Duminica 2 Aost 2020 – Duminica ch’a fa neuv apress la Pancòsta con le vos ëd Paul Castlin-a, Massimo Marietta, Gianni Marietta, Anin Ferrero, Marco Moretti.
Leture bìbliche: Salm 17 – Génesi 32:22-31 – Roman 9:1-5 – Maté 14:13-21
Për un ch’a sìa ‘n cristian, dé espression a la fede ant soa vita, a l’é ‘d sicur motobin da pì che avèj ëd persuasion religiose e pijé part a ‘d serimònie dla gesia. As trata pitòst ëd n’angagg séri e ‘d na lòta costanta contra ‘d nemis mortaj ch’a stan sìa drintra ‘d nojàutri che fòra ‘d nojàutri. A son ëd nemis, an efet, ch’a vorìo arzighé nòstra integrità fìsica, moral e spiritual. Ëd sossì a n’é ilustrassion le leture bìbliche ‘d costa sman-a anté ch’i trovoma ‘l patriarca Giacòb ch’as bat contra Nosgnor (capìtol 32 ëd la Génesi) e Salm 17, anté ch’an parla ‘n chërdent ch’a l’é purificà e rinforsà da soa viva relassion con Nosgnor. Fin-a col pòch che ‘l cristian a peul e a sà buteje ant le man ëd Nosgnor Gesù Crist, a sarà da chiel multiplicà për provëdde ai bzògn ëd tanti (coma ch’a l’é piturà da l’episòdi evangélich dla multiplicassion dij pan e dij pess). La vita cristian-a, tutun, a l’é pa mach n’esperiensa privà perché, per la grassia ‘d Dé, ël cristian a treuva sò pòst ant la stòria d’un pòpol antregh, ël pòpol che Nosgnor a l’ha sernù, israel. Ëd sossì an parla la letura ciapà da l’epìstola ai Roman. Ël cristian a onora ‘l pòpol e l’esperiensa d’Israel, dàit che lor a son “ij frej pì grand” dij cristian. A l’é ‘dcò per lolì che për nojàutri la vita dla comunità cristian-a a l’ha motobin ëd pèis.
I.
Ël Salm 17 a l’é na preghiera ‘d làuda e d’arconossensa d’un cristian che, bele s’a l’é ansërcià da ‘d nemis mortaj, a l’ha fàit l’esperiensa ‘d coma ch’as peul trové an Nosgnor pas e sicurëssa. Soa ànima a l’é an pas con Dé përché Nosgnor a l’ha falo ogèt ëd na cura amorèivola: a l’ha purificalo dal pëccà e a lo guida ant ël bìn. Quand ch’a prega, chiel a sà ‘d podèj trové an Dé chi ch’a lo guerna e a lo dësfend. Coj ch’a na mnasso soa integrità fìsica, moral e spiritual, a podran pa butelo an dirota.
“Nosgnor! Considera mia giusta càusa. Fà atension a mè crij d’agiut. Scota la preghiera ch’it smon-o s-cet. Fà na giusta decision an mè favor! Delibera lòn ch’a l’é giust! Ti ‘t l’has guardà da bin le motivassion ëd mè cheur. It l’has esaminame ant ël mentre ch’i dormìa. It l’has fane na valutassion e ‘t l’has trovà ch’i l’avìa gnun pecà. I l’hai ferma la determinassion ëd dì gnente ch’a peussa disse ‘n pëccà. I l’hai nen seguità lòn che ‘l mond a fà. Giusta coma ti ‘t l’has comandà, i l’hai nen andaje dapress a le pianà ‘d coj ch’a son violent. I vado dapress diligentement a la via ch’it l’has mostrame. I na ciapo gnun-a deviassion. Nosgnor! It t’invoco përchè it ëm scotraj. Scotame! Scota lòn ch’i diso! Fedel coma ch’it ses, fa vëdde a tuti le maravije ch’it fas, ti ch’it libere coj ch’a vardo a ti për trové ‘d protession dai sò nemis. Guern-me tanme ti ‘t guerneissa ël luminèt ëd tò euj! Stërmëme a l’ombra ‘d toe ale! Guern-me da la gent grama ch’am ataca. Ij mè nemis am ëstan d’antorn mach për masseme. A l’han ëd cheur ëd pera, a parlo con arogansa. Am ataco, adèss lor am stan d’antorn. A l’han l’intension ëd campeme a tèra. Ël mè nemis a l’é tanme ‘n leon ch’a veul fé a tòch soa pijàita, tanme ‘n leon giovo ch’as quacia an dij leugh stërmà. Seurt fòra, Nosgnor! Pija posission ëdnans a chiel! Butlo an gionojon! Dovra Toa spa për libereme da sta gent grama! Dovra Toa potensa për libereme da sti sassin, dai sassin dë sto mond! Soa prosperità ‘d lor a-j rend arogant. Ti ‘t l’has daje abondansa ‘d beni, tut lòn ch’a vorio. A l’han tante masnà e a lor a-j lasseran soe richësse. Për lòn ch’am rësguarda, përch’ i son nossent, i vëddrai Tò visagi. Quand che mi ‘m dësvijaraj, i godrai ‘d Toa rivelassion” (Salm 17).
II.
Dé a l’é mai, gnanca për coj ch’a chërdo nen an chiel, quaicòsa d’andiferent, përché contra Nosgnor lor a-j fan sèmper guèra: a l’é na presensa ch’a lassa mai an pas soa cossiensa ‘d lor. Na “lòta” con Nosgnor, contut, a l’é quajcòsa che sovens fin-a ‘l chërdent a n’é angagià, përchè ij cherden a l’ha da fè tùit ij dì con soa natura ‘d pëccà ch’a vorìa arviresse contra l’autorità e la Lege ‘d Nosgnor. A sarà Nosgnor a vince an cola lòta-lì: lolì a l’é sicur, ma costa lòta Nosgnor a la renderà n’ocasion për rinforsé ‘l chërdent për ël bin. Sossì a l’é lòn ch’a càpita ant l’episòdi dla lòta dël patriarca Giacòb contra n’òm dësconossù an Génesi 32, che peuj as arvelerà coma Nosgnor midem, ch’a lo purìfica e a lo cangia.
Lòta con Nosgnor. “Durant cola neuit Giacòb a l’ha pijà ‘n pressa soe doe fomne, soe doe servente, e ij sò undes fieuj e a l’ha travërsà lë svass dël Iaboch. A la pijaje e a l’ha faje travërsé ‘l torent ansema a tut lòn ch’a l’avìa. Ansì Giacòb a l’é restà sol. A l’é stàit antlora che n’òm a l’ha lotà con chiel fin-a a la primalba. Quand che col òm a l’é rendusse cont ch’a podìa nen bate Giacòb, a l’ha patlà fòrt soa giontura dl’anca tant che, antramentre ch’a fasìo la lòta, l’anca a l’é dëslogasse. Peui l’òm a l’ha dit: “Lass-me andé përchè a l’é già l’alba”. E Giacòb a l’ha replicaje: “It lasseraj nen se it l’avras nen benedime”. L’òm a l’ha ciamaje: “Come ‘t ciames-to?”. Chiel a-j rispond: “Giacòb”. “Tò nòm a sarà pi nen Giacòb, ma Israel, përch’ it ‘t ses batùte con Nosgnor e con j’òm e ‘t l’has vinciù”. Peui Giacòb a l’ha dije: “Për piasì, dime tò nòm”. “Përchè t’im ciame ‘l nòm?”, a l’ha replicà. Peui a l’ha daje na benedission ambelelà. Antlora Giacòb a l’ha dàit a col pòst ël nòm ëd Penuel, përchè, coma ch’a l’ha dëspiegà, “I l’hai vëddù Nosgnor facia a facia e i son dzurvivù”. Ël sol a l’é alvasse quand che Giacòb a l’ha passà Penuel, ma adèss chiel a sopiava përché a l’avìa l’anca dësligà. Costa-sì a l’é la rason përché j’israelita, fin-a al dì d’ancheuj a mangio nen ël tèndin ch’a l’é tacà a la giontura dl’anca përché Giacòb a l’era stàit patlà pròpi an sla giontura dl’anca aranda al tèndin” (Génesi 32:22-31).
III.
Israel a l’era ‘l nòm neuv pien ëd significassion che Nosgnor a l’avìa daje a Giacòb. Col nòm a l’é vnùit a esse la marca dla fede e dla stòria dël pòpol dj’ebreo. J’Israelita as peudo bin consideresse nòstri frèj pì grand, ij frèj pì grand dij cristian. Për lòn i l’oma ‘l débit e la responsabilità d’onoreje e d’ess-ne arconossent perché, da la mira spiritual, nojàutri i soma stàit entà an col erbo. A fan part ëd nòstra famija. Ëd lòn l’apòstol Pàul a na dà tante rason. Vera, chiel as crussia përché la pì part ëd lor, j’ebreo, a l’han arfudasse d’arconòsse Gesù ‘d Nasaret coma ‘l Messia ch’a spetavo, ma cost arfud a sarà mach për un pòch ëd temp. J’ebréo a resto për Nosgnor ël pòpol sernù, che nojàutri i l’oma da onoré.
L’anvìa ‘d Pàul për la conversion dj’Ebreo. “I’v diso la vrità ‘n Crist (i diso nen ël fàuss!): mia cossiensa am na dà la conferma an lë Spìrit Sant, ch’i l’hai ant ël cheur na granda afflission e un torment ch’am chita mai. S’a fussa possibil, i saria bin dispòst fin-a a esse mi istèss separà dal Crist për amor ëd mè pòpol, ij mè compatriòt,j’israelita, dont a l’é l’adossion, la glòria, le alleanse, la Lej, ël servissi divin, le promësse e ij patriarca. Da lor a ven, për dissendensa ‘d natura, ël Crist, ch’a l’é Nosgnor Dé dzura ògni còsa, benedì për sèmper. Amen” (Romani 9:1-5).
IV.
A l’é bin pòch lòn ch’i podoma deje nojàutri coma nòstra contribussion për lë spantiament dël Regn ëd Nosgnor an cost mond ch’a l’é pien ëd sagrin e ‘d necessità, “i l’oma mach sinch pan e doi pess!”. Se, però, col pòch i lo butoma ant le man ëd Gesù, chiel a l’ha l’abilità ‘d multiplichelo për sodisfé, fin ch’a n’abio pro, ai bzogn materiaj e spirituaj ëd la gent. Sossì a l’é lòn ch’i trovoma ant l’episòdi evangelich dla prima multiplicassion dij pan, ant ël capìtol 14 dël vangel ëd San Maté.
Gesù a dà da mangé ai sinch mila. “Ora, quand che Gesù a l’ha scotà lòn, a l’é artirasse da lì an sna barca për sté për sò cont. Nopà, quand che la gent a l’ha savulo, a l’é andaje dapress a pé dai pais d’antorn (arlongh la riva). Apress d’ess-ne calà giù, Gesù a l’ha vëddù un baron ëd gent ch’a l’era rivaie e an n’avia compassion, e a l’ha varì ij malavi ch’a l’avìo portass-je ansema. Quand l’é fasse sèira, ij sò dissépoj a son vnù e a l’han dije: “Sto-sì a l’é ‘n pòst isolà e a l’é già tard. Manda via la gent, parèj ch’as na vado tùit a le borgià për catesse da mangé”. Ma chiel a l’ha dije: “A-i é nen da manca ch’as na vado. Deje vojàutri quaicòsa da mangé”. E a l’han rësponduje: “Ma i l’oma mach sinch pan e doi pess!”. “Portemje sì!”, a l’ha replicà. Antlora a l’ha dàit istrussion a la gent ëd setesse an sl’erba. A l’ha pijà ij sinch pan e ij doi pess e an aussand j’euj al cél a l’ha pronunsià la benedission. Peui a l’ha rompù ij pan e a l’ha daje ai sò dissépoj e ij dissépoj a la gent. Tùit a l’han mangiane e a son ëstane sodisfàit, e dij tòch ch’a l’é vansass-ne a l’han ampinije dòdes cavagne. Ora, sensa contene le fomne e le masnà, a-i ero apopré sinch mila òm ch’a l’avìo mangià” (Maté 14:13-21).
Orassion
Nosgnor Dé! It rendoma grassie për le leture ‘d toa paròla ch’i l’oma scotà ancheuj e për lòn ch’a l’han mostrane. Dane d’avèj lë spirit dlë scritor dël Salm, che an ti a treuva la pas e la fòrsa për afronté le dificoltà dla vita e dl’esperiensa cristian-a. Dane ‘d podèj trasformè le lòte che, coma Giacòb, is na soma angagià përchè ch’a sìo ocasion ëd dventé pì fòrt për podej ess-te pì ùtij a tò sërvissi. Dane ‘d deje valor a la vita cristian-a coma pòpol e comunità, e ch’i doma l’onor ch’i-j dovoma a la stòria e a l’esperiensa ‘d mirié d’agn ëd tò pòpol. Col pòch ch’i l’oma, ò Nosgnor, i lo butoma volenté an toe man, sicur ch’it lo multiplicheras për toa glòria e për fé ‘d bin a tanti. It pregoma ‘dcò che toa misericòrdia, ch’a vnirà mai a manch, a purifica e a guerna toa Gesia; e, dàit che chila a peul nen vive an sicurëssa sensa tò agiùt, guern-la sèmper për toa bontà. It lo ciamoma për la mediassion ëd Gesù Crist, nòst Signor, ch’a viv e regna con ti e con lë Spirit Sant, un sol Dé, ora e për sèmper. Amen.
Leave a Reply