Leture bìbliche: Salm 86; Maté 10:23-39; Génesi 21:8-21; Roman 6:1-11
Le leture bìbliche dla tersa duminica apress ëd la Pancòsta a buto an evidensa coma, an ësto mond ch’a l’é nemis ëd Dé, confessé e vive con coerensa la fede bìblica a peuda provoché na violenta oposission. I vëdoma sossì ant la vicenda ‘d David, coma ch’a l’é rapresentà ant ël Salm 86. David, angossà dai sò nemis ch’a-j dan dré për masselo, a treuva an Nosgnor soa consolassion e fòrsa. I vëdoma sossì ‘dcò ant la letura dël vangel, cola ‘d Maté 10:24 e vìa fòrt, anté che Gesù a buta ij sò dissépoj ans l’avis ch’a sarìo stàit ostegià pròpi coma chiel midem. Costa situassion-sì a deuv pa dëscorageje nè porteje a fé ‘d compërmess con ël mond ch’a-j përséguita. Ant la përseveransa e ant la certëssa dla vitòria final ëd Dé ant ël Crist, a stà soa fòrsa ‘d lor. La tersa letura, contut, tirà da Génesi 21, la vicenda dël fieul che Abraam a l’avìa avù da la serva Agar, a buta ‘dcò an evidensa coma dzagreàbil a peudo esse le conseguense dla mancansa ‘d fé ant le promësse ‘d Nosgnor, conseguense che Nosgnor, an soa misericòrdia, ‘dcò a rangia. Ël përdon e la toleransa ‘d Dé, contut, a peul nen esse na scusa për pijé ‘l pecà a la legera, o coma na sòrt ëd licensa ‘d pëcché. Al contrari, a l’ha da cissene a l’ubidiensa, arconossend che lòn che Nosgnor an comanda a l’é sèmper bon e giust. Sossì a l’é lòn ch’i trovoma ant l’ùltima letura, tirà da la litra ai cristian ëd Roma.
I.
Ant ël Salm 86, ch’i andoma a lese adess, as mës-cia preghiera e riflession. A l’é na fede ch’a nuriss e ch’an rend pì fòrt, ansavorìa da ‘d làude e ringrassiament. Dàit che David, ambelessì, a l’era riussì a scapé vìa da ‘d situassion angossiose, chiel a comparision-a coj sagrin ch’a l’avìo crasalo con la bontà e la potensa ‘d Nosgnor ch’a l’han tiralo fòra da lì. Pì ‘d lòn, David a ciama a Nosgnor nen mach d’esse liberà dai sò nemis, ma a prega ‘dcò che ‘l timor ëd Nosgnor a sìa bin piantà e anreisà an sò cheur.
“Nosgnor! Bass-te e scota mia preghiera! Rëspondme, përchè ch’i l’hai pròpi da manca ‘d tò agiut. Guern-me, përché i son un dij tò fedej. Mè Dé! Salva ‘l tò servent ch’as fida ‘d ti! Nosgnor! Abie pietà ‘d mi ch’it ciamo tut ël dì. Dà costa gòj a tò servent. A ti i elévo l’ànima mìa. Nosgnor! Ti ‘t ses csì bon, csì pront a përdoné, csì pien d’amor për tuti coj ch’at ciamo agiùt. Nosgnor! Scota mia preghiera, scota mia sùplica. Anvers ëd ti as eleva mia invocassion ant l’ora dël perìcol: i sai che ti ‘t ëm rëspondras. Nosgnor! An tra tùit ij dio a-i é gnun ch’a sia coma ti! A-i é gnun ch’a peuda fé lòn ch’it fas ti! Nosgnor! Tùit ij pòpoj ch’it l’has creà a vniran a prostërnesse dëdnans a ti e a daran glòria a tò nòm. Përchè ti ‘t ses grand, Nosgnor, e it fas ëd maravije! Mach ti it ses Dé. Mostrame toe vie e mi im ancaminrai an toa vrita. Acòrd-me la purëssa dël cheur parèj ch’it daga onor! Nosgnor, mè Dé! Con tut mè cheur it laudrai, i darai glòria a tò nòm për sèmper. L’amor ch’it l’has për mi a l’é bin grand: it l’has salvame da la tèra dij mòrt. Nosgnor! Ëd gent malgrassiosa a l’é levasse contra ‘d mi, na banda ‘d sassin a serca ‘d masseme. Për lor ti ‘t ses un dio da rije. Tutun ti, Nosgnor, it ses un Dé ‘d compassion e ‘d bontà, ch’a castiga mai volenté e ch’a l’é fedel e rich d’amor. Vard-me e abie pietà ‘d mi. Dà toa fòrsa a tò servent, salva ‘l fieul ëd toa serventa. Dame ‘n segn ëd toa bontà e coj ch’am m’han an òdio a lo vëddran e a saran dësvergognà, përchè ti, Nosgnor, it ses mè agiùt e consolassion” (Salm 86).
II.
Për nojàutri, sté da la banda dël Crist coma ij sò dissépoj a l’é mai belfé, përché soens a veul dì butesse contra dla manera ‘d pensé e ‘d vive ‘d cost mond. Cost mond, an efet, a l’ha gnun-a toleransa për coj ch’a lo veulo buté an question e, dzurtut, për chi ch’as conforma ai sò prinsipi e imposission. Sossì a podrìa ampliché aperta përsecussion për coj cristian ch’a veulo nen sogetesse al regim ch’a dòmina, a soe mnasse e intimidassion. Ij cristian, dovrìo-ne avèj tëmma ‘d sossì? Nò, gnanca la tëmma dla mòrt, përché a sarà ‘l Crist, a la fin, a vince e a vendichesse dij tùit ij sò nemis. Sentoma lòn ch’a dis Gesù a së riguard ant ël vangel ëscond San Maté.
“Ël dissépol a l’é nen pì grand ëd sò magister, ni ‘l servitor pì grand ëd sò padron A l’é pro për ël dissépol d’esse parèj ‘d sò magister, e ‘l servitor parèj ‘d sò padron. S a l’han ciamà ‘l pare dla famija Belsebù tant pì a ciamran-ne parèj coj ëd ca soa. Avèj tëmma ‘d Nosgnor, pa dl’òm. Avèj nen tëmma ‘d lor, përché a-i é gnente dë stërmà ch’a ven-a nen dësquatà, ni gnente ‘d segret ch’a ven-a pa a esse conossù. Lòn ch’iv diso ant lë scur, dijlo al ciàir, e lòn ch’iv diso ant j’orije, predichelo dai cuvert dle ca. Avèj nen tëmma ëd coj ch’a masso ‘l còrp m’ a peudo nen massé l’ànima. Avèj tëmma, pitòst, ëd Col ch’a peul mandé an perdission e l’ànima e ‘l còrp campandje ant l’infern. As vend-lo nen doi passaròt për un sòld? E pura a-i n’a i é pa un ‘d lor ch’a casca ‘n tèra sensa la volontà ‘d vòst Pare. Fin-a ij cavèj ‘d vòsta testa a son tuti contà. Donca, avèj nen tëmma, vojàutri i l’eve pi ‘d valor che motobin ëd passaròt. Chicchessìa, antlora, ch’am confesserà ‘dnans a la gent, i lo confess-raj ‘dcò mi ‘dnans a mè Pare ch’a l’é an cél. Ma chicchessìa ch’ am arnegrà dëdnans a la gent[11], i lo arnegrai ‘dcò mi ‘dnans a mè Pare ch’a l’é an cél. Chërde nen ch’i sìa vnù a porté la pas an sla tèra, i son nen vnù a porté la pas, ma la spa. Përché i son vnù a divide ‘l fieul da sò pare, la fija da soa mare, e la nòra da soa madòna, e ij nemis d’un òm a saran coj dl’istèssa soa ca. Col ch’a l’ha pì car sò pare o soa mare che mi, a l’é nen degn ëd mi, e col ch’a l’ha pì car sò fieul o soa fija che mi, a l’é nen degn ëd mi. E chicchessia ch’a pija nen soa cros e ch’am ven-a nen dapress, a l’é nen degn ëd mi. Col ch’a trova soa vita a la perdrà, ma col ch’a l’avrà perdù soa vita për amor ëd mi, a la trovrà torna” (Maté 10:23-39).
III.
Ël patriarca Abraam e soa fomna Sara a l’avìo ciàire dificoltà a chërde a lòn che Nosgnor Dé a l’avìa promëttuje, visadì ch’a l’avrìo avù na masnà malgré ch’a l’ero già vej e frust. J’agn a passo, e ‘l fàit ch’a l’han gnun ardité a-j fà ciapé da l’angossa. A veulo pì nen ëspeté e parèj a Sara a-j ven l’ideja che sò marì a l’avrìa podù avèj un fieul da soa serva ‘d lor, Agar. Col fieul a sarìa stàit l’istess coma ‘l sò e ardité legal d’Abraam. A l’é parèj che a sarìa nà Ismael, ma col fieul-lì a l’avrìa daje mach ëd sagrin. Ant l’episòdi ch’i lesoma ancheuj, Sara a riess a fé paré vìa Agar e Ismael. Dé, tutun, an soa misericòrdia a l’avrìa peui seguità a benedì Ismael e ij sò dissendent.
Agar e Ismael. “Ël cit [Isach] a l’era chërsù e a l’era stàit dëspupà, e Abraham a l’avìa selebrà l’aveniment con un disné gròss. Ma Sara a l’avìa vëddù che ‘l fieul d’Agar, l’Egissian-a, col che chila a l’avìa parturì a Abraham, ch’as badinava dël fieul Isach. Parèj, adressandse a Abraham, a l’ha dije: “Dësbarass-te dë sta serva e ‘d sò fieul, përchè ‘l fieul ëd na serva a l’abia nen da spartì toa ardità con mè fieul Isach. La còsa a l’é dëspiasuje motobin a Abraham përché Ismael a l’era bin ëdcò sò fieul. Ma Nosgnor a l’ha dije a Abraham: “Sagrinte nen për tò fieul Ismael nì për toa serva. Scota lòn ch’a dis Sara, përchè la dissendensa ch’a porterà tò nòm a sarà cola d’Isach. Dël fieul dla serva, përchè ch’a l’é tò fieul, i na farai ‘dcò un grand pòpol. Antlora Abraham a l’é aussasse ‘d prima matin, a l’ha prontà da mangé e n’oiro d’eva e a l’ha daj-je a Agar, cariandje ansima soe spale. Parèj a l’ha mandala via con sò cit e chila a l’à andass-ne vagand për ël desert ëd Bersabéa. Finìa ch’a l’era l’eva dl’oiro, Agar a l’ha butà giù la masnà sota ‘n busson e a l’é andàita un pò pì da leugn a la distansa d’un tir d’arch për nen ësté a vëdde la masnà ch’a meuir, e a l’é astasse piorand e sanglotand. Ma Nosgnor a l’ha sentì la masnà ch’a piorava e n’àngel ëd Nosgnor a l’ha ciamà Agar dal cél e a l’ha dije: “Còs has-to Agar? Gnun-e tëmme, përchè Nosgnor a l’ha scotà la vos dla masnà là andova ch’as treuva. Àuss-te, pijte la masnà e tenla për man përchè mi i farai ëd chiel un grand pòpol”. Antlora Nosgnor a l’ha dovertaje j’euj e chila a l’ha vëddù n’adoss d’eva. Parèj a l’é andàita a ampinì l’oiro e a l’ha fàit bèive la masnà. Nosgnor a l’era con la masnà, ch’a l’é chërsùa e a l’ha abità ant ël desert e a l’é dventà ‘n tirador d’arch. Chiel a l’é stàit ant ël desert ëd Paran e soa mare a l’ha pijàje na fomna ant ël pais d’Egit” (Génesi 21:8-21).
IV.
La grassia ‘d Nosgnor, che Gesù Crist a l’ha sporzune e ch’i l’oma arseivula për fede, an vagna ‘l përdon dij nòstri pëccà. Sossì, contut, i podoma nen considerelo na scusa për sotëstimé ‘l pëccà, o pes, un ëscapatòri për trasgredì la lege moral ëd Dé coma si ‘l përdon a fussa “garantì”. Ël cristian, oget ëd la redension e liberà da le conseguense dël pëccà, a mortifica le tendense pecaminose ch’a treuva an chiel e a ‘mprend dal Crist, ch’a-j veul bin, në stil ëd vita neuv. Lesoma lòn ch’a dis a sto rësguard l’apostol Pàul ant soa litra ai cristian ëd Roma.
La vita neuva an Crist. Còsa dirom-ne, donca? Starom-ne ant ël pecà përchè la grassia a peuda fosoné? Ëd gnun-a manera! Noi ch’i soma mòrt al pecà, com podrio-ne ancora vive ant ël pecà? Seve nen che tuti nojàutri ch’i soma stàit batesà an Gesù Crist, i soma stàit fongà ant soa mòrt? An efet, pr’ ël batèsim i soma stàit sotrà con chiel e i l’oma pijà part a soa mòrt, përchè coma Crist, për l’assion dla glòria dël Pare, a l’é arsussità dai mòrt, ëdcò nojàutri i l’abio da vive na vita neuva. Dàit ch’ i soma stàit unì a chiel an pijand part a soa mòrt, dl’istessa manera i pijeroma part a soa arsurression. I savoma che l’òm vej, visadì nòstra veja natura, a l’é stàit butà an cros con Crist përchè an nòstra vita ël pecà a përdèissa soa fòrsa. I l’oma pì nen da serve ‘l pecà coma dë s-ciav. Col ch’a l’é mòrt a l’é liber dal pecà! Ora, s’i soma mòrt ansem a Crist, i chërdoma ‘dcò che ant l’istessa manera i vivroma ansem a chiel. Ëd sòn i na soma sicur përchè Crist a l’é arsussità dai mòrt, e chiel a meuir pì nen, la mòrt a lo dòmina pì nen. Quand ch’a l’é mòrt, a l’é mòrt al pecà na vòta për sèmper, ma ora ch’ a viv, chiel a viv për la glòria ‘d Nosgnor. Vojàutri ‘dcò për l’istess, feve cont d’esse mòrt al pecà ma viv për Nosgnor an Gesù Crist Nosgnor. Ch’a regna donca pì nen ël pecà ant ël vòst còrp mortal; sogeteve nen a j’anvìe ch’a l’ha për lòn ch’a l’é pecà. Fé che gnun-a part ëd vòst còrp a vnissa në strument dël mal al servissi dël pecà. A l’opòst, smonve a Nosgnor coma ‘d gent ch’a l’é passà da la mòrt a la vita; fé che le part ëd vòst còrp a sìo al servissi ‘d Nosgnor coma djë strument për fé ‘l bin. Ël pecà a l’é pì nen vòst padron, përchè i vive pì nen sota la Lej, ma sota la grassia.
Orassion
Nosgnor! Fà che noi i l’àbia sèmper d’amor e ‘d riverensa për Tò Nòm sant, përché Ti it ses mai strach ëd giuté e governé coj ch’it l’has butà dzura ‘l fondament frem ëd Toa misericòrdia; për Gesù Crist, nòst Signor, ch’a viv e regna con Ti e con lë Spirit Sant, un sol Dé, pr’ ij sécoj dij sécoj. Amen.
Leave a Reply