Dominica, ël 7 ëd giugn 2020 – Prima Dumenica apress ëd la Pancòsta
Leture bìbliche: Salm 8; Génesi 1:1-2:4; Maté 28:16-20; 2 Corint 13:11-13.
Le leture bìbliche ëd costa prima duminica apress ëd la Pancòsta, a ciapo ansema ‘l prim capìtol dla Génesi e ‘l Salm nùmer eut, ch’a podrìo disse tùit e doi d’imn ëd làude a Nosgnor Dé ‘l Creator për soa potensa, sapiensa e providensa. I l’oma, peuj, ëd grand’ amportansa la Granda Comission ch’i trovoma ant l’ùltim capitol dl’Evangel ëscond San Maté, anté che Gesù an comanda ‘d nunsié a tut ël mond el messagi dl’Evangelo, mostranda, a tute le nassion a vive conform a la sapiensa ëd la Paròla ‘d Nosgnor. La quarta letura, da la sconda litra ai Corint, a l’é n’esortassion fàita al pòpol ëd Nosgnor, a esse ‘d testimòni sèmper pì vajant e an concòrdia l’un con l’àutr, che përdabon l’euvra dël Crist e soa Paròla a l’ha ‘d fòrsa e ‘d sucess për la salvëssa ‘d cost pòver mond. Costa ultima letura a la dovroma coma benedission final. Angagiomse con fiusa ant l’euvra ‘d Nosgnor.
I.
Coma tùit ij Salm, ël Salm eut a l’é ma càntica ‘d glòria adressà a Nosgnor. La glòria a Nosgnor a l’é dàita dzurtut për le maravije ‘d soa Creassion, ëd maravije ch’a son tant ciàire che la làude dël Signor a ven fin-a da la boca dle masnà e dij poparin, e sossì , l’apër feje onta ai nemis ëd Nosgnor. La làuda a Nosgnor a ven ëdcò dal ròl ëspecifich, l’ancombensa, che chiel a dàit a l’òm ant la curnis ëd soa maravijosa creassion: “It l’has falo ’d tantsìpòch anferior a j’Àngej”. I lesoma cost Salm ant la version ëd Pinuccia Gamba.
Glòria ‘d Dé e dignità dl’òm. “Òh Tut Potent, nòst Dé, coma ch’a l’é grand tò nòm su tuta la tèra! Toa glòria fonga le rèis ant ij cej! Da la boca dle masnà, e dij puparin, a s’àussa ’na làuda contra ’d chi ch’a t’ha ’n ghignon, e përparèj a taso ij nemis, j’aversari. Cand ch’i resto ’nciarmà dnans ai tò cej, euvra dle toe man, la lun-a e le stèile che it l’has sëmnà lassù, im ciamo: lòn ch’a l’é mai l’òm përché ti ’t n’arcòrde ’d chiel, e ’l fieul ëd l’òm përché it l’abie ansì a cheur? It l’has falo ’d tantsìpòch anferior a j’Àngej, it l’has soagnalo ’d glòria e dë splendor, it l’has daje podèj sl’euvra ’d toe man, e it l’has butà tui ai sò pé: jë strop e tute le màndrie, e ’dcò le bestie ferose dij grand bòsch, j’osej dël cel e ij pess dël mar, e tut lòn che a viv ant ël creus dël creus dël gran mar. Òh Tut Potent, nòst Dé, coma a l’é grand tò nòm su tuta la tèra!” (Salm 8).
II.
Ël racont ëd la Creassion ant ël capìtol prim dël lìber dla Génesi, a l’é ‘n racont ch’a l’é un dij fondament dla fede ebràica e cristian-a. A son tanti j’insegnament e le considerassion ch’as podrìo fé a cost riguard. Cost test a stabiliss na concession dël mond e dla vita ch’a contradiss ëd pianta sìa le mitologìe antiche che j’ideologie moderne che tanti a-j chërdo sensa disserniment. Ël pòpol ëd Nosgnor a deuv pa nen vërgognesse ‘d fortilo con fòrsa e ‘d vive tute soe implicassion pràtiche ch’a son për nòst boneur.
La creassion dël mond. “Ant ël prinsìpi dla creassion, quand che Nosgnor a l’ha fàit ij cej e la tèra, la tèra a l’era sensa forma e veuida e ‘d top ëspèss a cheurvìa la përfondità dla superfice dj’aque, ma lë Spìrit ëd Nosgnor as dasìa da fé dëdzora dla superfìce dj’aque. Nosgnor a l’ha dit: “Ch’a sìa la lus” e a s’é fasse la lus. Nosgnor a l’ha vëddù che la lus a l’era bon-a. A l’é parèj che Nosgnor a l’ha separà la lus dal top. Nosgnor a l’ha ciamà la lus “dì” e ‘l top “neuit”. Antlora a l’é stàita na sèira e a l’é stàita na matin. Sto-sì a l’era ‘l dì ch’a fà un. Nosgnor a l’ha dit: “Ch’a sia na vòlta ant ël mes dj’aque e ch’a separa j’aque da j’aque”. Antlora Nosgnor a l’ha fàit la vòlta e a l’ha separà j’aque ch’a son sòta la vòlta da j’aque ch’a son ëdzora dla vòlta, e parèj a l’é stàit. Nosgnor a l’ha ciamà la vòlta “cel”. Antlor’ a l’é stàita na sèira e a l’é stàita na matin. Sto-sì a l’era ‘l dì ch’a fà doi. Nosgnor a l’ha dit: “Che j’aque sota ‘l cel as buto ‘nsema ant un sol pòst e ch’a comparissa ël teren sùit. E parèj a l’é stàit. Nosgnor a l’ha ciamà ‘l teren sùit: “Tèra” e j’aque ch’a l’ero butasse ‘nsema: ij “mar”. Nosgnor a l’ha vëddù che tut sòn a l’era bon. Nosgnor a l’ha dit: “Che la tèra a pòrta ‘d gich, ëd piante ch’a pòrto dij smens conform a soe sòrt, e dj’erbo ch’a pòrto an lor dij smens conform a soe sòrt. E parèj a l’é stàit. La tèra a l’ha portà ‘d vegetassion – ëd piante ch’a portavo dij smens conform a soe sòrt, e dj’erbo ch’a portavo an lor dij smens conforma soe sòrt. Nosgnor a l’ha vëddù che tut sòn a l’era bon. A l’é stàita na sèira e a l’é stàita na matin. Sto-sì a l’era ‘l dì ch’a fà tre. Nosgnor a l’ha dit: “Ch’a-i sio ‘d ciàir ant la vòlta dël cel për separé ‘l dì da la neuit, e ch’a-i sio ‘d marche për indiché lë stagion, ij dì e j’agn, e ch’a servo da ciàir ant la vòlta dël cel për anluminé la tèra”. E parèj a l’é stàit. Nosgnor a l’ha fàit doe lus grande – ël ciàir pì grand për regolé ‘l dì e ‘l ciàir pì cit për regolé la neuit. A l’ha fàit ëdcò le stèile. Nosgnor a l’ha butà ij ciàir ant la vòlta dël cel për anluminé la tèra, për regolé ‘l dì e la neuit e për separé la lus dal top. Nosgnor a l’ha vëddù che tut sòn a l’era bon. A l’é stàita na sèira e a l’é stàita na matin. Sto-sì a l’era ‘l dì ch’a fà quatr. Nosgnor a l’ha dit: “Che j’aque a furmiolo d’un furmiolament ëd creature vive e che dj’osej a volo ‘n sla tèra vers la vòlta dël cel”. Nosgnor a l’ha creà ij pèss grand e tute le bestie vive ch’as bogio e ch’a furmiolo ant j’aque conform a soe sòrt. A l’ha creà ‘dcò minca n’osel con dj’ale, conform a soe sort. Nosgnor a l’ha vëddù che tut sòn a l’era bon. Nosgnor a l’ha benedije e a l’ha dit: “Ch’i Sie fosonant. moltiplijeve e ‘mpinì j’aque dij mar, e che j’osej as moltiplico ‘n sla tèra”. A l’é stàita na sèira e a l’é stàita na matin. Sto-sì a l’era ‘l dì ch’a fà sinch. Nosgnor a l’ha dit: “Che la tèra a pòrta ‘d creature vive conform a soe sòrt: ëd cabial, dij serpent e ‘d bestie sarvaje, conforma soe sòrt, E parèj a l’é stàit. Nosgnor a l’ha fàit le bestie sarvaje conform a soe sòrt, ëd bestiam conforma soe sòrt, e tute le creature ch’a strusio an sla tèra conform a soe sòrt. Nosgnor a l’ha vëddù che tut sòn a l’era bon. Antlora Nosgnor a l’ha dit: “Foma l’òm a nòsta imàgine, conform a nòsta smijansa, parèj ch’a peussa dominé ij pess dël mar, j’osej ёd l’aria, ël bestiam e tuta la tèra, e tute le creature ch’as bogio ‘n sla tèra. Nosgnor a l’ha creà l’òm a Soa imàgine, a l’ha crealo a imàgine ‘d Nosgnor e a l’ha faje mas-cc e fumela. Nosgnor a l’ha daje soa benedission e a l’ha dije: “Ch’i sie fosonant, multiplijeve, ampinì la tèra e sogetela! Dominé ij pess dël mar, j’osej ёd l’aria e minca creatura ch’as bogia ‘n sla tèra. Peui Nosgnor a l’ha dit: “Iv dago minca pianta ch’a pòrta dla smens ‘nsima ‘d tuta la tèra e tuti j’erbo ch’a pòrto ‘d frut ch’a l’abio dë smens: tut lòn a sarà vòsta noritura. E a tute le bes-cie dla tèra, e a minca n’osel dël cél, e a tute le creature ch’as bogio ‘n sla tèra – tut lòn ch’a l’han an lor midem ël sofi dla vita, i dago tute le vërdure për noritura, E parèj a l’é stàit. Nosgnor a l’ha vëddù tut lòn ch’a l’avìa fàit e a l’era pròpi bon! A l’é stàita na sèira e a l’é stàita na matin. Sto-sì a l’era ‘l dì ch’a fà ses. Për parèj ij cej e la tèra a son ëstàit compì con tut lòn ch’a conten-o. Nosgnor a l’ha compì soa euvra ant ël dì ch’a fà set. A l’ha chità ‘d travajé ant ël dì ch’a fà set. Nosgnor a l’ha benedì ël dì ch’a fà set e a l’ha santificalo, përché an col dì lì a l’ha chità l’euvra ëd la creassion” (Genesi 1:1-2:4).
III.
Anans d’artorné a Dè sò Pare, Gesù arsussità a dà ai sò dissépoj la comission d’andé per tut ël mond për espantié la conossensa e la fede ant el Vangel. Nen mach lòn, ma ‘dcò për mostré a tute le nassion a vive conform ai prinsìpi ‘d vita dla paròla ‘d Nosgnor, prinsìpi ch’a son për la salute dël còrp e dl’ànima. San Maté, ch’a ‘rpòrta cost test, a l’ha pa tëmma d’armarché coma a-i fusso fin-a an tra i dissépoj ëd Gesù coj ch’a l’avìo ‘d dubi am sla realità ‘d costa vision e s’a fussa stàit pròpi necessaria cola comission. Quand ch’a sarìa calà lë Spirit sant, tutun, coj dubi a sarìo tòst dësparì e lor a l’avrìo compì con coragi la comission che Gesù a l’avìa daje. Nojàutri, ij cristian ëd la generassion d’ancheuj, i soma l’arzultà ‘d soa ubidiensa ‘d lor e ‘d soa determinassion a compì col mandat, e ‘dcò nojàutri i seguitoma a portelo anans, mentre ch’i spetuma l’artorn dël Crist, conform a soa promëssa.
La Granda Comission. “Antlora j’undes dissépoj a son andass-ne an Galilea, an sù la montagna andoa che Gesù a l’avìa comandaje ‘d portesse. Quand ch’a l’han vëddulo, a l’han a adoralo, ma quajdun ëd lor a l’avìa ‘d dubi. E Gesù, avzinandse, a l’ha dije: “A l’é stàit dàit a mi tùit ël podèj an cél e an sla tèra. Andé, donch, e fé ‘d dissépoj ‘d tute le nassion, bateseje ant ël Nòm dël Pare, e dël Fieul e dlë Spìrit Sant , e mostreje a scoté tut lòn ch’ i l’hai comandave. E arcordeve ch’i son sèmper con vojàutri fin-a ‘l compiment dij temp” (Matteo 28:16-20).
IV.
La quarta pcita letura d’ancheuj a l’é ciapà da la fin dla sconda litra dl’Apòstol Paul ai cristian ed Corint. As trata d’esortassion adressà al pòpol ëd Nosgnor per feje rende na testimoniansa tuti concòrdi a la realità e potensa dl’euvra dël Crist an lor. Nojàutri l’oma l’intension ëd pijela an sël sério!
“A la fin, car ij mè frej e seur, sté alègher, dventé fòrt ant la fej, ancorageve j’un j’àutri. Vive an armonìa e pas, e ‘l Dé dl’amor e dla pas a sarà con vojàutri. Saluteve j’un j’àutri con ël basin dla pas. Tut ël pòpol sant av saluta. Che la grassia ‘d Gesù Crist ël Signor, l’amor ëd Dé e la comunion dlë Spirit Sant a sio con tuti vojàutri. Amen” (2 Corinti 13:11-13).
Orassion: Dé tut-potent e etern! It rendoma grassie e ‘t laudoma për toa euvra ant la creassion e ant la providensa. It rendoma grassie e ‘t laudoma dzurtut për ch’it l’has ciamane al pentiment e ant la fede an ti, ch’an doverta a toa grassia e a tò sërvissi. Che la coerensa, l’angagg e la determinassion ëd tò pòpol ant ël passà a peuda esse ‘dcò la nòstra, për ess-ne a l’autëssa. Nosgnor! It rendoma grassie për ch’i l’has donà a nojàutri, ij tò sërvitor, la grassia, pr’ el mojen ëd na confëssion ëd vera fede, d’arconòsse la glòria dl’eterna Trinità ‘d toa essensa e, ant la potensa ‘d toa divin-a Majestà, d’adoré l’Unità: che nojàutri i sio frem an costa fede e adorassion, e, a la fin, port-ne a contemplé toa gòria ùnica e eterna, ò Parem che con ël Fieul e lë Spirit Sant a viv e a regna pr’ ij sécoj dij sécoj. Amen.
Leave a Reply