliasse e a l’é dventà ubidient fin-a a meuire, ansi, gnente men-o che a meuire an s’na cros. A l’é ‘dcò për lòn che Nosgnor a l’ha esaltalo fòra dë mzura e ch’a l’ha daje ‘n nòm ch’a l’é dzora ‘d minca d’àutri nòm, parèj che al nòm ëd Gesù tùit as buto an ginojon – a fà nen anté ch’a sio: an cel, an tèra o sot-tèra, 11e che minca lenga a confëssa che Gesù Crist a l’é ‘l Signor, a la glòria ‘d Dé ‘l Pare” (Filipèis 2:1-13).
IV
J’istitussion polìtiche e religiose a l’han da esse dë struture al sërvissi dla gent. Soens, contut, a tombo ant la corussion e ant la tiranìa. A l’era capità për j’istitussion dl’Israel antich e a càpita për la cesa cristian-a. A l’é antlora che Nosgnor a-j antërpela ciamandje al pentiment, e soens a lo fà për ël mojen ëd vos profétiche lìbere ch’a ven-o da fòra, ch’a fan nen part ëd cole istitussion. Lolì a lor a-j pias pròpi nen e, se cole vos profétiche a riesso nen a controleje, alora a serco ‘d feje sté ciuto. L’istess che për tanti profeta antich, Nosgnor Gesù Crist a fasìa nen part dl’istitussion polìtiche e religiose. A l’era na përson-a lìbera. Soa predicassion e euvre a dasìo pitòst neuja. I lo vëdoma ancheuj ant un test dël vangel ëscond Maté, anté ch’i trovoma Gesù an contraposission polémica contra j’autorità.
“E peui, quand che Gesù a l’é rivà al templi, ij cap dij prèive e j’ansian dël pòpol a son vnù da Chiel antramente ch’a dotrinava e a l’han dije: “Chi ch’a l’ha date l’autorisassion ëd fé ste còse? E chi é-lo ch’a l’ha date costa autorità?”. Gesù a l’ha rësponduje: “Ëdcò mi iv faraj na domanda. S’ im rësponde, iv dirai da che autorità ch’i faso ste còse. D’anté a vnisìa ‘l batèsim ëd Gioann? Da Nosgnor o da quejdun d’àutr?”. Anlora a l’han debatù tra ‘d lor sta question e a l’han dit: “S’i disoma dal cel chiel an rëspondrà: Përchè ‘nlora i l’eve nen chërduje?, Ma s’i disoma da l’òm, i l’oma tëmma dël pòpol, përché tùit a stimo che Gioann a l’era ‘n profeta gènit”. Anlora a l’han rëspondù a Gesù: “I lo savoma nen”. E a-j dis: “Bin, anlora gnanca mi iv diraj da che autorità ch’i faso ste còse”. Còsa na disne? N’òm a l’avìa doi fieuj. A l’é ‘ndàit dal prim e a l’ha dije: ‘Fieul, ancheuj va a travajé ‘nt la vigna’. Ël fieul a l’ha rësponduje: ‘I veuj nen andeie’. peui, nopà, a l’é pentiss-ne e a l’é andaje. Ël pare a l’é peui andàit da l’àutr fieul e a l’ha dije l’istess. Cost-sì a l’ha rësponduje: ‘I vado, signor’, ma a l’é nen andaje. Col ch’a l’é dij doi ch’a l’ha fàit la volontà dël pare?”. A l’han risponduje: “Ël prim”. E Gesù a-j dis: “An vrità iv diso che j’esator (dzonest) ëd j’impòste e le bagasse a intreran prima ‘d vojàutri ‘nt ël Regn ëd Nosgnor. Përché Gioann a l’é vnù da voi për la strà dla giustissia, e i l’eve nen chërduje, ma j’esator ëd j’impòste e le bagasse a l’han chërduje. E voi, combin ch’ i l’eve vëddulo, i seve nen pì tard pentive për chërdje” (Maté 21:23-32).
Orassion
Nosgnor! Ti ‘t fase vëdde Tò podèj tut-potent dzurtut an toa misericòrdia e pietà. Acòrdane la pienëssa ‘d Toa grassia për che, quand ch’i coroma pr’ otnì Toe promësse, i peussa ‘dcò nojàutri gòde ‘d Tò tesòr dël cél. Për Gesù Crist, nost Signor, ch’a viv e regna con Ti e con lë Spirit Sant, un sol Dé, për sèmper e sèmper. Amen.
Leave a Reply