Domenica 9 aost 2020 – Dumenica apress ëd la Pancòsta ch’a fà des – Con le vos ëd Paul Castlin-a, Massimo Marietta, Gianni Marietta, Anin Ferrero, Marco Moretti
Leture bìbliche: Salm 105:1-22; Génesi 37:1-30; Roman 10:5-15; Maté 14:22-33
Coj che Nosgnor a ciama për fé part ëd sò pòpol, tant ai temp ëd la Bibia che ancheuj, a fan l’esperiensa ‘d coma che Dé a sìa fedel a soe promësse. Nosgnor, an efet, an soa providensa, a bogia j’aveniment ëd soa vita ‘d lor përchè tut a contribuissa a la fin për ël bin, a fà nen se la situassion a peussa esse considerà negativa o a sò dëscapit. Coma ch’a dis l’Apòstol: “I savoma ‘dcò che tute le còse a contribuisso al bin ëd coj ch’a veulo bin a Nosgnor, lor ch’a son ciamà conform ai sò propòsit” (Roman 8:28). Ant le leture bìbliche ‘d costa duminica i lo trovoma ant la vicenda dël patriarca Giusèp, mensionà ant la làuda a Dé dël Salm 105 e peui da la letura d’un tòch dël capìtol 37 dla Génesi. Ant la letura ch’a-i ven dapress, cola dal capìtol 10 dl’epistola ai Roman, i trovoma che costa ciamà a riva ancheuj a ‘d gent ëd tute le nassion për ël mojen dl’anonsi dl’Evangeli. Coj ch’a son ciamà a formo ‘n pòpol caraterisà da la pien-a fiusa ch’a l’han an Dé e ant ël Crist. A l’é pa sèmpe belfé deje fiusa, coma ch’a dimostra la letura dël capìtol 14 dël vangel ëscond San Maté. An costa letura i trovoma Pero (San Pé) ch’a aceta na dësfida impossìbila che Gesù a-i propon. Pero a ‘mprendrà a fidesse dël tut e për tut an Gesù e as rendrà cont che l’avèj anvestì tuta sua vita an Gesù a mérita sèmpe la pen-a.
I.
Ël Salm 105, dont i lesoma ancheuj mach un tòch, a ciama ‘l pòpol d’Israel, ël pòpol dj’Elet ëd Nosgnor, a laudé e ringrassié Dé an arciamand a la memòria dj’aveniment ij pì amportant ëd soa stòria, ch’a dimostro che Chiel a l’é stàit fedel a tute soe promësse, cole ch’a l’ha gravà ant ël Pat che Chiel a l’ha stabilì con lor. Sossì a dventa ciàir dzurtut ant ij moment che tut për lor a smijava përdù përchè a j’ero crasà da le circostanse e dai sò nemis ch’a l’avìo votaje a lë stermini. Nosgnor a antërven ëd manera providensial e a-j lìbera, a-j salva e a-j guerna. La letura ancheuj as antëromp con la vicenda ‘d Giusèp che, anghignonà e peuj vendù tanme në s-ciav, a monta fin-a a dventé ël consijé ‘l pì important dël Faraon d’Egit. Ëd sossì a na parlera nòstra sconda letura.
“Ringrassié Nosgnor! Invoché Sò Nòm! Fé conòsse a tùit ij pòpoj lòn che Chiel a l’ha fàit! Canté e fé ‘d mùsica an Sò onor! Dé notissia dij miràcoj che Chiel a l’ha fàit! Andé fier ëd Sò Nòm sant! Che ij cheur ëd coj ch’a serco Nosgnor as arlegro! Serché Nosgnor e la fòrsa che mach Chiel a peul dene! Serché sèmper Soa presensa! Arciamé a la ment ij segn miracolos che Chiel a l’ha fàit, soe assion potente e ij giudissi ch’a l’ha emanà. Fieuj d’Abram, servitor ëd Nosgnor! Vojàutri ij dissendent ëd Giacòb, j’Elet ëd Nosgnor! Chiel a l’é Nosgnor, nòst Dé; Chiel a dà esecussion ai Sò giudissi an tuta la tèra. Chiel as arcòrda sèmper dij decret sigilà an Sò Pat, le promësse che Chiel a l’ha fàit a mila generassion – la promëssa che Chiel a l’ha fàit a Abram, la promëssa ch’a l’ha giurà ‘d realisé për Isaach! Chiel a l’ha dàita a Giacòb tanme ‘n decret, a Israel coma na promëssa ch’a val për sèmper, e ch’a disìa: “A ti it darai la tèra ‘d Canaan coma na part ëd toa ardità”. Quand che lor a j’ero pòchi, mach pòchi ‘d nùmer, e ch’a vivìo ambelelà tanme ‘d forësté, lor a andasìo dëdsà e dëlà, da nassion a nassion, da ‘n règn a n’àutr. Nosgnor a l’ha nen lassà che quajdun a-j crasèissa; për lor a l’ha dissiplinà dij rè. A l’ha dit: “Toché nen coj ch’i l’hai sernù! Fé nen ëd mal ai mè profeta!”. Nosgnor a l’ha fàit rivé na famin-a ‘n tuta la tèra, a l’ha fàit calé le proviste. A l’ha mandà ‘n’òm ch’a l’é ‘ndaje danans – Giusèp, ch’a l’era stàit vendù tanme në s-ciav. Le caden-e a-j fasìo mal ai sò pé; a l’avìa ‘n colarin ëd fer; fin-a ‘l temp che la predission a l’é realisasse. La paròla ‘d Nosgnor a l’é comprovasse vera. Ël rè a l’ha consentì ch’a fussa torna butà ‘n libertà; col ch’a dominava ‘d nassion a l’ha liberalo. A l’ha nominalo gerent ëd soa ca e aministrator ëd soe proprietà” […] (Salm 105:1-22).
II.
La vicenda dël patriarca Giusèp, contà dal capìtol 37 al 50 a la fin dël lìber ëd la Génesi, a podrìa consideresse na granda ilustrassion ëd coma Nosgnor, an soa providensa, a interven për salvé e guerné sò pòpol sernù. Ancheuj i na lesoma l’achit al capìtol 37. Giusép, anghignonà dai sò frej përchè ch’a l’era ‘l fieul favorì da sò pare Giacòb, lor a fan un complòt për masselo. Peuj a trovo ch’a sia pì vantagios felo dësparì an vendendlo tanme në s-ciav e pròpi coma në s-ciav a servirà an Egit. Giusèp, contut, pian pian a dventerà ‘l favorì dël Faraon egissian. Quand ch’a-j rëscontra torna, ij sò frej, a-j dirà: “A l’é vera che vojàutri i l’avìe pensà ‘d feme ‘d mal, ma da tut sossì Nosgnor a l’ha vorsù tirene fòra quaicòsa ‘d bon. Nosgnor a l’ha fame rivé a la posission ch’i l’hai parèj ch’i salvèissa la vita ‘d tanta gent” (Génesi 50:20).
Ij seugn ëd Giusèp. “Costa-sì a l’é la stòria dla famija ‘d Giacòb. Giusèp a l’avìa dissèt agn e a pasturava lë strop con ij sò frej. Chiel a fasìa ‘l garson ëd campagna e a stasia con ij fieuj ëd Bila e ij fieuj ëd Zilpa, le fomne ‘d sò pare. Giusèp a l’avìa arferìe a sò pare ëd ciaciarade a propòsit ëd lòn ch’a fasìo ij sò frej e ch’a l’ero nen bon-e. Israel a vorìa pì bin a Giusèp che a j’àutri sò fieuj, përchè ch’a l’era ‘l fieul ch’a l’avìa avù ‘nt la veciaja. A l’avìa faje për cadò un càmus magnìfich. Ij sò frej, vëddend che sò pare a vorìa pì bin a chiel che a j’àutri sò fieuj, a lo detestavo e a podìo nen parleje da amis.
Na vira, Giusèp a l’ha fàit un seugn e a l’ha contajlo ai sò frej, che për lòn a l’han anghignonalo ancora ‘d pì. A l’ha dije, ai sò frej: “Scoté ‘l seugn ch’i l’hai fàit. Nojàutri i j’ero an camin ch’i gropavo le gerbe an mes a la campagna. A l’improvista, mia gerba a l’é drissasse e a l’é restà drita antramentre che vòstre gerbe a jë vnisìo dantorn e as prostërnavo ‘dnans a la mia”. A l’han dije ij sò frej: “Voreries-to fòrsi regné dzora ‘d nojàutri o esse nòst padron e comandene?”. Për motiv dël seugn ch’a l’avìa fàit e la manera dë dëspieghelo, a l’han anghignonalo na vira ‘d pì. Pì anans, Giusèp a l’ha fàit ancora ‘n seugn e a l’ha contajlo ai sò frej. A l’ha dije: “I l’hai fàit un seugn. Steme bin a sente: ël sol, la lun-a e óndes ëstèile as prostërnavo dë ‘dnans a mi”. Sto seugn-lì a l’ha contajlo ‘dcò a sò pare e ai frej, e ‘l pare a l’ha arprocialo e a l’ha dije: “Che seugn a l’é mai costì ch’it l’has fàit? Miraco i dovrìo ven-e mi, e toa mare e ij tò frej a prostërnesse fin-a a tèra ‘dnans a ti?”. Ij sò frej për lòn a l’ero gelos ëd chiel, ma sò pare a l’ha seguità a pensé còsa mai a podìa significhé ‘n seugn parèj.
Ij frej ëd Giusèp a l’ero andàit a pasturé lë strop ëd sò pare a Sichem. Un di, Israel a l’ha dit a Giusèp: “It lo sas-to che ij tò frej a son an pastura a Sichem? Ven, i veuj mandete da lor”. Giusèp l’ha rësponduje: “Va bin. I farai coma ch’it veule”. Ël pare a l’ha dije: “Va a vëdde coma ch’a stan ij tò frej e coma ch’a stan le bestie, peui torna a conteme”. Donca a l’ha falo parte da la comba d’Ebron e Giusèp a l’é rivà a Sichem.
Antramentre che Giusèp a andasìa girondoland për ij camp, a l’ha trovalo n’òm, ch’a l’ha ciamaje: “Còsa serches-to?”. Giusèp a l’ha rësponduje: “I serco ij mè frej. Savries-to dime andova ch’as treuvo a pasturé jë strop?”. Col òm a l’ha dije: “An efet, a l’han gavà le tende da sì. I l’hai sentù ch’a disìo: ‘Andoma a Dotan’”. Anlora Giusèp a l’é andàit an serca dij sò frej e a l’ha trovaje a Dotan. Lor a l’han vëddulo da lontan ch’a rivava e, anans ch’a rivèissa davzin a lor, già a complotavo ‘d masselo. A disìo an tra ‘d lor: “Vardé ‘l sognator ch’a riva! Sah, massomlo e peui campomlo ‘nt na quàich sisterna! Peui i diroma: ‘Na bestia ferosa a l’ha divorass-lo! Parèj i vëddroma lòn ch’a sarà dij sò seugn!”.
Ma Ruben a l’ha sentì e a l’ha vorsù salvelo da le man dij sò frej. A l’ha dije: “Për carità! Gavomje mach nen la vita!”. Peui a l’ha dije: “Vërsé nen ëd sangh. Campelo an cola sisterna dël desert, ma buteje nen le man adòss”. Con lòn Ruben a vorìa salvelo da le man ëd lor e peui arportelo da sò pare.
Quand che Giusèp a l’é rivà andoa ch’a j’ero ij sò frej, a l’han dëspojalo ‘d sò càmus, col càmus magnìfich che chiel a l’avìa adòss. A l’han ciapalo e a l’han campalo ‘nt la sisterna. A l’era na sisterna veuida, sensa eva. Peui a son setasse për mangé. Damentre ch’a mangiavo, a l’han vëddù rivé na caravan-a d’Ismaelita ch’a vnisìo da Galad, con ij gamej carià ‘d goma adraganta – ëd balsam e ‘d làudan, ch’a andasìo a portelo an Egit.
Anlora Giuda a l’ha dit ai sò frej: “Che profit a-i sarìa ‘d massé nòst frel? I l’avrìo da quatene ‘l sangh. Sah, vendomlo coma në s-ciav a j’Ismaelita e butomje nen le man adòss përchè ch’a l’é nòst frel – ëd l’istessa nòstra carn e sangh”: E ij sò frej a l’han ëscotalo. Anlora, quand ch’a l’é passaje da lì ‘d mërcant madianita a l’han tirà fòra Giusèp da la sisterna e ij frej ëd Giusèp, për vint sicl d’argent, a l’han vendujlo a j’Ismaelita. A l’é parèj che Giusèp a l’é stàit portà an Egit.
Quand che Ruben a l’é tornà a la sisterna, Giusèp a-i j’era pì nen! Anlora chiel, dësperà, a l’é s-ciancasse le vestimenta an segn ëd disperassion e, tornand dai sò frej a l’ha dije: “Ël fieul a-i é pì nen! Che l’hai-ne da fé adess?” (Génesi 37:1-30).
III.
A l’é mach për soa grassia che Dé a ciama e a buta ansema, an tut ël mond, ëd person-e për formé sò pòpol, destinà a serve soa càusa an cost mond. Dé a fà seurte an lor la fede e ant lolì lor a son divers da la gran massa ‘d gent arvirosa e përdùa dë sto mond che a Nosgnor a-j chërdo nen. Cost pòpol a dventa la testimoniansa viva che chionque a chërd an chiel a na sarà mai dësvërgognà. J’Elet ëd Nosgnor ant ël passà a j’ero mach coj ch’a fasìo part dël pòpol d’Israel. Ancheuj, për ël mojen dl’anunsi dl’Evangeli ‘d Gesù Crist, Nosgnor a ciama a chiel ëd gent da tute le nassion. A l’é parèj che Nosgnor a riscata dal pecà na part ëd l’umanità. Ant ël capìtol 10 dl’epistola dl’apòstol Pàul ai Roman, i trovoma coste paròle:
“Mosé a parla d’esse giust për ël mojen ëd l’oservansa dla Lej, Quand ch’a scriv: “Coj ch’a compisso le prescrission ëd la Lej a vivran mersì a lor”. Contut, la via ch’a men-a a la giustissia basà an sla fé a dis: “Dis nen an tò cheur: Chi é-lo ch’a monterà an cel?”. Lolì a l’é fene calé ‘l Crist. Opura: “Chi é-lo ch’a calerà fin-a a l’abim?”. Lolì a l’é fé monté ‘l Crist dai mòrt. An efet, la Scritura a dis: “La Paròla a l’é motobin davzin a ti, an toa boca e an tò cheur”. Col-li a l’é pròpi ‘l mëssagi riguard a la fé che nojàutri i nunsioma: s’it confesse con la boca che Gesù a l’é ‘l Signor e s’it chërde an tò cheur che Nosgnor a l’ha arsussitalo dai mòrt, ti ‘t saras salv. Përchè a l’é an chërdend an tò cheur che Nosgnor at considererà giust, e a l’é an confessand con la boca ch’it saras salv. La Scritura a dis: “Chionque a chërd an chiel a l’avrà pa da vërgogness-ne”.
A-i é gnun-a diferensa, donca, an tra ij Giudé e coj ch’a lo son nen, da già che parèj tùit a l’han un medésim Signor, ch’a l’é generos anvers a tuti coj ch’a lo invòco. An efet, “tùti coj che ‘l nòm ëd Nosgnor a l’invòco a saran salv”. Ma com é-lo ch’a invocheran col ch’a l’han nen chërduje? E com é-lo ch’a chërdran an col ch’a l’han mai sentune parlé? E com é-lo ch’a na sentiran parlé s’a-i é gnun ch’a lo nunsia? E com é-lo ch’as podrà nunsielo s’a-i é gnun che për lòn a l’é ëstàit mandà? A l’é coma ch’a l’é scrit: ‘Òh coma ch’a l’é bel da vëdse quand ch’a rivo coj ch’a nunsio ‘d bon-e neuve!’” (Roman 10:5-15).
IV.
An Nosgnor Gesù Crist a-i é da dëscheuvre ‘d tesòr sensa lìmit. Quand i lo “trovoma”, a mérita vreman la pen-a ‘d fé an chiel l’investiment ëd nòstra vita. An efet, coma ch’a dis la Scritura Santa: “Për nòstr benefissi Nosgnor a l’ha fàit che Chiel medèsim a fussa nòstra sapiensa, giustissia, santificassion e redension” (1 Corint 1:30). Cola-lì a l’é na lession che ij sò prim dissépol a amprendo, nen mach da la mira teòrica, ma ‘dcò pràtica, quand ch’a-j ciama ‘d fé ‘d ròbe che a smijo impossibil. A l’han da amprende a fidess-ne ‘d Gesù an minca na circostansa, coma ch’a fà Pero, quand ch’a l’é anvità a andeje ancontra an marciand ans d’aque tempestose. La fede an Gesù, an minca n’ocasion, a vincc sèmpe. I lo dovoma mai dubité. Pero e j’àutri dissépoj a lo amprendran. E nojàutri?
Gesù a marcia an sl’eva. “Sùbit apress, Gesù a ansistìa che ij sò dissépoj a montèisso ‘nt la barca e passèisso prima ‘d chiel a l’àutra riva, antramentre che chiel a l’avrìa congedà ‘l pòpol. E quand ch’a l’ha avulo congedà, a l’é montà daspërchiel an s’un mont për preghé. Quand ch’a l’é vnua la sèira, a l’é restà là con gnun d’àutri. Ant ël mentre, la barca a l’era già slontanasse da la riva e a l’era sbatùa da j’onde, për motiv che ‘l vent a j’era contrari. E quand che la neuit a l’era press che finìa Gesù a l’é vnù da lor an marciand an sl’eva dël lagh. E ij dissépoj, an vëddend-lo marcé an sl’eva, a son sbaruvasse e a disìo: “A l’é na carcaveja!” e dla tëmma ch’a n’avìo a son butasse a crijé. Nopà, tut sùbit Gesù a l’ha parlaje e a l’ha dije: “Abie ‘d corage, i son mi, avèj nen tëmma!”. E Pero a-j dis: “Signor, s’it ses ti, comanda ch’i vada da ti an marciand an sj’onde”. E Gesù a-j dis: “Ven!”. E Pero, calà giu da la barca, a l’é butasse a marcé an sl’eva për andé da Gesù. Ma sicoma che ‘l vent a l’era fòrt, a l’é sburdìsse e, mentre ch’a fongava, a l’ha crijà: “Signor, salv-me!”. E sùbit Gesù a l’ha sporzuje la man e a l’ha ciapalo, an disand: “Òm ëd pòca fé, përchè it l’has-to dubità?”. Quand ch’a son ëstàit montà ‘nt la barca, ël vent a l’é chità. Anlora, coj ch’a l’ero ‘nt la barca, a l’han renduje l’adorassion e a l’han dit: “Për sicur ti ‘t ses ël Fieul ëd Nosgnor Dé”. Peui, passà ch’a son ëstàit dëdlà dël lagh, a son ëvnù ‘nt ël pais ëd Genesaret. 5Quand che la gent dë sto pais a l’han arconnossulo, a l’han falo savèj daspërtut tut d’antorn e a-j portavo tùit ij sò malavi. E a lo pregavo ‘d permëtte mach ch’a tochèisso ‘l bòrd ëd soa vestimenta, e tùit coj ch’a l’avìo tocajla a son ëstàit varì” (Maté 14:22-33).
Orassion
Nosgnor! Acòrdane, it pregoma, lë spirit ëd pensé e fé sèmper cole còse ch’a sio giuste, parèj che noi, ch’i podoma nen esiste sensa ‘d Ti, i peussa avèj la fòrsa e la volontà ‘d vive conforma Tò volèj; për Gesù Crist, nòst Signor, ch’a viv e regna con Ti e con lë Spirit Sant, un sol Dé, pr’ ij sécoj dij sécoj. Amen.
Leave a Reply