Dominica 31 Magg 2020 – Pancòsta
Leture bìbliche: Salm 104: 24-35; Nùmeri 11: 24-30; 1 Corint 12:1-13; At 2:1-21; Gioann 20: 19-23
Duminica, la pì part ëd le cese cristian-e a sèlebra la Pancòsta. I la podrìo consideré un-a dle quatr mire dl’orisont dla fede cristian-a. La prima a l’é la nassensa an cost mond dël Signor e Salvator Gesù Crist (ël Natal), la sconda a l’é ij patiment, la mòrt e l’arsurression ëd Gesù (la Pasca), la tersa sò artorn a Dé ‘l Pare (l’Assension) e, la quarta, la Pancòsta. A son ij pont feucaj ëd l’ann liturgich cristian. La Pancòsta a marca ‘l moment che la comunità dij dissépoj ëd Gesù a ‘rsèiv na presensa strasordinaria ‘d Nosgnor Dé con loràutri (lë Spirit Sant) ch’a-j dà “l’energìa” ch’a n’ha da manca për porté a compiment la comission che Gesù a-j dà e ch’a-j cangia da person-e sbaruvà, pien ëd confusion e ch’a penso ‘d podèj fé pì gnente, ant na comunità angagià a porté anans con coragi e determinassion, con la Paròla e ij fàit, ël vangel ëd Gesù Crist pr’ ël mond antregh. Nojàutri ij cristian d’ancheuj, an nòstra generassion, i soma l’arzultà ëd soa determinassion ëd lor, e, dzurtut, ëd na presensa ch’a l’é mai vnùa a manch da ‘ntlora, cola dlë Spirit Sant, ch’a l’a argenerane da la mira spiritual, ch’a l’ha portane al pentiment e a la fede an Gesù e ch’an dà j’arsorse necessàrie për continué a porté anans la mission cristian-a. Le leture bibliche d’ancheuj as ancentro, tant pr’ el Testament Vej che pr’ ël Neuv, an sù coma lë Spirit Sant a daga “d’energìa” a sò pòpol.
I
Ël Salm për costa duminica a l’é ‘n tòch dël Salm 104. L’autor a làuda, benediss e magnìfica la magistrìa sbalorditiva dël Creator an tute soe euvre. Chiel a l’é nen mach col ch’a dà la vita, ma col ch’a provëd j’arsorse ch’a-i é da manca perchè minca un-a ‘d soe creature a viva dla mej manera e ch’a daga soa contribussion a l’armonìa dël tut. A la matèria inanimà Dé a-j ispira o “a sofia” ëd sò Spirit e chila a viv. A l’é ‘l midem Ëspirit ch’a argénera ‘d creature uman-e degradà dal pëccà për ch’a ‘rtorno a esse lòn ch’a l’avìo da esse fin dal prinsipi.
“Nosgnor, che gran’ varietà ‘d ròbe ch’it l’has fàit! Ti ‘t l’has faje tute con sapiensa. La tèra a l’é pien-a ‘d toe creature. Vardé-là l’océan, grand e largh, ch’a formiola ‘d creature d’ògni sòrt, sia grande che pcite. Vardé ij bastiment ch’a lo sorgo, e ‘l Leviatan ch’it l’has falo përché a-i s’amusa. Tùit a dipendo da Ti për ël nutriment ch’a l’han da manca. Quand che Ti ‘t jë lo procure, lor a l’archeujo. Ti ‘t doverte la man për deje da mangé e lor a na mangio. Tutun, s’it ët slontan-e da lor, a droco ‘nt lë sparm. Quand ch’it jë ‘rtire lë spirit, lor a meuiro e ‘rtorno a la póer. Quand ch’it jë das Tò respir, as crea la vita e Ti ‘t arnova la facia dla tèra. Che la glòria ‘d Nosgnor a dura për sèmper! Lòn ch’a l’ha fàit a-j dà tant ëd piasì al Nosgnor. La tèra a tërmola a Sò sguard; le montagne a fumo quand che Nosgnor a-j toca. I cantrai a Nosgnor fin tant ch’i vivo. I lauderai Nosgnor fin-a a l’ultim mè respir! Che tùit ij mé pensé a-j sio agradì, përch’ im arlegro an Nosgnor! Che tùit ij pecator a dësparisso da la facia dla tèra; che coj ch’a son gram a scomparisso për sèmper. Che tut lòn che mi i son a làuda Nosgnor! Alejula! Laudé Nosgnor!” (Salm 104: 24-35).
II
La sconda letura dël Testament Vej an fà ‘rtorné al temp anté che ‘l pòpol d’Israel, liberà da la s-ciavensa an Egit, a l’é an marcia anvers la tera dla promëssa. Nosgnor a l’avìa daje na guida d’ecession, Mosè, che Dé a l’avìa ampinilo ‘d sò Spirit. La comission che Mosè a l’avìa da porté anans, contut, a l’é ‘n fardel tròp grand da portesse për le spale ‘d n’òm sol. A l’é parèj che Nosgnor a-j fà divide soe responsabilità con un grop d’amsian, che Nosgnor a-j ampiniss ëdcò lor dlë “spirit dla professìa”, visadì ëd portavos autorèivol ëd soa volontà. Ël govern ëd na nassion a peul nen mach peisé an sna përson-a sola, ma a l’ha da esse spartì.
Nosgnor a dà lë spirit ëd professìa a stanta ansian. “Donca, Mosè a l’é surtì e a l’ha arferije a la gent le paròle ‘d Nosgnor; a l’ha ciamà ansema stanta ansian dël pòpol e a l’ha piassaie d’antorn ëd la Tenda dël Rëscontr. Antlora Nosgnor a l’é calà ant la nìvola e a l’ha parlaje a lor. A l’ha pijà ‘n pò dlë spirit ch’a l’era dzora Mosè e a l’ha anfondùilo ansima a jë stanta ansian. Ant ël moment che lë Spìrit a l’é posasse dzora ‘d lor, coj-lì a profetisavo, ma peuj a l’ha pa pì falo. Për antant, doi òm, un ciamà Eldad e l’àutr Medad, a l’ero restà ant ël campament e lë Spìrit a l’é pogiasse dzora ‘d lor (coj-lì a l’ero bin an tra coj ch’a l’ero stàit anregistrà, ma a l’ero pa surtì për andé a la tenda); Parèj a son butasse a profetisé ant ël campament midèm. Un giovo, a l’ha fala ‘d corsa për arferijlo a Mosè e a l’ha dit: “Eldad e Medad a profetiso ant ël camp!” Antlora Giosué, fieul ëd Nun, che da dòp soa gioventura a l’era al servissi ‘d Mosè, a l’ha dije: “Mosè, mè sgnor, antërdìssje ‘d felo!”. Ma Mosè a l’ha rësponduje: “Ses-to gelos për mi? A fùsso mach tuti ‘d profeta ant ël pòpol dël Signor, e a vorèissa Nosgnor deje a lor sò Spìrit!”. Peui Mosè a l’é tornà ant l’acampament ansema a tùit j’ansian d’Israel” (Nùmer 11: 24-30).
III
Lë Spirit Sant ëd Nosgnor a l’é col ch’a argénera na përson-a e ch’a la compagna al pentiment e a professé la fede ant ël Signor e Salvator Gesù Crist. A l’é ‘l midem Ëspirit ch’a dà a la comunità cristan-a d’òm e ‘d fomne sernù con j’arsorse e ij talent ch’a l’é da manca për porté anans le vàire soe responsabilità. L’apòstol Pàul a lo s-ciairiss ant na soa litra quand ch’a parla dij don (o carìsma) dlë Spirit Sant për ël benefissi dla comunità.
Ij cadò dlë Spirit. “Ora, car ij mè frej e seur, për lòn ch’a riguarda ij cadò dlë Spirit, i veui nen ch’i sìe ant l’ignoransa, Quand ch’ ancora i j’ere ‘d pagan, i seve bin coma ch’iv fasìe antrené dëdsa e dëdlà da ‘d divinità fàusse ch’a peudo nen parlé. Për lòn i veui ch’i sapie ch’a-i é gnun ch’a disa ‘d mal ëd Gesù ch’a peussa esse antrenà da lë Spirit ëd Nosgnor, coma ch’a-i é gnun ch’a disa “Gesù a l’é ‘l Signor” ch’a sia nen për lë Spirit Sant. Ora, a-i é vàire sòrt ëd cadò, ma lë Spirit, ch’a-j dà, a l’é l’istess. A-i é vàire sort ëd servissi ch’as peulo rende, ma i servoma l’istess Signor. Nosgnor a travaja ‘d manere diverse, ma col ch’a travaja an tuti noi a l’é l’istess Dé. Ij cadò che lë Spirit a dà a ognidun, a son dàit pr’ ël benefissi dla comunità. A un lë Spirit a dà la competensa ‘d dé ‘d consèj ëd saviëssa; a n’àutr ël medésim Ëspirit a dà na conossensa foravìa. Grassie a col ùnich Ëspirit un a l’arsèiv na gran fèj e n’àutr ël cadò d’operé ‘d varision, grassie a col ùnich Ëspirit. A l’é chiel ch’a dà a un ël podèj ëd fé ‘d miracoj e a n’àutr ëd fé ‘d professìe. A l’é chiel ch’a dà a un la competensa ‘d disserne se ‘n messagi a ven da lë Spirit ëd Nosgnor o da n’àutr ëspirit e a n’àutr ëd podèj parlé an d’àutre lenghe, e a n’àutr ancora l’abilità d’anterpreteje. Tut sòn a l’é l’euvra ‘d col ùnich e medésim Ëspirit ch’a dëstribuiss tùit ës cadò. A l’é mach chiel ch’a decid che ‘d cadò deje a na person-a. Ël Crist a l’é tanme ‘l còrp uman, ch’a l’é un, contut ch’a l’àbia vàire mèmber; tùit ij sò mèmber, bele ch’a sio tanti, a fan un sol còrp. An tra ‘d nojàutri a-i é dij giudé e dij grech, dij s-ciav e dij lìber, ma tùit i soma stàit batesà ant un sol Ëspirit për formé un còrp sol, e tùit i l’oma borasse d’un medésim Ëspirit” (1 Corint 12:1-13).
IV
Ël racont ël pì rapresentativ ch’i trovoma ant ël Testament Neuv për lòn ch’a riguarda la Përsona e l’euvra dlë Spirit Sant, a l’é lòn ch’a dis ël lìber dj’At dj’Apòstoj ans j’aveniment dla Pancòsta. I trovoma sì dzortut “ël don dle lenghe”, visadì l’abilità e la competensa dla comunità cristian-a ‘d fé conòsse ‘l vangel ëd Gesù Crist a ‘d gent ch’a ven dai pòst ij pì divers. Trasmette ‘l vangel a la gent ëd cost mond, ëd csi tante lenghe e colture, a l’é n’incarich motobin difìcil che mach j’abilità ch’i arseivoma da lë Spirit Sant an permët ëd realisé.
Lë Spìrit Sant e ‘l Dì dla Pancòsta. “Rivà ch’a l’era ‘l dì dla Pancòsta, a l’ero tùit ansema ant ël midem leugh. A l’improvista a l’han sentù ‘n son dal cél coma s’a fussa d’un vent ch’a bofa fòrt e a l’ha ‘mpinì tuta la ca anté ch’a l’ero setà. E a-i é comparìje ëd lenghe coma ‘d feu ch’a son ëspartisse an sù ognidun ëd lor. Parèj a son ëstàit tùit ampinì dë Spìrit Sant e a l’han comensà a parlé an lenghe forëstere, conforma che lë Spìrit a-j fasìa parlé. An col period-lì a-i era a Gerusalem motobin dj’ebreo ch’a-i s’antërtenisìo për l’ocasion dla festa, gent divòta da tute le nassion ch’a-i è sota ‘l cél. Quand ch’a l’é fasse col son, motobin ëd gent a l’é assemblasse dëdnans a la ca e a l’ero tuti dëstornà dal fàit che ognidun a-j sentìa parlé an soa pròpria lenga. D’autut ësbalordì, as disìo l’un con l’àutr: “Ma tuti sti-sì ch’a parlo, a son-ne pa dla Galilèa? Com é-lo donca che mincadun ëd nojàutri a-j sent parlé ant la lenga dël paìs anté ch’i soma nà?”. Parti, Medi, Elamiti, e nojàutri ch’i stoma ant la Mesopotamia, an Giudea e an Capadòcia, ant ël pais del Pont e ant la provinsa dl’Asia, an Frigia e an Panfìlia, an Egìt e ant ij quarté dla Libia, ch’a l’é davzin ëd Cirene, e nojàutri ch’i stoma a Roma? J’ebreo tantme ij prosélit, ij cretèis e j’àrabo, i-j sentoma parlé dle maravìje ‘d Nosgnor ognidun an nòstra lenga? A l’ero donca tuti dëstornà e a savio pì nen còsa pensesse d’ lòn, e as disìo l’un con l’àutr: “Còsa podrìa-lo mai esse tut sossì?”. Ma d’àutri, a-j sbefiavo e a disìo: “A l’é ch’a son pien ëd vin doss”. Antlora Pero, an presentand-se ansema a j’óndes, parland a àuta vos, a l’ha dije: “Vojàutri gent ëd Giudèa e tuti coj ch’i seve a Gerusalem, sté a sente lòn ch’i l’hai da dive, fé ‘tension a mìe paròle. Malgré tut lòn ch’i podrìe pensé, sti-sì a son nen cioch, perchè a l’é mach neuv ore dla matin, ma a l’é lòn ch’a l’avia nunsià ël profeta Gioèl: ‘A-i rivrà ant ij dì darié – Nosgnor a dis – ch’i spantierai mè Spìrit an sù tuta la mia gent, e vòstri fieuj e vòstre fije a profetisëran; vòstra gioventura a l’avrà ‘d vision e ij vòsti vej a sugnëran ëd seugn. Ëdcò an sij mè servidor, sia òm che fomne, i spantieraj mè Spìrit, an coj dì là, e lor a profetisëran. E mi i farài ‘d còse maravijose dzora, ant ël cél, e ‘d prodigi an sla tèra giù-sì, ëd sangh e ‘d feu, e ‘n vapor ëd fum. Ël sol a sarà cangià an top, e la lun-a an sangh, ëdnans che col grand e glorios Dì ‘d Nosgnor a ven-a. Antlora tuti coj ch’a ‘nvocheran ël nòm ëd Nosgnor a saran salv’” (At 2:1-21).
V
La letura bìblica ch’a fà sinch d’ancheuj a l’é ‘n tòch dël capìtol 20 dël vangel ëscond San Gioann. I trovoma sì ‘l mandat, l’incàrich che Gesù a dà ai sò dissépoj e la promëssa dlë Spirit Sant, ël sol ch’a-j daga l’abilità e l’autorità per nunsielo.
L’aparission ëd Gesù ai dissépoj. “Quand ch’a l’é vnùa la sèira ‘d col dì-lì, ch’a l’era ‘l prim dla sman-a, e le pòrte ‘d col pòst, andoa che ij dissépoj a j’ero radunà a j’ero sarà për càusa dla tëmma ch’a l’avìo dij cap religios, Gesù a l’é vnù, a l’é mostrasse lì antra ‘d lor, e a l’ha dije: “Che la pas a sìa con voi”. Quand ch’a l’ha dit lòn, a l’ha mostraje soe man e ij sò fianch, e ij dissépoj a l’han motobin arlegrass-ne ‘d vëdde ël Signor. Gesù a l’ha dije ancora: “Che la pas a sìa con voi. Coma‘l Pare a l’ha mandame, mi i mando vojàutri”. Quand a l’ha dit lòn, a l’ha bofà an sù lor, e a l’ha dije: “Arsèive lë Spìrit Sant. A tuti coj ch’i përdonëreve ij pecà, a saran përdonà, e a tuti coj ch’i-j artenreve, a saran artënù” (Gioann 20:19-23).
Orassion: Dé Tut-potent, an cost dì-sì ëd tanti sécoj fà, a l’é compisse la promëssa ch’a l’ha daje a la prima comunità cristian-a l’energìa, la determinassion e j’arsorse për porté anans ël mandat che ‘l Signor gesù a l’avìa fidaje. It laudoma e i’t disoma mersì përchè bele ancheuj nojàutri i séguito a gòde ëd cola toa presensa ch’a l’ha portane al pentiment e a la fede an tò Fieul Gesù Crist. Costa promëssa compìa an buta a disposission ancora ancheuj tut lòn ch’i l’oma da manca për j’ancarich ch’i l’oma. I vorsoma tiré da coste arsorse përchè pì gnun ëd nojàutri a sia sbaruvà, dëscoragià e an confusion, ma ch’a l’abia ‘l coragi e la determinassion ëd rend-te servissi con fiusa, mentre ch’i spetoma tò artorn. It lo ciamoma per Gesù Crist, nòst Signor, ch’a viv e regna con ti, ant l’unità dlë Spirit Sant, un sol Dé, ora e për sèmpe. Amen.
Leave a Reply